To Nόμπελ Λογοτεχνίας στον Βάργκας Λιόσα

Κορυφαίος συγγραφέας, πολυδιαβασμένος, πολυμεταφρασμένος και πολυβραβευμένος. Με έργο που προτάσσει τον αγώνα του ανθρώπου σε κάθε μορφή εξουσίας, γιατί «η λογοτεχνία είναι σαν τη φωτιά, σημαίνει διαφωνία και εξέγερση». Ενίοτε και πολιτικός -αμφιλεγόμενος για πολλούς-, που διεκδίκησε την προεδρία της χώρας του. Με δημόσιο λόγο, εφαρμόζοντας στην πράξη αυτό που πιστεύει: ο συγγραφέας πρέπει να παρεμβαίνει στα κοινωνικά πράγματα. Με το έργο και τον λόγο του κατακεραυνώνει τις δικτατορίες αλλά και το καθεστώς του Κάστρο. Λατινοαμερικάνος και σε μεγάλο ποσοστό Ευρωπαίος. Αυτή είναι η επιλογή της Σουηδικής Ακαδημίας, όπως εκφράζεται στο πρόσωπο του Μάριο Βάργκας Λιόσα, για το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Ο Περουβιανός συγγραφέας, που μοιράζεται τον χρόνο του μεταξύ Λίμας, Μαδρίτης και Λονδίνου, ίσως ήταν μία ανεπάντεχη επιλογή για το φετινό Νόμπελ, καθώς οι Σουηδοί αθάνατοι δεν συνηθίζουν να παίρνουν υπόψη τους τα φαβορί.

Στο πολύπλευρο έργο του -περίπου τριάντα μυθιστορήματα, διηγήματα, δοκίμια και θεατρικά- η Ακαδημία βλέπει «τη χαρτογράφηση των δομών της εξουσίας και τις διεισδυτικές εικόνες της αντίστασης του ατόμου, της εξέγερσης και της ήττας του».

Από το 1959 

Το Νόμπελ στον 74χρονο σήμερα Μάριο Βάργκας Λιόσα στέφει μία διαδρομή που ξεκίνησε το 1959 με τις νουβέλες «Οι αρχηγοί» αλλά κυρίως με το αριστούργημα «Η πόλη και τα σκυλιά» (1963), με το οποίο μιλούσε για τις παγιωμένες δομές του διεφθαρμένου στρατοκρατικού καθεστώτος της πατρίδας του, η οποία, εξαιτίας του αντίκτυπου που είχε το βιβλίο διεθνώς, χαρακτήρισε τον συγγραφέα «εχθρό της».

Μεγάλος μάστορας της γραφής, με συναρπαστική αφήγηση, ο Λιόσα από τα πρώτα του έργα αναγνωρίστηκε παντού διεθνώς, άλλοτε με τις πολιτικές τοιχογραφίες του, για τις δικτατορίες, όπως εκείνη του Τρουχίλιο στον Αγιο Δομίνικο («Γιορτή του τράγου»), και την αντίσταση του ατόμου, κι άλλοτε με τις αλληγορικές ιστορίες του. «Η λογοτεχνία υπήρξε η σπονδυλική στήλη, το νευραλγικό κέντρο της ύπαρξής μου», έχει πει. «Ο λόγος ύπαρξης του συγγραφέα είναι η διαμαρτυρία, η αντίρρηση, η κριτική».

Καθώς η φήμη του μεγάλωνε, άρχισε να εμπλέκεται και στα πολιτικά. Ο πρώην δημοσιογράφος, τηλεοπτικός παρουσιαστής και καθηγητής σε πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής (σπούδασε λογοτεχνία στη Λίμα) εγκατέλειψε τις παλιές αριστερές θέσεις του υιοθετώντας φιλελεύθερες απόψεις.

Το 1987 ξεκίνησε μία τρίχρονη προεκλογική εκστρατεία για την προεδρία του Περού, για να ηττηθεί το 1990 από τον δημαγωγό Αλμπέρτο Φουτζιμόρι. Απέδωσε την ήττα του σε έναν «βρώμικο πόλεμο» και έφυγε από τη χώρα. Το 1993 πήρε την ισπανική υπηκοότητα.

Κοσμοπολίτης  

 Γεννήθηκε το 1936 στην Αρεκίπα, στο νότιο Περού. Τον μεγάλωσε η μητέρα και οι παππούδες του, ενώ τον πατέρα του τον γνώρισε δέκα ετών. Παντρεύτηκε στα 19 του την κατά 15 χρόνια μεγαλύτερη θεία του. Σήμερα ζει με τη δεύτερη σύζυγό του και τα τρία παιδιά τους.

Κοσμοπολίτης από νέος, ανάμεσα στα ταξίδια του περιλαμβάνεται και η Κούβα, όταν ήταν γοητευμένος από την επανάστασή της. Στη συνέχεια στρέφεται φανατικά εναντίον του καθεστώτος Κάστρο, χαρακτηρίζοντάς το «αριστερή δικτατορία».

Πόσο θα αλλάξει τη ζωή του το πολυπόθητο Νόμπελ; «Προς το παρόν δήλωσε στον Πίτερ Ενγκλαντ, επικεφαλής της επιτροπής του βραβείου, πάρα πολύ ευτυχισμένος και συγκινημένος», ενώ στον κολομβιανό ραδιοσταθμό RCN μίλησε για μια «αναγνώριση της λατινοαμερικάνικης και ισπανόφωνης λογοτεχνίας».
«Δεν πίστευα», είπε, «καν ότι θα είμαι μεταξύ των υποψηφίων».

 Από : ΕΘΝΟΣonline