Ἡ μνημειώδης φωτιά τοῦ Νῖτσε

Τοῦ Constantin von Hoffmeister

Ο Νίτσε φανταζόταν τον χρόνο ως ένα πεδίο μάχης που διασχίζεται από τρία είδη όντων: αυτόν που ενεργεί, αυτόν που συντηρεί, αυτόν που απελευθερώνει. Κάθε ένα από αυτά απαιτεί μια συγκεκριμένη σχέση με το παρελθόν και με τη σειρά του δημιουργεί ξεχωριστές μορφές ιστορίας: μνημειώδες, αρχαιοπρεπές και κριτικό. 

Στράφηκε πρώτα στο μνημειώδες, γιατί λάμπει σαν σπαθί που υψώνεται πάνω από τη φθορά. Ο πράττων - πιασμένος από την αναγκαιότητα, παρακινημένος από το όραμα - αναζητά το παρελθόν ως πηγή δύναμης. Μέσα στις ερημιές του παρόντος, ανάμεσα σε εξαντλημένες χειρονομίες και στείρα χειροκροτήματα, αναζητά υπολείμματα φωτιάς, προγόνους που κάποτε εισέβαλαν στην πραγματικότητα σαν θεϊκές εμφανίσεις. Αυτά δεν μπορεί να τα βρει στους συνομηλίκους του, που τρέμουν μπροστά στη γραφειοκρατία και μιμούνται τη δράση χωρίς πείνα. Αντ' αυτού, στρέφει το βλέμμα του προς τα πίσω, απλώνοντας το βλέμμα του μέσα από την ομίχλη σε μορφές που γεννήθηκαν στην άκρη της μορφής: Καίσαρας, Δάντης, Μπετόβεν. Η ύπαρξή τους χρησιμεύει ως ξόρκι. Από αυτά, ο πράττων μαθαίνει ότι αυτό που έχει φτιαχτεί κάποτε μπορεί να αναστηθεί ξανά.  

Ο Γκαίτε έχει ήδη δηλώσει ότι ο περιβάλλοντας κόσμος έχει γίνει ανάξιος της επιθυμίας του ποιητή. Έτσι, ο ποιητής σκαρφαλώνει μέσα στον χρόνο προς τα ύψη όπου ζει ακόμα η αριστοκρατία, όπου οι χειρονομίες είναι μεγάλες και τρέμουν από την αναγκαιότητα. 

Ο Πολύβιος, ο Έλληνας, είχε ήδη καταλάβει: η πολιτική ιστορία είναι το σχολείο για τους ηγεμόνες. Η ιστορία, για τον δρώντα, πρέπει να διδάσκει όπως ένα σφυρί διδάσκει το μάρμαρο - δίνοντάς του το σχήμα. Η πυραμίδα δεν είναι λείψανο αλλά μέθοδος. Ο δρών αναπνέει ανάμεσα σε ερείπια μόνο για να αναπνεύσει.

Σε αυτό το όραμα, ο Νίτσε είδε μια αλυσίδα από κορυφές που εκτείνονταν σε αιώνες. Όχι ένα ομαλό μονοπάτι, όχι μια κοιλάδα άνεσης, αλλά μια ακανόνιστη οροσειρά που σχηματιζόταν από μοναδικές πράξεις: μια μάχη που κήρυξε ο Λεωνίδας, μια μελωδία που γράφτηκε από τον Μότσαρτ, ένας θάνατος που αγκάλιασε ο Σωκράτης. Κάθε πράξη ανεβαίνει στο προσκήνιο σαν δάδα που περνάει χέρι με χέρι σε εποχές. Αυτές οι στιγμές δεν ξεθωριάζουν, γιατί καίγονται από το δικό τους φως. Μέσα από αυτές ρέει μια πίστη στη συνέχεια - humanitas - αυτή η αίσθηση ότι το μεγαλείο μπορεί να συνεχιστεί σε γενιές σαν χρυσό νήμα ραμμένο μέσα στο τραχύ ύφασμα του χρόνου. Ωστόσο, αυτό το νήμα δεν γλιστράει εύκολα μέσα από το ανθρώπινο μυαλό. Το παρόν ξεχειλίζει από εκείνους που είναι πολύ εύθραυστοι για όραση, πολύ πρησμένοι από άνεση για να αντέξουν την πίεση του μεγέθους. Αυτοί επιθυμούν μόνο να συνεχίσουν να αναπνέουν, και μάλιστα χωρίς επίγνωση. Όταν συναντούν τη μνημειώδη φύση, υποχωρούν. Η κλίμακά της αποκαλύπτει τη δική τους μείωση. Ωστόσο, αναδύονται μερικές ψυχές που έλκονται από το φως σαν από προγονικό μαγνητισμό. Στέκονται μπροστά στο παρελθόν όχι με περιέργεια αλλά με σεβασμό και μια αίσθηση συμμαχίας. Νιώθουν σαν το αίμα των αρχαίων να κυλάει στις δικές τους φλέβες. Ανακαλύπτουν ότι η ζωή κάποτε επέτρεψε στο μεγαλείο να μιλήσει μέσα από ένα σώμα. Αυτή η συνειδητοποίηση δεν οδηγεί στην υπερηφάνεια, μόνο στη διαύγεια ότι η ζωή μπορεί να γίνει λαμπερή. Το παρόν συχνά αποτυγχάνει να δει αυτή τη λάμψη. Το μέλλον μπορεί επίσης να αποτύχει. Ωστόσο, οι μεγάλοι αφήνουν ίχνη - λέξεις, μορφές, χειρονομίες - που επιβιώνουν σαν απολιθώματα φλόγας. Από αυτά, ο δρών ανασαίνει και συνεχίζει μπροστά. Όχι μόνο για τον εαυτό του, αλλά για την πιθανότητα η οροσειρά να επεκταθεί πέρα ​​από τη δική του πτώση.

Μεταξύ των υψηλότερων εκφράσεων αυτού του οράματος είναι η ιδέα της αθανασίας ως συνέχειας που γίνεται ορατή. Μια πράξη που εκτελείται με φωτιά και σαφήνεια δεν εξαφανίζεται. Παραμένει, είτε σε μάρμαρο, μνήμη, είτε μύθο. Η φήμη, απογυμνωμένη από τη ματαιοδοξία, γίνεται διαμαρτυρία - διαμαρτυρία ενάντια στη διάλυση, ενάντια στη διάλυση της αριστείας από την πλημμύρα της μετριότητας. 

Ο Σοπενχάουερ ονόμασε τη φήμη το πιο γλυκό κομμάτι ναρκισσισμού. Ο Νίτσε, ωστόσο, επέμεινε ότι μπορεί να γίνει κάτι άλλο: ένα έμβλημα μετάδοσης, ένας αγωγός μέσα στο χρόνο. Ο άνθρωπος, στοιχειωμένος από την παροδικότητα, χρειάζεται κάτι περισσότερο από παρηγοριά. Χρειάζεται τη διαβεβαίωση ότι το καλύτερο μέσα του μπορεί να παραμείνει ακόμα και όταν το σώμα διαλύεται. Μέσα από αυτή την ανάγκη, αναδύθηκε η μνημειώδης ιστορία. Ο καλλιτέχνης, ο πολεμιστής, ο φιλόσοφος δεν ζητούν χειροκροτήματα. Απαιτούν μνήμη ως απόδειξη ότι οι πράξεις τους αντηχούν πέρα ​​από τον ιδιωτικό καταναγκασμό. Η ύπαρξή τους αφαιρεί χώρο για μελλοντική δύναμη. 

Ακόμα και όταν ξεχνιούνται από τους συνομηλίκους τους, ακόμα και όταν θάβονται κάτω από θεσμικά ερείπια, στέλνουν σήματα. Το μνημείο, με αυτή την έννοια, δεν γιορτάζει. Απαιτεί. Επιμένει ότι το εξαιρετικό παραμένει απαραίτητο. Μέσα από αυτό το πρίσμα, η δόξα δεν γίνεται καθρέφτης για τον εαυτό αλλά φανάρι για τον κόσμο. Όσοι δημιουργούν υπό το βλέμμα του, το κάνουν με πλήρη επίγνωση ότι τους παρακολουθούν αγέννητες γενιές. Αυτή η επίγνωση τους εξαγνίζει. Οι πράξεις τους γίνονται προσφορές στον χρόνο. Οι ζωές τους γίνονται κατώφλια.

Ἀπό : eurosiberianet

Φωτό : Ὁ Ἡρακλῆς σκοτώνει τήν Λερναία Ὕδρα. Ἄγαλμα στά πλαϊνά τῆς Πύλης στήν Αὐλή τοῦ Hofburg Palace, στήν Βιέννη τῆς Αὑστρίας.( φωτό) 

Ἡ Πελασγική