Ἡ Ναυμαχία τῆς Λήμνου 5 Ἰανουαρίου 1913

 Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΛΗΜΝΟΥ (ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΣΠΟΝΤΟΥ 4 με 5/1/1913)

Μετά τη ναυμαχία της Έλλης στα τέλη Δεκεμβρίου του 1912 ο Τουρκικός στόλος άρχισε να εμφανίζεται στα στενά των Δαρδανελλίων και να κάνει απόπειρες εξόδου των πλοίων του. Οι κινήσεις αυτές ενίσχυαν την υποψία ότι ο Τουρκικός στόλος θα δοκίμαζε για άλλη μια φορά να επιχειρήσει επιθετική έξοδο από τα Δαρδανέλλια. Τη νύχτα της 4ης / 17ης Ιανουαρίου 1913 ο αρχηγός του Τουρκικού στόλου, Ταχίρ Μπέης, με το «Μετζητιέ» επιχείρησε αναγνωριστική έξοδο από τα Στενά.

Ακολούθως, επιβιβάστηκε στη ναυαρχίδα «Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσσα» και με το υπόλοιπο Τουρκικό στόλο κατευθύνθηκε με τη μέγιστη ταχύτητά του προς το ορμητήριο των Ελλήνων στο Μούδρο.

Απεικονίζονται τα στενά των Δαρδανελίων όπου προστατευόταν ο Τουρκικός στόλος κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων.

Το πρωί της 5ης / 18ης Ιανουαρίου 1913 ο Τουρκικός στόλος προσπαθεί να ανοιχτεί στο Αιγαίο. Η έξοδος έγινε αντιληπτή από το ανιχνευτικό «Λέων» το οποίο ειδοποίησε τον αρχηγό του Ελληνικού Στόλου, Υποναύαρχο Κουντουριώτη, στέλνοντας το ακόλουθο τηλεγράφημα:

«Ολόκληρος ο Τουρκικός στόλος εξέρχεται.»

Ο Κουντουριώτης έστειλε στα πλοία του στόλου το ακόλουθο σήμα:

«Ο Ναύαρχος εύχεται την καλήν ημέρα εις τα γενναία επιτελεία και τα πληρώματα.»

Ο Ναύαρχος τηλεγραφεί στο Υπουργείο Ναυτικών:

«Άπας ο Τουρκικός στόλος εξήλθεν. Βαίνομεν εις συνάντησίν του.»

Το Υπουργείο του απαντά:

«Ο Θεός μαζί σου.»

Ακολούθως, απέπλευσε στις 8:00 το πρωί της 5ης Ιανουαρίου του 1913 επικεφαλής του Ελληνικού στόλου που αποτελείτο από τη ναυαρχίδα, το θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ», τα θωρηκτά «Ύδρα», «Σπέτσαι», «Ψαρά» και τα αντιτορπιλικά «6» και «7».

Η συνάντηση των δυο στόλων έγινε στα Νοτιοανατολικά της Λήμνου. Την ώρα που ο Ελληνικός στόλος έβγαινε από το Μούδρο στις 9:45 εμφανίστηκε ο Τουρκικός στόλος σε απόσταση περίπου 15 μιλίων.

Ο Τουρκικός στόλος αποτελείτο από τα θωρηκτά «Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσσα», «Τουργούτ Ρέις» και «Μεσουδιέ» το καταδρομικό «Μετζητιέ» τα αντιτορπιλικά «5» ΚΑΙ «8» και άλλα ελαφρά σκάφη.

Καθώς είδαν από το ακρωτήριο «Ειρήνη» της Λήμνου να ξεπροβάλει ο Ελληνικός στόλος, ταράχτηκαν ιδιαίτερα, επειδή διαπίστωσαν πως το «Γ. Αβέρωφ» δεν απουσίαζε. Οι Τούρκοι είχαν την ψευδή εντύπωση ότι το θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ» θα καταδίωκε στο Αιγαίο το πολεμικό τους «Χαμιδιέ» (που είχαν στείλει λίγο νωρίτερα).

Ο Ελληνικός στόλος, βγαίνοντας από τα νερά της Λήμνου, στράφηκε αριστερά, για να πλησιάσει τον Τουρκικό στόλο κι ακολούθως δεξιά, για να αποφύγει της χειρισμούς του Τουρκικού στόλου.

Στις 11:15 ο Ναύαρχος τηλεγραφεί στα Ελληνικά πληρώματα:

«... Το παν εξαρτάται από την σημερινήν ημέρα για την αγαπητήν μας πατρίδα. Φανείτε λέοντες. Κουντουριώτης»

Στις 11:35 ο Τουρκικός άνοιξε πυρ εναντίον του Ελληνικού στόλου, ο οποίος απάντησε με εύστοχες βολές. Το «Γ. Αβέρωφ’ και το «Σπέτσαι» θέτουν ως στόχο τους το «Μπαρμπαρόσσα». Η απόσταση των δύο στόλων μικραίνει ακόμα περισσότερο. Τώρα απέχουν περίπου 6.700 μ. Με μια ομοβροντία οι Έλληνες πλήττουν την Τουρκική ναυαρχίδα που αναγκάζεται να εγκαταλείψει.

Στις 11:55 στο «Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσσα» διακρίνονταν φωτιές και το «Μεσουδιέ» έφυγε από τη μάχη με καπνούς πυρκαγιάς από βολές των θωρηκτών «Ψαρά» και «Ύδρα».

Το θωρηκτό «Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσσα» είχε υποστεί σοβαρές ζημιές. Μια οβίδα των 270 χιλιοστών, μάλιστα είχε πλήξει τον ιστό όπου βρισκόταν υψωμένη η Τουρκική σημαία του πλοίου, καταρρίπτοντάς την.

Ο Τουρκικός στόλος σε αυτήν την κατάσταση τρέπεται άτακτα σε φυγή προς το βορρά, προσπαθώντας να μπει στα Στενά. Τότε ο Κουντουριώτης διέταξε τον Ελληνικό στόλο να καταδιώξει τους εχθρούς που κινούνταν προς τα Δαρδανέλλια με μεγάλη αταξία.

Το «Γ. Αβέρωφ» με ταχύτητα 20 μιλίων κατεδίωξε τον Τουρκικό στόλο και έπληξε το θωρηκτό «Τουργούτ Ρέις» που βρισκόταν στο τέλος της πομπής, προκαλώντας του σοβαρές ζημιές. Αυτό χάνει την ευστάθειά του και αρχίζει να γέρνει.

Μια οβίδα του εχθρού πλήττει το «Γ. Αβέρωφ» στην αριστερή πλευρά του, ευτυχώς χωρίς να προκαλέσει μεγάλες ζημιές. Το «Γ. Αβέρωφ» δεν πτοείται και συνεχίζει την καταδίωξη.

Στιγμιότυπο από τη νικηφόρα για τους Έλληνες ναυμαχία της Λήμνου στις 5 Ιανουαρίου του 1913 απέναντι στον Τουρκικό στόλο. Ο Τουρκικός στόλος εισέρχεται με μεγάλες ζημιές στα στενά των Δαρδανελίων, για γλιτώσει από την ολική καταστροφή του.

Στις 14:00 μ.μ. τα Τουρκικά θωρηκτά εισέρχονται στα Στενά. Το «Γ. Αβέρωφ» βρίσκεται στο σημείο «Πουνέντε» της Τενέδου. Η ναυμαχία λήγει στις 14:34 μ.μ. Ο Ελληνικός στόλος έχει ασήμαντες ζημιές (στο κατάστρωμα του «Γ. Αβέρωφ») κι έναν τραυματία.

  Ο Τουρκικός στόλος έχει υποστεί υλικές ναυτικές ζημιές. Το Τουρκικό ναυτικό μετρά 1.462 νεκρούς και τραυματίες εν συνόλω.

Κατά τη ναυμαχία αυτή αποδείχθηκε η υπεροχή του Αρχηγού, του Επιτελείου και των πληρωμάτων του Ελληνικού ναυτικού καθώς και οι μεγάλες δυνατότητες του θωρηκτού «Γ. Αβέρωφ» με κυβερνήτη του και Αρχιεπιστολέα του Στόλου, πλοίαρχο Σοφοκλή Δούσμανη. Με τη δεύτερη αυτή Ναυμαχία ολοκληρώθηκε το αποτέλεσμα της Ναυμαχίας της Έλλης. Δεν επιχειρήθηκε άλλη έξοδος του Τουρκικού στόλου από τα Δαρδανέλλια της το Αιγαίο μέχρι τη λήξη του πολέμου.

Το Αιγαίο ελεγχόταν πια από τους Έλληνες που μπορούσαν ελεύθερα να κινούνται δια της θαλασσίας οδού από τα παράλια της Θράκης ως και τις ακτές της Β. Ηπείρου.

Επιστολικό δελτάριο. Αριστερά απεικονίζεται ο Αρχηγός του Ελληνικού στόλου, Υποναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης. Πάνω στο μέσον αναγράφεται το ποίημα:

«Δελφίνια της θαλάσσης, αστέρια των νησιών

ως αστραπή χυθήτε, κτυπάτε τον εχθρόν

να κάψτε την αρμάδα του καθενός πασά

στην πόλι για να μπήτε κ’ εις την Αγιά Σοφιά.»

Τό θέμα καί οἱ φωτό,ἀπό ΕΔΩ.  

Ἡ Πελασγική