Οἱ βαθιές ῥίζες τῆς τουρκο-ἰσραηλινῆς σχέσεως ( μέρος Η΄)

Άποψη της Θεσσαλονίκης. Από: Jacob Sandrart, Kurtze und vermehrte Beschreibung [...] der Weltberühmten Republick Venedig, 1687.( ἐδῶ)

Περί τα μέσα του 16ου αι. η Θεσσαλονίκη, απετέλει τώρα έναν εβραϊκό μικρόκοσμο, μια και υπήρχαν συναγωγές και πρόσφυγες από παντού. Κανείς δεν ηργάζετο το Σάββατο, τηρώντας τον μωσαϊκό νόμο. Ούτε και στο λιμάνι κανείς εκφόρτωνε πλοία αυτή την ημέρα. Υπήρχε εβραϊκή κυριαρχία στην πόλι. 

Η οικογένεια Νάσι εδημιούργησε συναγωγή στην πόλι και αγόρασε ακίνητα. Στην Θεσσαλονίκη ξεκουράστηκαν αλλά και εχρησιμοποίησαν τον χρόνο τους για να προετοιμάσουν την φαντασμαγορική και εντυπωσιακή τους είσοδο στην Κωνσταντινούπολη. 

Την άνοιξι λοιπόν του 1553, η οικογένεια Νάσι, εισήλθε θριαμβευτικώς στην Πόλι. Ο αυτόπτης Ισπανός λογοτέχνης Αντρέας Λαγκούνα περιγράφει με θαυμασμό το show (M. Serrano y Sanz, "Αutobiografias y Memorias", Buenos Aires, 1942, σελ. 251.) : 

"…τέσσερεις καλοδουλεμένες και πανέμορφες άμαξες κουβαλούσαν τα μέλη της οικογενείας. Ακολουθούσαν πολλά κάρα με την συνοδεία και τις οικοσκευές. 40 έφιπποι οπλισμένοι άνδρες προστάτευαν την περιουσία και όλα ήταν αντάξια ισπανού δουκός…". 

Οι Εβραίοι της Κωνσταντινουπόλεως, παρακολουθούσαν την "παρέλασι" εκστατικοί. Ήδη η οικογένεια είχε ξοδεύσει αρκετά χρήματα για φιλανθρωπίες (για πτωχούς Εβραίους), απαραίτητες για την δημιουργία καταλλήλου θετικού κλίματος. Εδημιουργήθη "αυθόρμητα" κλίμα γιορταστικό εκείνη την ημέρα… Η παρέλασις ετερματίσθη στην κατοικία-ανάκτορο που πλέον θα απετέλη την μόνιμο κατοικία της οικογένειας και ήταν στον Γαλατά ή στο Πέρα. Ο αντιπρόσωπος των Φούγγερ του Άουγκσμπουργκ στην Κωνσταντινούπολι, ο Χάνς Ντέρσβαμ απέκτησε ακόμη ένα καθήκον. Να παρακολουθή και να καταγράφη τις δραστηριότητες των Νάσι και γενικά των Εβραίων κι έτσι έχουμε αξιοθαύμαστη πληροφόρησι από πρώτο χέρι 

Η κατοικία ήταν σαν ένα μικρό ανάκτορο με μεγάλο κήπο και μαγευτική θέα στην θάλασσα. Σ’ αυτή την επιβλητική έπαυλι εδέχοντο υψηλούς ξένους, αξιωματούχους, επισήμους, αντιπροσώπους, κλπ και έδιδαν καθημερινώς τροφή σε 80 ζητιάνους. Μπορεί να ήταν ένα σπίτι σε οθωμανικό έδαφος, με κλειστούς δεσμούς με την Υψηλή Πύλη, αλλά, οι κάτοικοί του ζούσαν σαν να ήταν δυτικοί και οι υπηρέτες εντύνοντο και εφέροντο αναλόγως. Μιλούσαν μεταξύ τους Ισπανικά και ζούσαν σαν Ιταλοί ή Ισπανοί. Φυσικό επόμενο, διότι δεν ήρθαν εδώ για ποιοτική ζωή αλλά εξ ανάγκης αφ’ ενός και λόγω σιωνισμού αφ’ ετέρου. Απλώς, έπειθαν τους Τούρκους για το αντίθετο. 

ἀπό ἐδῶ

Αμέσως επεβλήθησαν ως αρχηγοί των πολυπληθών (15.000 φορολογούμενοι το 1553 στην Κωνσταντινούπολι κατά τον αντιπρόσωπο των Φούγγερ) Εβραίων και άρχισαν την σιωνιστική δράσι. 

Επέστρεψαν επισήμως στον ιουδαϊσμό και πήραν επισήμως πλέον το εβραϊκό όνομα Νάσι.

 Συμπεριεφέροντο περίπου ως αρχηγοί κράτους και συνεχώς περιεβάλοντο από σοφούς, ιατρούς, επισκέπτες, υπηρέτες, συμβούλους, κλπ, δημιουργώντας την Αυλή τους. Ενίσχυον τις ραββινικές σχολές και τις Ιουδαϊκές σχολές. 

Ακολούθως, το 1555-56 η Ντόνα Γκρασία ξεκαθάρισε από θέσεως ισχύος το θέμα της περιουσίας της με την ανηψιά της την Γκρασία, σύζυγο αργότερα του Σαμουήλ Νάσι και την μητέρα της. Μετά αρκετές χρονοβόρες προσεγγίσεις, οι ραββίνοι απεφάσισαν φυσικά να λύσουν την διαφορά υπέρ της Ντόνας Γκρασίας . Η Οθωμανική Αυλή είχε κάθε συμφέρον να λυθή ευνοϊκά υπέρ της το ζήτημα αυτό, διότι προσέβλεπαν ΑΦΕΛΩΣ στην τεραστία περιουσία της. Ούτε μπορούσαν να διανοηθούν το μέγεθος της ικανότητος και εμπειρίας της οικογενείας στο να επενδύη και να "εξαφανίζη" τον πλούτο της. Πάντως, για αρκετό διάστημα μετά την άφιξι της Γκρασίας, τεράστιες ποσότητες ειδών διεκινούντο, μάλλον επιδεικτικά, για να ηρεμήσουν οι αχόρταγοι, αδηφάγοι και άπληστοι Τούρκοι Αξιωματούχοι. Ακόμη και δικά της πλοία είχε η οικογένεια για να μεταφέρη βαμβάκι, μαλλί, πιπέρι και σίτο στην Ευρώπη και κυνηγημένους Εβραίους και ρούχα, υφάσματα και άλλα βιομηχανικά είδη στην Τουρκία. Το κέντρο των εμπορικών δραστηριοτήτων τους, προς ικανοποίησιν των Οθωμανών, μετεφέρθη στην Πόλι και τα πρακτορεία τους, με αποκλειστικά Εβραίους ως προσωπικό, ευρίσκοντο σε όλες τις πόλεις του κόσμου. 

φωτό

Φυσικό επόμενο, ο Σουλτάνος να εγγυάται προσωπικώς όλα τα φορτία. Έτσι, όταν φορτία εχάνοντο ή κάποιοι υπάλληλοί τους ευρίσκοντο αιχμάλωτοι πειρατών, επενέβαινε ο ίδιος ο Σουλτάνος υπέρ αυτών… Τοιουτοτρόπως, ο πλούτος τους ηύξανε με αλματώδεις ρυθμούς

Η οικογένεια συνέχιζε το έργο της με ασφάλεια. Ο Ζοάο Μιγκέζ ή Ιωσήφ Νάσι είχε παραμείνει για δουλειές στην Ευρώπη. Η απόφασίς του για εγκατάστασι στην Πόλι ήταν γνωστή. Απέμενε, η οικογένειά του να προλειάνη το έδαφος για την μεγαλοπρεπή και φαντασμαγορική έλευσί του, και την δημιουργία "θρύλου" γύρω απ’ το όνομά του, για να πιστέψουν οι άξεστοι Οθωμανοί ότι έρχεται ο Σωτήρ. 

Η Οθωμανική Αυτοκρατορία ευρίσκετο στην επεκτατική της ακμή. Ο στρατός ήταν μάχιμος και ετοιμοπόλεμος, υποσχόμενος θριάμβους. Ο Σουλεϊμάν ήταν σε διαρκή πολεμική ετοιμότητα επιβουλευόμενος τις χριστιανικές δυνάμεις της Δύσεως. Ήταν μία αντιπαλότης που πιθανώς να είχε απρόβλεπτες συνέπειες και που επέβαλε συμμαχίες σαν αυτή με την Γαλλία. Σαφώς εχρειάζοντο έμπειροι και ικανοί συνεργάτες-πολιτικοί σαν τον άτυχο ελληνικής καταγωγής Ιμπραήμ. Εκλείποντας την κατάλληλη στιγμή ο Ιμπραήμ, άφηνε χώρο σε κάποιον σαν τον Νάσι. 

Κάθε πληροφορία και γνώσι περί των ικανοτήτων, δυνατοτήτων, αδυναμιών, πολιτικής καταστάσεως, εθνικών στόχων, οικονομικής βάσεως και στρατιωτικής ισχύος των αντιπάλων ήτο απαραίτητη τώρα για τους Οθωμανούς. Οι Οθωμανοί εγνώριζαν την διαφορετικότητά τους απ’ τους δυτικούς σε όλους τους τομείς και επείσθησαν ότι εχρειάζοντο έναν “δυτικότροπο”, ο οποίος θα τους βοηθούσε να κατανοούν την Δύσι. Τα παραπάνω, παρουσιασμένα με δραματικούς τόνους και εμφατικά στον Σουλτάνο, ήσαν αρκετά για να τον πείσουν ότι ο Νάσι θα καλύψη όλα τα κενά. 

Πράγματι, φάνηκε ότι οι υπηρεσίες ενός ανδρός ο οποίος ήτο φίλος του αυτοκράτορος των Γάλλων, ιππότης κεχρισμένος από τον ίδιο τον αυτοκράτορα των Αψβούργων, γνώστης όλων απολύτως των Βασιλικών Αυλών και των Οίκων των Ευγενών της Ευρώπης, με την μοναδική ικανότητα να ελίσσεται ανάμεσά τους και να τους έχη όλους δεμένους με εξαρτήσεις κυρίως οικονομικές, συνιστούσαν δώρο εξ ουρανού. Αν δε, σε όλα αυτά προσθέσουμε το ότι οι Νάσι επαρουσιάζοντο στην Κωνσταντινούπολι σαν κυνηγημένοι, η εμπιστοσύνη των Οθωμανών σε αυτούς ήτο απόλυτος διότι εθεώρουν δεδομένο τον πατριωτισμό των μια και δεν μπορούσαν να έχουν εκ των πραγμάτων επιλέξει άλλη πατρίδα. 

Αυτές οι πεποιθήσεις των αβελτέρων Οθωμανών όμως, εξυπηρετούσαν απόλυτα τις σιωνιστικές επιδιώξεις των ικανοτάτων ραδιούργων Νάσι. Οι οποίοι εξ άλλου, δεν θα άφηναν καμία ευκαιρία χαμένη για να εκδικηθούν τις χριστιανικές δυνάμεις για την συμπεριφορά τους έναντι των Εβραίων. Η εκδικητική αυτή μανία, θα συντελέση σε ένα ποσοστό, στην καταστροφή τους.

Επομένως, με την έλευσι του "εθνοσωτήρος" Νάσι, και οι Οθωμανοί αλλά και η οικογένεια, ο καθένας για δικούς του λόγους, ήσαν απολύτως ευχαριστημένοι και ικανοποιημένοι. Οι πιθανοί ουσιαστικοί αντίπαλοί τους, οι οποίοι θα είχαν αντιληφθή τις πραγματικές προθέσεις τους, ο Ιμπραήμ πασά και ο πανάξιος διάδοχος Μουσταφά – όλως ….συμπτωματικώς – ήταν ήδη νεκροί αφήνοντας πολύ βολικά τον δρόμο ανοικτό… 

Παρέμενε ένα κώλυμα το οποίο έπρεπε να ξεπερασθή πριν ο Ιωσήφ μεταναστεύση στην Κωνσταντινούπολι. Η οικογένεια Μεντέζ-Νάσι δεν ήθελε να αφήση στην Ιταλία την Μπριάντα με την ανήλικη θυγατέρα της με το ποσόν των 100.000 δουκάτων υπό την φύλαξι της Βενετίας ως προίκα της μικρής Γκρασίας. Έτσι, μία νύκτα του Ιανουαρίου του 1553, ο Ιωσήφ με τον αδελφό του Σαμουήλ και μερικούς υπαλλήλους απήγαγον την 14χρονη Γκρασία ενώ η Μπριάντα τους ξέφυγε και κατήγγειλε στις αρχές τα συμβάντα. Η άμεσος αντίδρασις των Αρχών της Βενετίας είχε σαν αποτέλεσμα την επικήρυξί τους με 1.000 δουκάτα. Η επικήρυξις ωδήγησε στην σύλληψι των φυγάδων σε δύο εβδομάδες στην Ραβέννα. Με δωροδοκία δεν εφυλακίσθησαν αμέσως αλλά προχώρησαν σε τέλεσι εικονικού γάμου, στον καθεδρικό ναό της Ραβέννα ανάμεσα στον Ιωσήφ και την μικρή Γκρασία με σκοπό την εξαπάτησι των Αρχών. Οι Αρχές της Ραβέννα αρνήθηκαν να ενδώσουν στις πιέσεις της Βενετίας για παράδοσι των φυγάδων, γεγονός το οποίον ωδήγησε τους Βενετούς σε νέα επικήρυξι 2.000 δουκάτων για σύλληψί των και 1.500 δουκάτων σε περίπτωσι που θα φονευθούν. Τελικώς, παρά τις πολλές προσπάθειες και δωροδοκίες, μη δυνηθείς ο Ιωσήφ να βάλη στο χέρι την προίκα των 100.000 δουκάτων αλλά και ούτε να πείση τους Ιταλούς για την εγγυρότητα του γάμου, προφανώς λόγω αντιδράσεων και αποκαλύψεων της Μπριάντα, εγκατέλειψε την προσπάθεια τον Νοέμβριο 1553 και εξηφανίσθη από την Βενετία. Μία οθωμανική γαλέρα γεμάτη γενιτσάρους τον ανέμενε στην Αγκώνα Είχε έλθη το πλήρωμα του χρόνου, και, αφού τακτοποιήθηκαν όλες οι υποθέσεις κατά τον ευνοϊκότερο τρόπο, στις αρχές του 1554, ο Ζοάο Μιγκές ή Ιωσήφ Νάσι με τον αδελφό του και την ακολουθία των, εισήλθε με όλες τις τιμές και φανφάρες ως αρχηγός κράτους, στην Κωνσταντινούπολη.

Η έκφρασις “σαν αρχηγός κράτους”, κατά την είσοδό του στην Κωσταντινούπολι δεν είναι αρκετά έντονη ώστε να περιγράψη επακριβώς την ηγεμονική επίδειξι του Ζοάο Μιγκέζ ή Ιωσήφ Νάσι. Επρόκειτο για μία μικρή θεαματική παρέλασι, πολύ προσεκτικά σχεδιασμένη κατά τους κανόνες της εποχής, με σκοπό την δημιουργία εντυπώσεων, τις οποίες αργότερα θα ήτο δυνατόν να εκμεταλλευθή κατά τον αποδοτικότερο τρόπο. Προηγούντο δύο έφιπποι γενίτσαροι, έφιπποι ροπαλοφόροι φρουροί, ακολουθούμενοι από την άμαξα του Ζοάο-Ιωσήφ, ο οποίος ήτο εντυπωσιακά ενδεδυμένος σύμφωνα με την τελευταία λέξι της δυτικής μόδας φορώντας μεταξωτά ρούχα με επένδυσι από γούνα νυφίτσας, και τον οποίο περιέβαλαν 20 υπηρέτες επίσημα ενδεδυμένοι με λιβρέες. Πιο πίσω ακολουθούσε ένα πλήθος από 500 κρυπτο-Εβραίους εκ Πορτογαλίας και Ισπανίας. 

Η κουστωδία αυτή, αφού διέσχισε τους κεντρικούς δρόμους της Πόλεως με μεγαλοπρέπεια, κατέληξε στην έπαυλι της Ντόνα Γκρασία . Σε λίγο καιρό, τον Απρίλιο το 1554, όλος αυτός ο κόσμος της ακολουθίας του Ιωσήφ αλλά και ο ίδιος περιετμήθησαν και ασπάσθησαν επισήμως τον Ιουδαϊσμό.

 Από εδώ και πέρα ο Ζοάο Μιγκέζ εκαλείτο Ιωσήφ Νάσι. Και τον Αύγουστο του ιδίου έτους, εν μέσω πολυημέρων εορτασμών, φιλανθρωπικών δείπνων και δεξιώσεων και με κάθε μεγαλοπρέπεια, με 3.000 καλεσμένους, με πολυτέλεια και χλιδή, ο Ιωσήφ Νάσι ενυμφεύθη την πρώτη του εξαδέλφη Ρεϊνά, την κόρη της Ντόνα Γκρασίας. Εδώ έκλεισε ο κύκλος της οικογενείας και άρχισαν οι έντονες και πραγματικά πολυμέτωπες εθνικο-οικονομικο-πολιτικές δραστηριότητες και επιδιώξεις. 

Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Γρηγορίου Μπέλλου « Αἰσχρόν ἐστί σιγᾶν τῆς Κύπρου ἀδικουμένης» ( σελ. 155-160). 

Συνεχίζεται ...

Οἱ βαθιές ῥίζες τῆς τουρκο-ἰσραηλινῆς σχέσεως ( μέρος Α΄) 

Οἱ βαθιές ῤίζες τῆς τουρκο-ἰσραηλινῆς σχέσεως... ( μέρος Β΄)

Οἱ βαθιές ῥίζες τῆς τουρκο-ἰσραηλινῆς σχέσεως ( μέρος Γ΄) 

Οἱ βαθιές ῥίζες τῆς τουρκο-ἰσραηλινῆς σχέσεως ( μέρος Δ΄) 

Οἱ βαθιές ῤίζες τῆς τουρκο-ἰσραηλινῆς σχέσεως... ( μέρος Ε΄) 

Οἱ βαθιές ῥίζες τῆς τουρκο-ἰσραηλινῆς σχέσεως ( μέρος ΣΤ΄) 

Οἱ βαθιές ῥίζες τῆς τουρκο-ἰσραηλινῆς σχέσεως ( μέρος Ζ΄) 

Οἱ βαθιές ῥίζες τῆς τουρκο-ἰσραηλινῆς σχέσεως ( μέρος Θ΄)

Οἱ βαθιές ῥίζες τῆς τουρκο-ἰσραηλινῆς σχέσεως ( μέρος Ι΄ )

Οἱ βαθιές ῥίζες τῆς τουρκο-ἰσραηλινῆς σχέσεως ( μέρος ΙΑ΄ )

Ἡ Πελασγική