Άρθρο του Paolo Borgognone
Μετάφραση: Ιωάννης Αυξεντίου
Η γενιά του Εράσμους
είναι ένα σχέδιο κοινωνικής μηχανικής και το αντικείμενο της κοινωνικής
μαζικής παραγωγής του σύγχρονου καπιταλισμού (με άλλα λόγια, η γενιά
του Εράσμους είναι το προϊόν της κοινωνίας στην οποία ζούμε).
Αυτή
η άποψή μας επιβεβαιώνεται από τα όσα είπαν γι΄αυτό το θέμα κάποιοι
'διδάσκαλοι' του σύγχρονου [κοινωνικού] φιλελευθερισμού, όπως ο Daniel
Cohn-Bendit και ο Umberto Eco. Πράγματι, ήταν αυτοί που θεωρητικολόγησαν
την υποχρεωτική καθιέρωση της κοινωνίας Εράσμους, με στόχο την διάλυση
κάθε συλλογικής ταυτότητας των ευρωπαϊκών λαών (εθνική ταυτότητα,
θρησκευτική, ταξική, ακόμη και αυτής του φύλου) μέσα στο σκοπίμως
συγχητικό, μετα-εθνικό και μετα-ιδεολογικό μάγμα της 'Κοσμοπόλεως'.
«Εγώ», ανέφερε επί του θέματος ο Cohn-Bendit, «θα
ήθελα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρηματοδοτεί κάθε χρόνο την φοίτηση στο
εξωτερικό ενός εκατομμυρίου Ευρωπαίων φοιτητών που, στατιστικά, θα
σύναπταν ερωτικές σχέσεις. Τι εθνικότητα θα είχε ο γιός μιας Ολλανδής
γεννημένης στο Άμστερνταμ από γονείς Τούρκους και ένα Γάλλος γεννημένος
στο Παρίσι από Μαροκινούς γονείς; Ευρωπαϊκή».
Υπό
αυτή την έννοια, η ιδέα της ευρωπαϊκής ταυτότητας που περιγράφεται από
τον Cohn-Bendit δεν έχει καμία σύνδεση με την αυθεντική, χιλιετή και
πλουραλιστική ευρωπαϊκή παράδοση των λαών και των εθνών αλλά υλοποιεί,
εντός της παγκόσμιας αγοράς, την πλήρη άρνηση της. Ο Daniel Cohn-Bendit
επανεφευρίσκει την ευγενή σημασία της ευρωπαϊκής ταυτότητας αποδίδοντας
της μετα-ταυτοτικά χαρακτηριστικά. Βασισμένος στην υποκουλτούρα του ‘68,
αναπροσαρμοσμένη βέβαια σε μεταμοντέρνα έκδοση, αρνείται και
απονομιμοποιεί τις κατηγορίες του έθνους, της οικογένειας και της
θρησκείας.
Σε μία κοινωνία των αγορών, νεανίζουσα και
μετα-ταυτοτική, η κουλτούρα της χωρίς σύνορα διασκέδασης (Erasmus
Culture), στην πραγματικότητα χρησιμεύει ως εφαλτήριο για την δημιουργία
των απαθών και υποδεέστερων μαζών, όπως δηλαδη θέλει τους νέους
Ευρωπαίους του 21ου αιώνα η φιλελεύθερη και αριστερή διανόηση. Στην
Ευρωπαϊκή Ἐνωση που έχουν στο μυαλό τους οι ελίτ των Βρυξελών, οι
παραδοσιακές ταυτότητες των λαών και των εθνών θα πρέπει να γίνουν απλά
τουριστικά αξιοθέατα, που θα αποσκοπούν στην ικανοποίηση των εξωτικών
περιπλανήσεων της νέας μεσαίας παγκόσμιας τάξης σε αναζήτηση μαγειρικών
και σεξουαλικών συγχρωτισμών με κόσμους που γίνονται αντιληπτοί απλοϊκά
ως 'άλλοι'.
Η
πλήρης απελευθέρωση των αστικών ηθών, διευκολυμένη από την μείωση του
κόστους της πληροφόρησης και της επέλασης της υποκουλτούρας της
πλανητικής κινητικότητας, ήταν, εξ ορισμού, το αντικείμενο αναφοράς των
ιδεολόγων της 'διαρκούς κοινωνίας Εράσμους'. Ήδη από τον Ιανουάριο του
2012, ο Umberto Eco είχε δηλώσει ότι η Ευρωπαϊκή Ἐνωση θα έπρεπε να
πηγάσει μέσα από μία 'σεξουαλική επανάσταση', προπαιδευτική στον
αφανισμό κάθε ταυτότητας ερμηνευμένης ως δυνητικό εμπόδιο στην πορεία
της εξάπλωσης της παγκόσμιας αγοράς του καταναλωτισμού και των ελεύθερων
επιθυμιών. Ο Umberto Eco είπε πράγματι, ότι η σεξουαλική επανάσταση που
γεννήθηκε από την λεγόμενη 'Erasmus Experience' θα έσβηνε κάθε
απομεινάρι ταυτότητας και θα διευκόλυνε στην διαμόρφωση μιας ευρωπαϊκής
υπηκοότητας πολιτιστικά εναρμονισμένης με τις πολιτικές αρχές της
φιλελεύθερης-προοδευτικής αφήγησης: «Ένας Καταλανός φοιτητής συναντά
μία νεαρή Φιαμίνγκα, ερωτεύονται, παντρεύονται, γίνονται Ευρωπαίοι όπως
τα παιδιά τους. Το Εράσμους θα έπρεπε να είναι υποχρεωτικό. Να περνάς
μία χρονική περίοδο στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να
ενσωματώνεσαι.».
Στις ημέρες μας, η 'ενσωμάτωση' είναι
συνώνυμο της τυφλής λατρείας προς τον τρόπο ζωής των ευκατάστατων και
σνομπ τάξεων των πλανητικών μεγαλουπόλεων (Παρίσι, Λονδίνο, Νέα Υόρκη).
Να είσαι 'ενσωματωμένος' σημαίνει, ιδιαίτερα για τις νέες γενιές,
κυνικές και πλήρως κατακτημένες από την μεταμοντέρνα θρησκεία του
χρήματος και της κινητικότητας, να 'είσαι όπως οι άλλοι'. Να ακολουθείς
δηλαδή τις ίδιες μόδες όσον αφορά την ενδυμασία και τις μουσικές
προτιμήσεις. Επιπρόσθετα σημαίνει να μοιράζεσαι τις ίδιες διασκεδάσεις
και να επιθυμείς τα ίδια πράγματα, ανεξάρτητα από την εθνική και
πολιτισμική σου καταγωγή.
Στην εποχή μας, παρατηρούμε μία ξέφρενη
κούρσα των νέων γενιών, προς την ένταξη στον πιο επιδεικτικό
κομφορμισμό. 'Να είσαι όπως οι άλλοι' είναι πράγματι ο αναγκαίος όρος
για να αισθανθείς κοινωνικά αποδεκτός από τους άλλους, δηλαδή
ενσωματωμένος και 'μέρος του όλου'.
Το
Εράσμους είναι, προπάντων, το συνώνυμο μιας αληθινής αντεπανάστασης που
έχει ως στόχο να θάψει οποιοδήποτε είδος αγώνα, όχι μόνον της δεξιάς
αλλά και κάθε άλλης μη-φιλελεύθερης ιδεολογίας. Η εξάλειψη κάθε
παραδοσιακής ταυτότητας θέτει σε κίνδυνο όχι μόνον τα 'συντηρητικά'
χαρακτηριστικά των σύγχρονων αστικών κοινωνιών αλλά επίσης και εκείνες
τις ιπποτικές αξίες (τιμή, αφοσίωση, αλληλεγγύη, ηρωισμό) του παλαιάς
κοπής σοσιαλισμού. Η άνοδος, ακόμη και πολιτική, εκείνων που
αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους εντός της υποκουλτούρας της γενιάς του
Εράσμους θα οδηγήσει, αναπόφευκτα, σε εκείνη την κατεύθυνση που ο
Γάλλος φιλόσοφος Olivier Rey αποκάλεσε, στο βιβλίο του 'Χωρίς μέτρο' «η κολασμένη πορεία της προόδου προς το μηδενιστικό βάραθρο της ιστορίας.»