Δημήτριος Μοσχονησιώτης : ένας αμνημόνευτος Ήρωας !

φωτό

Επί τη ευκαιρία της επετείου Αλώσεως του Παλαμηδίου ( 30 Νοεμβρίου 1822) να αφιερώσουμε κάποιες αράδες στο Πρωταγωνιστή του μεγάλου εκείνου επιτεύγματος, τον λιγότερο και ίσως ...καθόλου γνωστό, Δημήτριο Μοσχονησιώτη ! 

Όπως συμβαίνει πάντα ( κακή τη μοίρα ή η καλλιέργεια των κακών χαρακτηριστικών της ελληνικής ράτσας, από επιτηδείους εξουσιαστές;) εκείνοι οι οποίοι πιστοί στο υπέρ Πατρίδος καθήκον μάχονται έως εσχάτων δεν λαμβάνουν την πρέπουσα αναγνώριση, τουλάχιστον εκείνη που ιστορικά τους αναλογεί…

Στην προκείμενη περίπτωση πόσοι γνωρίζουν τον Δημήτριο Μοσχονισιώτη χάριν του οποίου πάρθηκε  το Παλαμήδι ; Πόσοι γνωρίζουν ότι με γενναιότητα και τόλμη, αψηφώντας την ίδια του την ζωή (« …τότε προσεφέρθη πρώτος αυτός να επιβή των τειχών, αν δε οι λοιποί στρατιώται εγγύς των τειχών ακούσωσι πυροβολισμόν να συμπεράνωσιν ότι εφονεύθη, αν δε μόνον κραυγάς ότι συνελήφθη, ότε ηδυναντο να απομακρυνθώσι…» Μιχαήλ Λαμπρυνίδου , «Η Ναυπλία»)  μπήκε στο Κάστρο και πήρε μια – μια τις Ντάπιες επιτυγχάνοντας έτσι να ανοίξει τον δρόμο στον Στάϊκο Σταϊκόπουλο και τους άνδρες του, ώστε να πάρουν το κάστρο και να ελευθερώσουν το Ναύπλιο;  

φωτο

Αντιθέτως στην Ιστορία γράφηκε ως Πορθητής του Ναυπλίου ο Στάϊκος Σταϊκὀπουλος ανδριάντας του οποίου κοσμεί και μια πλατεία της πόλης ! 

Υπάρχει λοιπόν μια επιστολή όπου ο Δημήτριος Μοσχονησιώτης σχεδόν ικετεύει την βοήθεια της ελλαδικής διοίκησης, προβάλοντας ( προφανώς μη έχοντας τι άλλο πέραν αυτού) την συμβολή του στο Αγώνα για την ελευθερία του τόπου, ως ύστατη έκκληση προς βοήθεια του ιδίου και της οικογενείας του την οποία όπως αναφέρει ουδέ καν δύναται να θρέψει !  Η επιστολή αυτή φυσικά δεν γράφηκε από τον μάλλον αναλφάβητο Μοσχονησιώτη, αλλά από κάποιον εγγράμματο που εξυπηρετούσε ανθρώπους που δεν μπορούσαν να συντάξουν επιστολές ή αναφορές προς την διοίκηση του τότε ελλαδικού κράτους, όμως η αξία της ως προς το περιεχόμενο είναι που έχει σημασία! Διαβάζουμε λοιπόν : 

Προς την Σεβαστήν Διοίκησιν

 Ο υποσημειούμενος ηγωνίσθην με όλην μου την δυνατήν προθυμίαν εις τον υπέρ της Ελευθερίας της Πατρίδος ιερόν αγώνα, δια διάστημα τριών ήδη χρόνων, υπό διαφόρους. Κατά το 1822 μετά του μακαρίτου κυρίου Θάνου εις διάστημα 7 μηνών, χωρίς να λάβω κανένα μισθόν, εσυντρόφευσα τον ρηθέντα εξ Άργους εις τα πλοία και εγώ διέμενα πολεμών κατά των εχθρών, έως ού ούτοι κατεδιώχθησαν. Μετά ταύτα συνενώθην μετά του καπετάν Στάϊκου Σταϊκόπουλου, υπό την οδηγίαν του οποίου εδούλευσα ένδεκα μήνας, χωρίς ποτέ να λάβω ούδ “ οβολόν.

Ότε δε έγινε η έφοδος Παλαμηδιού, εγώ πρώτος πηδήσας ένδον του τείχους, εγώ πρώτος και μόνος εμβήκα εις όλας τας δάπιας, και αναβαίνων την κλίμακα και με τα εργαλεία ανά χείρας ήνοιγα τας θύρας και εισήρχοντο οι λοιποί (ως φαίνεται από το εσώκλειστον αποδεικτικόν και καθώς ημπορούν και όλοι όσοι τότε εις την έφοδον παρήσαν). Μετά δε την έφοδον, μ “ όλον ότι ο καπετάν Στάϊκος κατά την στιγμήν ενώ είμεθα πλησίον εις τα τείχη του Παλαμηδίον μου υπεσχέθη επί παρρη­σία όλων των συντρόφων εάν έμβω πρώτος να μου δίδη αμοιβήν του κινδύνου τα ίδια του τα όπλα και τας πιστόλας του, πέντε μερίδια από τα λάφυρα του Παλαμη­διού και χίλια γρόσια δώρον, μ” όλον τούτο αφού εμβήκαμεν μέσα εις το Παλαμήδι δεν έλαβα ειμή μόνον δια τον εαυτόν μου και τους δέκα συντρόφους μου γρόσια 101 και 25.

Αλλ” όταν του εζητούσα το δώρον μου, μού έλεγε συχνά ότι η Διοίκησις θέλει γνωρίσει τους κόπους μου και θέλει με επιβραβεύσει. Ήδη λοιπόν όπου δεν έχω άλλον πόρον πλέον τροφής, λαμβάνω το θάρρος να αναγγείλω  ταύτα εις την Σεβαστήν Διοίκησιν και να την παρακαλέσω να γνωρίση τα δίκαια μου και τους αγώνας μου και να συγκατάνευση εις το να προνοήση και δι” εμέ πόρον τινα, δι” ού να ημπορώ να θρέψω εμαυτόν και την οικογένειάν μου. Ομοίως να με τιμήση και με ένα ανάλογον βαθμόν αξιώματος των εκδουλεύσεων όπου έκαμα και κινδύνων όπου υπέφερα.

 Ων δ” ευελπις επί των αιτήσεών μου, μένω ευσεβάστως

Τη 15 Μαρτίου 1825                   ο ευπειθής πατριώτης

Ναύπλιον                                 δουλουσας ταπηνως   δημητριως μωσχουνησοτης

Τι να φταίει άραγε;  Γιατί η «πατρίδα»  παθαίνει επιλεκτική αμνησία για κάποιους αγωνιστές που αν μη τι άλλο θα μπορούσαν να μείνουν στις εστίες τους και στην ζωή τους, μακριά από την αβεβαιότητα ενός άνισου αγώνα ( με την οθωμανική αυτοκρατορία τα έβαλαν) και μαζί τους να σύρουν  στην προσφυγιά ( με ότι αυτό συνεπάγεται) και τις οικογένειές τους ;  Δεν ξέρω, δεν θέλω να δώσω απαντήσεις, ας  δώσει ο καθείς που θα διαβάσει τις σειρές αυτές ότι νομίζει «σοφότερο» ή …ορθότερο…

Την  επιστολή Μοσχονησιώτη   την βρήκαμε στον ιστότοπο : argolikivivliothiki.gr

φωτό

Από εδώ διαβάζουμε : 

Υπάρχει στα Γενικά Αρχεία του Κράτους σώζεται μια αίτηση – αναφορά του Δημητρίου Μοσχονησιώτη. Στην οπισθία όψη της αιτήσεως υπάρχει ο αριθμός 982 και αναγράφεται το όνομα Δ. Μοσχονησιώτης με την εξής επισημείωση, γραμμένη από άλλο χέρι: «Το υπουργείον του Πολέμου να εξετάση και να αναφέρη, 19 Μαρτίου 1825, Ναύπλιον, 5135, ο προσ (ωρινός) Γεν. Γραμμ. (υπογραφή δυσανάγνωστος)». Οι αριθμοί 982 και 5135 σχετίζονται μάλλον με το πρωτόκολλο. Η αίτηση είναι γραμμένη από εγγράμματο γραφέα, πολύ καλό γνώστη της ελλη­νικής, που απέδωσε με την πέννα του όσα θα του εξέθεσε ο ίδιος ο Μοσχονησιώτης. Ίσως μάλιστα ο γραφέας να ήταν κάποιος συμπατριώτης του, που θα είχε φοιτήσει στην περίφημη Ακαδημία των Κυδωνιών, με δασκάλους τον Βενιαμίν τον Λέσβιο και τον Θεόφιλο Καΐρη, και τα σωστά ελληνικά του τον είχαν οδηγήσει, πρόσφυγα τώρα και τον ίδιο, να βγάζει το ψωμί του ως αναφορογράφος μέσα στο Ναύπλιο.

Όσο για τον ίδιο τον αγράμματο αγωνιστή, η ίδια η υπογραφή του, εκτός από τα αναπόφευκτα ορθογραφικά του λάθη, τη διακοπή της συνέχειας της γραφής σε α­προσδόκητο σημείο (στην επάνω σειρά γράφει δημη και στην κάτω -τριως), την αυτόβουλη έκφραση υποταγής (δουλουσας ταπηνως), αποπνέει τον κόπο και την προσπάθεια που φαίνεται πως κατέβαλε για να καταφέρει να την βάλει επιτέλους πάνω στο χαρτί. Η γραφή του αγνοεί την ύπαρξη των κεφαλαίων γραμμάτων και είναι καθαρά φωνητική, φέρει δηλαδή έκδηλα τα φαινόμενα του λεσβιακού γλωσσικού ιδιώματος των Κυδωνιών, όπου το όμικρον εκτείνεται σε ου (δούλους, μωσχουνησότης). Είναι γνωστό πως οι Αϊβαλιώτες και οι Μοσχονησιώτες ήταν στην πλειοψηφία τους Μυτιληνιοί, που από τη γειτονική Λέσβο άρχισαν να εγκαθίστα­νται στις Κυδωνιές (ή Αϊβαλί) περί τα μέσα του 16^ου αιώνα.

Δεν είναι γνωστή η απάντηση της Σεβαστής Διοίκησης, ούτε και διαθέτουμε άλλες πληροφορίες για την περαιτέρω τύχη του Δημ. Μοσχονησιώτη.

[ Ο Δημήτριος Μοσχονησιώτης γεννήθηκε στις Κυδωνίες ( Αϊβαλί) της Μικράς Ασίας. Στις 2 Ιουνίου 1821, οι Τούρκοι καταστρέψανε την πόλη για να εκδικηθούν τους Έλληνες που είχαν  πυρπολήσει ένα πλοίο τους ( δίκροτο) στην Ερεσό, στις 27 Μαΐου 1821. Μεταξύ αυτών που σώθηκαν από την σφαγή, ήταν και ο Δημήτριος Μοσχονησιώτης καθώς και ο πατέρας του Νικόλαος. Κατέφυγαν στο Ναύπλιο, όπου εντάχτηκαν στις Ελληνικές δυνάμεις. Ο Δημήτριος υπηρέτησε αρχικά υπό τις διαταγές του Οπλαρχηγού Θάνου και κατόπιν – κατά την άλωση του Παλαμηδιού – υπό τον Στάϊκο Σταϊκόπουλο ως Ενωμοτάρχης. Ο Δημήτριος Μοσχονησιώτης μαζί με τον πατέρα του Νικόλαο, είναι εκείνοι που σχεδίασαν και υλοποίησαν- με την έγκριση του Σταϊκόπουλου- το σχέδιο της εκπόρθησης του Παλαμηδιού, την παραμονή του Αγίου Ανδρέα στις 30 Νοεμβρίου 1822 ].

Επισκεφθείτε την σελίδα να διαβάσετε ολόκληρο  το σχετικό κείμενο του Δικηγόρου- Συγγραφέα Τάκη Α. Σαλκιτζόγλου, για να γνωρίζουμε, αν μη τι άλλο,  την Ιστορία του τόπου μας, ως ελάχιστο φόρο τιμής σε εκείνους που αγωνίσθηκαν για να μπορούμε εμείς σήμερα να νοούμεθα …ελεύθεροι, αλλά κυρίως για να αποφύγουμε να επαναλάβουμε λάθη που μας καταδικάζουν σε ένα μέλλον αβέβαιο… !

Ἑλλάς  Αἰώνιον