" Χανουκά " : Μία ἀντι- ἑλληνική συκοφαντία αἵματος

[Σημείωσις Πελασγικῆς] : Περί τοῦ τί ἑορτάζουν οἱ ἰουδαῖοι κατά τήν διάρκεια τῆς "Χανουκά " τά ἔχομε γράψει πολλάκις ( ἐδῶ, ἐδῶ, ἐδῶ, ἐδῶ κι᾿ἐδῶ) Ὅμως ὅταν διάβασα τόν τίτλο τοῦ συγκεκριμένου ἄρθρου: "Hanukkah": An Anti-Greek Blood Libel,μοῦ ἔκανε ἐντύπωσιν διότι εἶναι τόσο σπάνιο νά βλέπῃ κανείς ἕνα μεγάλο μέσο ἐνημερώσεως, ὅπως ἡ ἱστοσελίδα τοῦ unz, νά σημειώνει πως μέσῳ τῆς ἑορτῆς τῆς Χανουκά στήν οὐσία ἑορτάζεται μία ἀντι-ἑλληνική συκοφαντία αἵματος. Ἄς δοῦμε λοιπόν πῶς τό παρουσιάζει ὁ ἀρθρογράφος Eric Striker. 

Γράφει ὁ Eric Striker

Ο Βρετανός ιστορικός Arnold Toynbee περιέγραψε κάποτε τον Ιουδαϊσμό ως ένα μοναδικό παραλογισμό στην ανθρώπινη εμπειρία. Απολιθωμένοι στο φανατικό μίσος τους για τους μη Εβραίους, οι Εβραίοι σε όλη την ιστορία ήταν έτοιμοι να αντιταχθούν βίαια σε κάθε πολιτισμό και έθνος που συνάντησαν, ακόμη και με τίμημα την εσωτερική τους πνευματική και πολιτισμική ανάπτυξη. Για τον εβραϊκό λαό, η ιστορία της «Χανουκά» είναι ένα ζωτικό σημείο αναφοράς κεντρικό για την ανταγωνιστική και ξενοφοβική της ταυτότητα.

Στα βιβλία των Μακκαβαίων, αυτό το φυλετικό συναίσθημα διερευνάται με ζωηρές λεπτομέρειες. Εδώ οι Εβραίοι αυτοπροσδιορίζονται ως ασυμβίβαστοι με τον ελληνικό πολιτισμό, ροκανίζοντας το ελληνικό χέρι που τότε είχε αγγίξει ολόκληρο τον γνωστό κόσμο μέσα από τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κατά κανόνα, οι ελληνικές αυτοκρατορίες της Πτολεμαϊκής Αιγύπτου και της Σελευκιδικής Συρίας που ακολούθησαν το θάνατο του Αλέξανδρου αντιμετώπιζαν τους Εβραίους και τα έθιμά τους με αξιοπρέπεια και σεβασμό.

Αλλά μια ριζικά διαφορετική αφήγηση περιστρέφεται για το "Hanukkah". Σύμφωνα με εβραϊκές πηγές, ένας τύραννος των Σελευκιδών, ο Αντίοχος Δ' Επιφάνης (215 π.Χ. – 164 π.Χ.), αποφάσισε χωρίς προειδοποίηση να εκδώσει ένα διάταγμα που θα εξελληνίζονταν αναγκαστικά τα θρησκευτικά έθιμα όλων των λαών στην τεράστια αυτοκρατορία του. Ο Αντίοχος ήταν ιδιαίτερα προσηλωμένος στο παράλογο μίσος του για τους μονοθεϊστές Εβραίους, τους οποίους δολοφονούσε και λήστευε αδιακρίτως, και των οποίων τον ιερό Ναό βεβήλωσε με τους δικούς του καί του λαού του ελληνικούς τρόπους, σχεδόν "ζωώδεις" .  Στήριξαν τον Αντίοχο Δ' σε αυτή την εκστρατεία ντόπιοι Εβραίοι προδότες που είχαν αγοράσει τη θέση των αρχιερέων από τον θρόνο των Σελευκιδών, προσφέροντας τους θησαυρούς του Ναού ως δωροδοκία. Τελικά, οι έντιμοι Εβραίοι - Χασιδίμ - δεν άντεξαν άλλο τις κατάφωρες καταχρήσεις και σχημάτισαν επαναστατικές μπάντες που, με τη βοήθεια αγγέλων, διεξήγαγαν έναν επταετή πόλεμο που ξεκίνησε το 167 π.Χ., όπου κέρδισαν επικές μάχες ενάντια στον τρομερό στρατό των Σελευκιδών, εκτέλεσαν προδότες , και τελικά κέρδισαν την απελευθέρωση των Εβραίων.

Το πρόβλημα με αυτόν τον μύθο είναι ότι πολλοί παίρνουν αυτή την αφήγηση, ενός μονοδιάστατου, Έλληνα Χίτλερ που ξυπνά μια μέρα για να διώξει τους Εβραίους, χωρίς δεύτερη σκέψη. Μέρος του προβλήματος είναι ότι σε αντίθεση, για παράδειγμα, με τους Πτολεμαίους Αιγύπτιους που κατέγραψαν σχολαστικά τα πάντα σε πάπυρο, λίγα είναι γνωστά για τους Σελευκίδες εκτός από νομίσματα και σφηνοειδή γραφή. Αυτό αποτελεί πρόκληση στην κατανόησή μας για την ανθρώπινη ανάπτυξη και την ευρύτερη σημασία του πολιτισμού των Σελευκιδών, ο οποίος συνδύαζε συγκριτικά τον Ελληνισμό με τον Συριακό πολιτισμό (στον οποίο ανήκουν οι Εβραίοι) που ήταν ύψιστης συνέπειας στη μετέπειτα δημιουργία σημαντικών παγκόσμιων θρησκειών όπως ο Χριστιανισμός και το Ισλάμ. .

Πιο στενά, η έλλειψη πηγών των Σελευκιδών οδηγεί σε υπερβολική εξάρτηση από πολύ προκατειλημμένους και εντελώς ανέντιμους Εβραίους συγγραφείς. Υπάρχουν ιστορικοί, συχνά Εβραίοι και μερικοί Εθνικοί, που αντιμετωπίζουν τα βιβλία των Μακκαβαίων, το βιβλίο του Δανιήλ και τον κατά συκοφάντη Φλάβιο Ιώσηπο (ο οποίος βασίζεται στο βιβλίο των Μακκαβαίων ως πηγή της ιστορίας του) με μια θετικιστική ανάγνωση. Μερικοί φτάνουν στο σημείο να αναστείλουν την καθιερωμένη σύμβαση στην ιστορική έρευνα, εφευρίσκοντας νέες, γελοίες κατηγορίες, όπως η «Θεολογική Ιστορία» με την ελπίδα ότι το ευρύτερο κοινό αντιμετωπίζει τον θρύλο του «Χανουκά» - τον οποίο τα διαθέσιμα στοιχεία αλλού διαψεύδουν έντονα - ως κοινή γνώση. Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι οι αναμφισβήτητα θετικές συνεισφορές του ελληνικού πολιτισμού και των ανδρών που τον οδήγησαν στιγματίζονται με επιπόλαιες κατηγορίες για τερατώδεις φρικαλεότητες.

...Βγάζουν κέρδη από τον αντισιωνισμό. Το λειτουργικό αυτής της κοινωνίας το εφεύραν οι "ήρωες" Μακκαβαίοι. Τα απόλυτα και αξεπέραστα "πρότυπα" όλων των γύφτων. Έτσι έσωσαν τον εβραϊσμό και γι' αυτό λατρεύονται σαν ήρωες. Χάρη σ' αυτούς έφτασαν όπως έφτασαν οι Εβραίοι στη σημερινή εποχή. Χάρη σ' αυτούς ζούσαν "όμορφα" σε τρισάθλια γκέτο. Έμεναν για χρόνια άπλυτοι, έστηναν πάγκους, προωθούσαν πόρνες, χαφιέ­διζαν τους λαούς επί αιώνες...( ἐδῶ)

Ας εξετάσουμε το πρόβλημα με την ακρίβεια αυτών των κειμένων πηγής. Τα βιβλία των Μακκαβαίων υποστηρίζουν ότι οι πέντε τόμοι συγγράφηκαν από έναν λεγόμενο Ιάσονα Κυρηναίου, έναν ελληνόφωνο Εβραίο που παρόλα αυτά υποστήριξε την ανθελληνική εξέγερση, αλλά δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι αυτός ο Ιάσονας Κυρηναίου υπήρξε ποτέ. Σύγχρονοι μελετητές, συμπεριλαμβανομένων Ισραηλινών ακαδημαϊκών όπως η Sylvie Honigman, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτά τα κείμενα γράφτηκαν από τους αυλικούς της δυναστείας των Hasmonean ως ένα κομμάτι αυτο-επιβραβευτικής προπαγάνδας και ιδρυτικού μύθου με σκοπό να νομιμοποιήσουν τον εαυτό τους ενώ ενώνουν τον εβραϊκό λαό ενάντια σε ξένους σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από αδιάκοπες εσωτερικές μάχες εξουσίας. Όσο για το λιγότερο σημαντικό βιβλίο του Δανιήλ, που λέει ότι είναι το έργο ενός προφήτη του 6ου αιώνα π.Χ. που προέβλεψε την εξέγερση των Μακκαβαίων, η ιστορία γράφτηκε πραγματικά το 164 π.Χ.

Οι Μακκαβαίοι έχουν μολυνθεί από συκοφαντία αίματος, όπου οι Σελευκίδες κατηγορούνται ότι εμπλέκονται σε αδύνατες πράξεις γενοκτονίας κατά των Εβραίων. Σε μια περίπτωση (Β΄ Μακκαβαίων 5:11–14), αναφέρεται ότι ο Αντίοχος Δ΄ οδήγησε τον στρατό του μέσα από ένα ξέσπασμα, στην Ιερουσαλήμ, σφάζοντας 80.000 Εβραίους άνδρες, γυναίκες και παιδιά και θέτοντας άλλους 80.000 σε σκλάβους. Σύμφωνα με την έρευνα του Ισραηλινού αρχαιολόγου Hillel Geva, τα φυσικά στοιχεία υποδηλώνουν ότι στην πραγματικότητα, ο συνολικός πληθυσμός της Ιερουσαλήμ τον 2ο αιώνα π.Χ. ήταν πολύ κάτω από 10.000 .

Οι ισχυρισμοί για τη μισαλλοδοξία του Αντίοχου Δ' στα εβραϊκά έθιμα ή ότι εξέδωσε βασιλικό διάταγμα για να εξαναγκάσει στον εξελληνισμό των θρησκειών των λαών της αυτοκρατορίας του είναι επίσης μυθοπλασία. Ενώ είναι αλήθεια ότι τόσο οι Ρωμαίοι όσο και οι Έλληνες αντιμετώπισαν γενικά τους Εβραίους με πολύ αρνητικό τρόπο, οι ελληνιστικές αυτοκρατορίες ακολούθησαν την Αχαιμενιδιακή δομή κυριαρχίας, όπου παρείχαν θρησκευτική και πολιτιστική ανοχή για να αποτρέψουν εξεγέρσεις, προτιμώντας αντ' αυτού να αφήνουν τα πολιτιστικά θέματα στα χέρια. των τοπικών ελίτ. Όταν η Coele-Syria (όπου βρισκόταν η ιστορική Παλαιστίνη) ήταν υπό την κυριαρχία των Πτολεμαίων, οι Εβραίοι απολάμβαναν μεγάλη αυτοδιάθεση και τη θρησκευτική ελευθερία. Όταν οι Σελευκίδες νίκησαν τους Πτολεμαίους Αιγύπτιους τον 3ο αιώνα π.Χ. και κατέλαβαν την περιοχή, ο Πτολεμαίος Δ' επιχείρησε μια αντεπίθεση για να ανακτήσει την Ιερουσαλήμ, με την υπόθεση ότι οι Εβραίοι που τους είχε φερθεί με καλοσύνη θα παρέμεναν πιστοί σε αυτόν. Αντίθετα, τον πρόδωσαν παίρνοντας τα όπλα για λογαριασμό των Σελευκιδών, μια ευκαιριακή πράξη που ο βασιλιάς Αντίοχος Γ' (πατέρας του Αντίοχου Δ') ανταπέδωσε επιτρέποντας στην Ιερουσαλήμ να απολαμβάνει το Μωσαϊκό νόμο ως σύνταγμά τους.

Αργότερα, ο Αντίοχος Δ' ( φωτό αριστερά) ανέλαβε την εξουσία. Προσευχήθηκε στον Δία, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία ότι περιφρονούσε ιδιαίτερα τον Ιουδαϊσμό ή τον μονοθεϊσμό. Τα νομίσματα των Σελευκιδών που κόπηκαν την εποχή του υποτιθέμενου διατάγματος του Αντιόχου Δ' που περιορίζει τη θρησκευτική ελευθερία δείχνουν το πρόσωπο του ηγέτη δίπλα σε τοπικούς μη Έλληνες Θεούς και Θεές που απεικονίζονται με τιμητικό τρόπο, κάτι που συνάδει με όσα γνωρίζουμε για το πώς οι Έλληνες αλληλεπιδρούσαν με τους ιθαγενείς λαούς και τις θρησκείες τους στις τεράστιες περιοχές που κυβερνούσαν. Η λατρεία του Γιαχβέ δεν θα ήταν επίσης αξιοσημείωτη στον Αντίοχο Δ', καθώς ο βασιλιάς είχε περάσει μεγάλο μέρος των μορφωτικών του χρόνων στην Ελλάδα, όπου εκτέθηκε στη θετική εκτίμηση των ιδεών που έδειχναν έναν αιώνιο, υπέρτατο και παγκόσμιο Θεό που υπήρχε αποκλειστικά στο βασίλειο της μεταφυσικής. Αυτή η εννοιολόγηση του Θεού ενστερνίζεται στα έργα του Ξενοφάνη και του Παρμενίδη, καθώς και στην έννοια του Αριστοτέλη (δάσκαλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου) για το «Πρῶτο Κινοῦν» και του Πλάτωνα «Ὁ Ἕνας ». Κορυφαίοι Έλληνες διανοούμενοι μετέφεραν την ελληνική σκέψη προς τον μονοθεϊσμό αιώνες πριν ακόμη γεννηθεί ο Αντίοχος.

Όσο για την ιδιοσυγκρασία του Αντίοχου Δ', δεν υπάρχει ούτε ένα ίχνος απόδειξης ότι ήταν αιμοδιψής δικτάτορας εκτός των προκατειλημμένων εβραϊκών κειμένων. Αξιόπιστες ελληνικές πηγές, όπως ο Πολύβιος (από τον οποίο αντλεί ο Λίβιος) τον περιγράφουν ως έναν δημοκρατικό, ευγενικό και καλόβολο χαρακτήρα. Ο Αντίοχος Δ' ήταν γνωστός για εμφανίσεις όπως το να φοράει τήβεννο και να κάνει εκστρατεία για ψήφους, γεγονός που υποδηλώνει ότι είχε μεγάλη εκτίμηση για την πολιτική συναίνεση. Ήταν, αντίθετα με το πώς τον παρουσιάζουν στις εβραϊκές πηγές, δημοφιλής, γενικά δείχνοντας σεβασμό στα τοπικά έθιμα των ανθρώπων στην πολυεθνική αυτοκρατορία του και έχοντας την τάση να δίνει αναπάντεχα δώρα. Συναναστρεφόταν ελεύθερα με τους απλούς ανθρώπους, ανέβαινε στη σκηνή για να παίξει σε θεατρικά έργα, του άρεσε να κάνει παρέα σε δημόσιους χώρους και ήταν γνωστός για το ότι μοίραζε χρήματα στους φτωχούς του δρόμου, Όλα αυτά του κέρδισαν τον χλευασμό μεταξύ των σνομπ συναδέλφων του , αλλά του κέρδισαν την αγάπη του λαού του . Το μεγαλύτερο ελάττωμά του δεν ήταν ότι ήταν ιδιαίτερα αδίστακτος, αλλά αντιθέτως ένας φτωχός διαχειριστής που δάγκωνε περισσότερα από όσα μπορούσε να μασήσει όταν είχε να κάνει με εξωτερικούς εχθρούς όπως οι Ρωμαίοι και οι Πάρθοι.

Πρέπει να παραδεχτούμε ότι σχεδόν όλοι οι αρχαίοι ιστορικοί απολάμβαναν την υπερβολή, είχαν πολιτικές προκαταλήψεις και ακόμη και ειρωνικές αντιφάσεις, αλλά πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή όταν χρησιμοποιούνται ακόμη και «κοσμικές» εβραϊκές πηγές, όπως ο Φλάβιος Ιώσηπος (ο μοναδικός συγγραφέας που προώθησε τους Μακκαβαίους ως ιστορικό γεγονός), ως πρωτογενή κείμενα. Ο Ιώσηπος, ένας Εβραίος που κατάφερε να εισέλθει στη ρωμαϊκή υψηλή κοινωνία και να επηρεάσει την κοινή γνώμη της, ήταν Φαρισαίος που, ενώ εξέφραζε προβλέψιμα την αντίθεσή του στην εξέγερση των Εβραίων εναντίον των Ρωμαίων ευεργετών του τον πρώτο αιώνα μ.Χ., ωστόσο χρησιμοποίησε το νέο του καθεστώς για να διαδώσει κατάφωρα ψεύδη εναντίον των εκλαμβανομένων εχθρών των Εβραίων.

Ο Ιώσηπος διακινούσε σε μεγάλο βαθμό εκδικητικά ψέματα και ξέπλυνε πηγές που πιθανότατα γνώριζε ότι ήταν ψεύτικες. Για παράδειγμα, είναι η μοναδική πηγή για την κατηγορία ότι η Κλεοπάτρα Ζ' δολοφόνησε την αδελφή της Αρσινόη Δ' στο "Κατ᾿Απίωνος" , ένας ισχυρισμός που δεν έχει καμία επιβεβαίωση και δεν αντιμετωπίστηκε ποτέ σοβαρά από ιστορικούς στο παρελθόν ή στο παρόν. Ισχυρίζεται επίσης ότι η Κλεοπάτρα διέπραττε φρικαλεότητες εναντίον των Εβραίων, όπως το να τους άφησε να πεθάνουν σε έναν λιμό που αρνήθηκε να ανακουφίσει, για άλλη μια φορά δεν υπάρχει καμία τεκμηριωμένη πηγή που να υποδηλώνει ότι αυτό συνέβη ποτέ. Στην πραγματικότητα, ο Ιώσηπος φαίνεται να είχε βάλει στο στόχαστρο την Κλεοπάτρα με συκοφαντίες για την εντεινόμενη ρωμαϊκή αντιπάθεια απέναντί ​​της ως εκδίκηση για την προσπάθειά της να αντεπιτεθεί εναντίον του ύπουλου Εβραίο βασιλιά Ηρώδη, ο οποίος αθέτησε τη συμφωνία του με τους Πτολεμαίους Αιγύπτιους και τους πούλησε στους Ρωμαίους.

Ο Ιώσηπος, μαζί με τους άλλους Εβραίους Αριστόβουλο και Φίλωνα, είναι επίσης υπεύθυνοι για τη διαιώνιση της θρασύδειλης πλαστογραφίας του 2ου αιώνα π.Χ., γνωστή ως «Επιστολή του Αριστέα». Αυτό το έγγραφο, το οποίο αυτοί οι Εβραίοι «ιστορικοί» δηλώνουν ότι είναι μια αυθεντική αφήγηση που γράφτηκε από έναν σύμβουλο του Πτολεμαίου Β΄ Φιλαδέλφου, παρουσιάζει έναν Έλληνα που απογοητεύεται από την ηθική κατωτερότητα της δικής του φυλής σε σύγκριση με τους ευσεβείς και τέλειους Εβραίους. Η επιστολή συνεχίζει με λεπτομέρειες σχετικά με τους ισχυρισμούς για την ελληνική σεξουαλική εξαχρείωση και τη μαζική υποδούλωση των Εβραίων (άλλη μια ψεύτικη θηριωδία, αυτή τη φορά που διαψεύδεται από αναρίθμητες πηγές των Πτολεμαίων).

Αυτή η επιστολή είναι σήμερα παγκοσμίως κατανοητή από τους μελετητές ότι ήταν στην πραγματικότητα μια φρικτή συνωμοσία αρχαίας εβραϊκής εξαπάτησης. Η Επιστολή του Αριστέα κατασκευάστηκε από μια ομάδα κακόβουλων Εβραίων που δεν είχαν καμία σχέση με τον Πτολεμαίο Β' με αποκλειστική πρόθεση να ανατρέψουν την ομόφωνα αρνητική γνώμη του αρχαίου κόσμου για τους Εβραίους συκοφαντώντας τη φήμη των πολύ σεβαστών Ελλήνων.

Κατά την εξέταση όλων αυτών των πληροφοριών, οι σοβαροί ιστορικοί δεν έχουν άλλη επιλογή από το να απορρίψουν τις εβραϊκές πηγές - από τους Μακκαβαίους μέχρι τον Ιώσηπο - ως αναφορές χαμηλής ποιότητας στην καλύτερη περίπτωση και δόλια μυθοπλασία στη χειρότερη.

Αυτό μας φέρνει στη συνέχεια στο ερώτημα, τι πραγματικά συνέβη μεταξύ του Αντίοχου Δ' και των Μακκαβαίων;

Εδώ, μπορούμε να συμβουλευτούμε το Βιβλίο V των Ιστοριών του Τάκιτου , έναν από τους λίγους μη Εβραίους που σχολίασαν αυτό το περιστατικό και γενικά θεωρείται αξιόπιστος από τους κλασικούς μελετητές:

« ...Εκεί βρισκόταν ένας ναός με τεράστιο πλούτο. Πρώτα ήρθε η πόλη με τις οχυρώσεις της, μετά το βασιλικό ανάκτορο και μετά, μέσα στις εσωτερικές άμυνες, ο ίδιος ο ναός. Μόνο ο Εβραίος μπορούσε να πλησιάσει τις πύλες. απαγορευόταν σε όλους εκτός από τους ιερείς να περάσουν το κατώφλι. Ενώ η Ανατολή βρισκόταν υπό την κυριαρχία των Ασσυρίων, των Μήδων και των Περσών, οι Εβραίοι ήταν οι πιο περιφρονημένες από τις υποκείμενες φυλές. Όταν οι Μακεδόνες έγιναν ανώτατοι, ο βασιλιάς Αντίοχος προσπάθησε να καταστρέψει την εθνική δεισιδαιμονία και να εισαγάγει τον ελληνικό πολιτισμό, αλλά ο πόλεμος του με τους Πάρθους τον εμπόδισε να βελτιώσει αυτό το άθλιο έθνος. γιατί εκείνη την εποχή είχε λάβει χώρα η εξέγερση του Αρσάκη [σημερινό Ιράν]. Αργότερα, αφού η δύναμη της Μακεδονίας είχε εξασθενίσει, οι Πάρθοι δεν είχαν ακόμη δυναμώσει και οι Ρωμαίοι ήταν πολύ μακριά, οι Εβραίοι επέλεξαν τους δικούς τους βασιλιάδες.  Αυτοί με τη σειρά τους εκδιώχθηκαν από τον άστατο όχλο. αλλά ανακτώντας τον θρόνο τους με τη δύναμη των όπλων,​  εξόρισαν πολίτες, κατέστρεψαν πόλεις, σκότωσαν αδέρφια, συζύγους και γονείς και τόλμησαν να διατυπώσουν κάθε άλλο είδος βασιλικού εγκλήματος χωρίς δισταγμό. αλλά ενθάρρυναν την εθνική δεισιδαιμονία, γιατί είχαν αναλάβει την ιεροσύνη για να υποστηρίξουν την πολιτική τους εξουσία.. » ( Τάκιτου "Ἱστορίαι" βιβλίο V,  παραγρ. 8.  23-28)

Από εδώ, μπορούμε να αρχίσουμε να συντάσσουμε μια πιο ακριβή ιστορία.

Σύμφωνα με το έργο του Εβραίου ιστορικού Elias Bickerman, η ένταση μεταξύ των Εβραίων και του κράτους των Σελευκιδών ξεκίνησε όταν οι τοπικοί Εβραίοι ηγέτες ζήτησαν από τον Αντίοχο Δ' να μετατρέψει την Ιερουσαλήμ σε πόλη . Ενώ οι Σελευκίδες ήταν συνήθως απρόθυμοι να ενσωματώσουν τμήματα της αυτοκρατορίας τους χωρίς ισχυρή παρουσία Ελλήνων εποίκων, οι εβραϊκές ελίτ είδαν πλεονεκτήματα στον μειωμένο φορολογικό συντελεστή και το κύρος που θα απολάμβαναν υπό αυτές τις συνθήκες.

« ... Οι νεαροί Εβραίοι ξαφνικά μέσα σε έναν εξελληνισμένο κόσμο έπαψαν να είναι και οι ίδιοι Έλληνες. Έγιναν και πάλι Εβραίοι. Αυτό ήταν το ζητούμενο. Να πάψουν να συνα­να­στρέφονται ξένους και κυρίως τους Έλληνες. Να πά­ψουν να υιοθετούν τις συνήθειές τους. Να πάψουν να πηγαίνουν στα γυμναστήρια, για να είναι όμοιοι με τους καχεκτικούς πατέρες τους. Να πάψουν να πλένονται, για να είναι όμοιοι με τους βρομύλους πατέρες τους. Να πάψουν να μιλάνε ελληνικά, για να καταλαβαίνουν μόνον τους αγράμματους πατέρες τους. Να πάψουν να μορφώ­νονται, για να μαθαίνουν την "αλήθεια" από τους ιερείς τους. Με λίγα λόγια να επιστρέψουν στον "πάγκο" του πατέρα. Οι Εβραίοι έπρεπε να βλέπουν μόνον τους συγ­γενείς και τους ιερείς τους ως δικούς τους ανθρώπους...» ( Αντίοχος και Μακκαβαίοι )

Ο βασιλιάς Αντίοχος Δ', με άλλα λόγια, ήταν σε μεγάλο βαθμό ένας παθητικός ηθοποιός σε αυτό που ήταν ουσιαστικά ένας εσωτερικός εβραϊκός αγώνας μεταξύ εκείνων που επεδίωκαν να εξελληνίσουν οικειοθελώς και εκείνων που απέρριψαν εντελώς την ιδέα. Φαινόταν να υποστηρίζει την ελληνιστική παράταξη, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία ότι αυτό στόχευε ιδιαίτερα στην εξάλειψη της εβραϊκής θρησκείας, μόνο για να αυξήσει την τοπική δύναμη των φιλελλήνων Εβραίων. Η εβραϊκή γραφή το παρουσιάζει ως τη μάχη μεταξύ του ανθέλληνα Ιάσονα και του αδερφού του, Ονίας Γ', ο οποίος αντιτάχθηκε σε όλες τις ομοιότητες του ελληνικού πολιτισμού. Ο Ιάσονας τελικά κέρδισε τη σύγκρουση και έγινε αρχιερέας, στη συνέχεια καταλήφθηκε από τον αντίπαλό του εξελληνισμένο Εβραίο Μενέλαο, κάτι που οδήγησε στη συνέχεια σε απόπειρα πραξικοπήματος του Ιάσονα και ούτω καθεξής.

Στην αρχή, θα μπορούσε κανείς να μπει στον πειρασμό να συνδυάσει τον εξελληνισμό με τη θρησκευτική συστηματοποίηση, αλλά παράλληλες περιπτώσεις θα αποδείκνυαν ότι αυτό είναι μια εσφαλμένη υπόθεση. Οι Σαμαρείτες, ένας μη Εβραϊκός λαός που τηρούσε την Τορά και τις περισσότερες εβραϊκές τελετουργίες, ασπάστηκε με ενθουσιασμό τον Ελληνισμό τον 4ο αιώνα π.Χ. και έζησε υπό την κυριαρχία των Σελευκιδών, αλλά τα θρησκευτικά τους έθιμα ποτέ δεν καταπιέστηκαν ή δεν αντιμετωπίστηκαν με σεβασμό από τους Έλληνες (αυτό άλλαξε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία λόγω της άρνησης των Σαμαρειτών να ασπαστούν τον Χριστιανισμό).

Για λόγους δικαιοσύνης προς τους Εβραίους και πιθανώς τεκμηριωμένη από τον Τάκιτο, υπάρχει η πιθανότητα ο Αντίοχος Δ' να σκέφτηκε να υποστηρίξει την τοπική ελληνιστική παράταξη με τρόπους που θα μπορούσαν να εκληφθούν ως επιθέσεις στην εβραϊκή θρησκεία, όπως νόμοι που απαγορεύουν πρακτικές που οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι παρατήρησαν ως πράξεις βάρβαρη δεισιδαιμονία, συγκεκριμένα η περιτομή, που θα προκαλούσε την οργή των πουριτανών Εβραίων.

Ωστόσο, είναι απολύτως σαφές ότι η διαδικασία εξελληνισμού της Ιερουσαλήμ δεν ήταν μια συνειδητή πολιτική της γραφειοκρατίας των Σελευκιδών, ούτε ήταν σημαντική για τον Αντίοχο Δ'. Για να είχε μετατραπεί η Ιερουσαλήμ σε πόλη , απαραίτητη προϋπόθεση θα ήταν η κατασκευή μιας αγοράς, η ύπαρξη θεάτρου, αρχείου και κυρίως η ίδρυση γυμναστηρίου, όπως ισχυρίζεται αγανακτισμένα το βιβλίο των Μακκαβαίων ότι χτίστηκε απέναντι. ο Ναός ως προσβολή στον Ιουδαϊσμό. Δεν υπάρχουν αρχαιολογικά στοιχεία ότι κάποια από αυτές τις κατασκευές υπήρξε ποτέ.

Το διάταγμα του Αντιόχου για συντριβή της μη ελληνικής θρησκείας; Η Sylvie Honigman και άλλοι συμφωνούν ότι δεν συνέβη ποτέ.

Μπορούμε μόνο να υποθέσουμε ποια, αν υπήρχε, κινητική στρατιωτική εμπλοκή είχαν ακόμη και οι Σελευκίδες με τους Εβραίους. Η επιγραφή του Ολυμπιόδωρου υποδηλώνει ότι μπορεί να συνέβη μια εβραϊκή φορολογική εξέγερση, αλλά η χρονολογία αυτού του αντικειμένου αμφισβητείται. Υπάρχει πιθανότητα ο εμφύλιος πόλεμος που ξέσπασε μεταξύ των διαφόρων φατριών των Εβραίων που διεκδικούσαν το αρχιερατειακό αξίωμα που περιγράφεται στα εβραϊκά κείμενα θα μπορούσε να είχε υποκινήσει την επέμβαση των Σελευκιδών ή ότι λήφθηκαν πολιτικά και νομικά μέτρα από τους Σελευκίδες για να τιμωρήσουν τους Εβραίους για την αυθάδειά τους. Τίποτα από αυτά δεν είναι ξεκάθαρο.

Αυτό που είναι αυτονόητο είναι ότι ο Αντίοχος Δ' δεν θα έλειπε για να διεξάγει τον πόλεμο στην Παρθία, εάν η σοβαρότητα της υποτιθέμενης εξέγερσης των Μακκαβαίων στην καρδιά της σατραπίας Κοέλε-Συρίας ήταν όπως περιγράφουν οι εβραϊκές πηγές. Ο άνδρας που κατηγορείται ότι είναι φανατικός αντισημίτης φαίνεται να είχε πολύ πιο σοβαρές ανησυχίες από το πώς οι Εβραίοι προσεύχονταν ή ακρωτηρίαζαν ο ένας τα γεννητικά όργανα του άλλου.

Ο Αντίοχος Δ' χάθηκε εκστρατεύοντας στην Παρθία το 164 π.Χ. Η επακόλουθη και ταχεία κατάρρευση της αυτοκρατορίας των Σελευκιδών, που καταρρίφθηκε από τις ελίτ εσωτερικές μάχες και τις καταστροφικές ήττες από τους Πέρσες και τους Ρωμαίους δημιούργησε ένα κενό εξουσίας που οι Ασμοναίοι (που ισχυρίστηκαν ότι ήταν οι κληρονόμοι των ανθελληνικών επαναστατών) κάλυπταν αργότερα. 141 π.Χ. χωρίς αντίσταση. 100 χρόνια αργότερα, οι Ασμοναίοι πολέμησαν ξανά μεταξύ τους για να πάρουν τον έλεγχο του θρόνου, μια εμφύλια σύγκρουση που έληξε μόνο με ρωμαϊκή επέμβαση.

Αυτό που μπορούμε να συμφωνήσουμε με σιγουριά είναι ότι το πιο διαβόητο επεισόδιο θρησκευτικών διώξεων στον αρχαίο κόσμο, αυτό των Ελλήνων που ενορχήστρωσαν μια γενοκτονία Εβραίων, δεν συνέβη ποτέ. Η ίδια η εξέγερση των Μακκαβαίων είτε δεν συνέβη ποτέ είτε, αν συνέβη, ήταν πολύ πιο περιορισμένη σε έκταση και πολύ λιγότερο κινούμενη από πατριωτισμό ( οδηγούμενη από οικονομικά κίνητρα) από ό,τι πιστεύεται συνήθως.

Και παρά το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τα ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία που δικαιώνουν τον Αντίοχο Δ' και την αυτοκρατορία των Σελευκιδών, η συκοφαντία αίματος της «Χανουκά» -ένα αυτο-μεγαλοποιούμενο και απεχθές κομμάτι μυθευμάτων, συνεχίζει να γιορτάζεται ως ένας ιερός θρίαμβος του Ιουδαϊσμού πάνω στον Δυτικό πολιτισμό. 

Ἀπό : unz.com

Ἡ Πελασγική