Τό τέλος τῆς Ἰσραηλινῆς ἰδιαιτερότητος

φωτό

Τοῦ Timofey Bordachev

 Το Ισραήλ βρίσκεται πλέον σε πόλεμο με τους γείτονές του εδώ και σχεδόν δύο χρόνια. Ο τελευταίος γύρος ξεκίνησε με την τρομοκρατική επίθεση υπό την ηγεσία της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023. Σε απάντηση, η Δυτική Ιερουσαλήμ ξεκίνησε μια επιθετική στρατιωτική εκστρατεία που έκτοτε έχει επεκταθεί και έχει πλήξει σχεδόν κάθε χώρα της περιοχής. 

Η κλιμάκωση έχει θέσει για άλλη μια φορά το εβραϊκό κράτος στο επίκεντρο της γεωπολιτικής της Μέσης Ανατολής - αυτή τη φορά, συμπαρασύροντας το Ιράν, ένα κράτος που από καιρό απέφευγε την άμεση αντιπαράθεση μέσω στρατηγικής προφύλαξης. Τώρα, ακόμη και η Τεχεράνη βρίσκεται υπό πίεση, με την υποστήριξη των ΗΠΑ να αυξάνει τα διακυβεύματα. Το Ιράν βρίσκεται αντιμέτωπο με μια ζοφερή επιλογή μεταξύ του κακού και του πολύ κακού. Αλλά αυτό δεν αφορά το Ιράν. Αφορά το Ισραήλ, μια χώρα που επί δεκαετίες λειτουργεί ως η προωθημένη επιχειρησιακή βάση της Δύσης στη Μέση Ανατολή. 

Από τα μέσα του 20ού αιώνα, το Ισραήλ απολαμβάνει μια προνομιακή θέση - ένα προγεφύρωμα της δυτικής ισχύος σε μια ασταθή περιοχή, ενώ παράλληλα είναι βαθιά μπλεγμένο στην πολιτική και τις αντιπαλότητές της. Η επιτυχία του στηρίζεται σε δύο πυλώνες: την ακλόνητη υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και τη δική του εσωτερική ικανότητα για καινοτομία, στρατιωτική ισχύ και ένα μοναδικό κοινωνικό μοντέλο.

Αυτός ο δεύτερος πυλώνας, ωστόσο, έχει αποδυναμωθεί. Το πιο ξεκάθαρο σημάδι είναι στα δημογραφικά στοιχεία: το Ισραήλ αντιμετωπίζει αυξανόμενη αρνητική μετανάστευση. Το 2024, περίπου 82.700 άνθρωποι αναμένεται να εγκαταλείψουν τη χώρα - αύξηση 50% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Δεν είναι οι ανειδίκευτοι ή οι αποξενωμένοι που φεύγουν, αλλά οι νέοι και οι μορφωμένοι. Οι άνθρωποι που είναι απαραίτητοι για να διατηρηθεί ένα σύγχρονο κράτος επιλέγουν να φύγουν.

Φυσικά, τα προβλήματα του Ισραήλ δεν είναι μοναδικά. Όπως πολλά ανεπτυγμένα έθνη, αγωνίζεται υπό το βάρος ενός παρακμάζοντος νεοφιλελεύθερου οικονομικού συστήματος. Η πανδημία επιδείνωσε τα πράγματα, αποκαλύπτοντας την ευθραυστότητα του μοντέλου και ενθαρρύνοντας μια στροφή προς έναν τρόπο διακυβέρνησης «κινητοποίησης» - διακυβέρνηση μέσω έκτακτης ανάγκης και συνεχούς ετοιμότητας για σύγκρουση. Στη Δύση γενικότερα, ο πόλεμος και η γεωπολιτική αντιπαράθεση έχουν γίνει ένας τρόπος καθυστέρησης ή συγκάλυψης της απαραίτητης συστημικής μεταρρύθμισης.

Από αυτή την άποψη, το Ισραήλ έχει γίνει ένα εργαστήριο για την αναδυόμενη λογική της Δύσης: τον διαρκή πόλεμο ως μέθοδο διακυβέρνησης. Το φθινόπωρο του 2023, το ισραηλινό κατεστημένο το ασπάστηκε πλήρως. Η σύγκρουση δεν έγινε απλώς μια τακτική, αλλά ένας τρόπος ζωής. Οι ηγέτες του δεν βλέπουν πλέον την ειρήνη ως στόχο, αλλά τον πόλεμο ως μηχανισμό για εθνική ενότητα και πολιτική επιβίωση. Σε αυτό, το Ισραήλ αντικατοπτρίζει την ευρύτερη δυτική υιοθέτηση της σύγκρουσης με τη Ρωσία και την Κίνα - πολέμους δι' αντιπροσώπων που επιλέγονται όταν η πραγματική μεταρρύθμιση είναι εκτός διαδικτύου.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η πυρηνική αποτροπή περιορίζει το πόσο μακριά μπορούν να φτάσουν τέτοιοι πόλεμοι. Αλλά στη Μέση Ανατολή, όπου το Ισραήλ διεξάγει πόλεμο άμεσα, αυτοί οι περιορισμοί δεν ισχύουν. Αυτό επιτρέπει στον πόλεμο να χρησιμεύει ως βαλβίδα πίεσης - πολιτικά χρήσιμη, ακόμη και όταν γίνεται αυτοκαταστροφική.

Αλλά ακόμη και ο πόλεμος έχει όρια. Δεν μπορεί να συγκαλύψει επ' αόριστον την οικονομική παρακμή ή την κοινωνική αναταραχή. Και ενώ η σύγκρουση τείνει να εδραιώνει την εξουσία των ελίτ - ακόμη και μεταξύ ανίκανων ηγετών - αποστραγγίζει επίσης την εθνική δύναμη. Το Ισραήλ καταναλώνει πλέον όλο και περισσότερους από τους δικούς του πόρους για να διατηρήσει αυτή τη μόνιμη κατάσταση πολέμου. Η κοινωνική του συνοχή διαβρώνεται. Το κάποτε διαφημιζόμενο μοντέλο τεχνολογικής και πολιτικής προόδου δεν λειτουργεί πλέον όπως λειτουργούσε.

Κάποιοι στη Δυτική Ιερουσαλήμ μπορεί να ονειρεύονται την «αναμόρφωση» της Μέσης Ανατολής - αναδιαμορφώνοντας την περιοχή μέσω της βίας και του φόβου. Εάν επιτύχει, θα μπορούσε να εξασφαλίσει στο Ισραήλ μερικές δεκαετίες ασφάλειας και ανάσας. Αλλά τέτοια αποτελέσματα δεν είναι καθόλου εγγυημένα. Η συντριβή ενός γείτονα δεν εξαλείφει την απειλή. Απλώς φέρνει πιο κοντά τους μακρινούς εχθρούς. Το πιο σημαντικό είναι ότι τα βαθύτερα προβλήματα του Ισραήλ δεν είναι εξωτερικά - είναι εσωτερικά, ριζωμένα στις πολιτικές και κοινωνικές του δομές.

Ο πόλεμος μπορεί να ορίσει ένα κράτος, ναι. Αλλά τέτοια κράτη - Σπάρτη,όπως η Βόρεια Κορέα - τείνουν να είναι «ιδιόρρυθμα», για να το θέσω ήπια. Και ακόμη και γι' αυτά, ο πόλεμος δεν μπορεί να υποκαταστήσει την πραγματική διπλωματία, την πολιτική ή την ανάπτυξη.

Έχει, λοιπόν, πραγματικά αναπτυχθεί το Ισραήλ, που βρίσκεται πάντα σε πόλεμο; Ή μήπως απλώς διατηρήθηκε – πολιτικά, στρατιωτικά και οικονομικά – ως υποδιαίρεση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής; 

Αν συνεχίσει σε αυτή την πορεία μόνιμης σύγκρουσης και δεξιού εθνικισμού, κινδυνεύει να χάσει ακόμη και αυτό το καθεστώς. Μπορεί να πάψει να είναι η γέφυρα της Δύσης στη Μέση Ανατολή – και να γίνει κάτι εντελώς διαφορετικό: ένα στρατιωτικοποιημένο κράτος-φρουρά, απομονωμένο, εύθραυστο και ολοένα και πιο μόνο.

ἀπό : swentr.site

Ἡ Πελασγική