Ἐμμανουήλ Παπᾶς- ἕνας ἀγνός,ἀνιδιοτελής, ἀληθινός ΗΡΩΣ !

 

Ἑμμανουήλ Παπᾶς (φωτό)

Σερραίος μεγαλέμπορος, τραπεζίτης και μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Υπήρξε ο αρχηγός των εξεγερμένων Ελλήνων στη Μακεδονία κατά την επανάσταση του 1821.

Ο Εμμανουήλ Παπάς γεννήθηκε στο χωριό Δοβίστα Σερρών (νυν Εμμανουήλ Παππά) το 1772. Από νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με το εμπόριο και απέκτησε μεγάλη περιουσία, παρά τις περιορισμένες γραμματικές γνώσεις του. Χρησιμοποίησε το αναμφισβήτητο κύρος του (και ως δανειστής των Τούρκων αγάδων) για να επιτυγχάνει ευνοϊκές αποφάσεις από την Οθωμανική Διοίκηση υπέρ των χριστιανών της περιφέρειας των Σερρών, οι οποίοι με την πάροδο του χρόνου απέκτησαν πολλά προνόμια, χάρη στις δικές του ενέργειες.

Όταν το 1817 ο διοικητής των Σερρών, Γιουσούφ Μπέης, προσπάθησε να τον εκβιάσει για να του αποσπάσει ένα μεγάλο ποσό, αυτός κατέφυγε στην Κωνσταντινούπολη και χρησιμοποιώντας τις γνωριμίες του δικαιώθηκε. Επειδή, όμως, ο Γιουσούφ τον απείλησε με θάνατο αν επέστρεφε στις Σέρρες, αυτός παρέμεινε στην Κωνσταντινούπολη και ασχολήθηκε με τραπεζιτικές εργασίες.

Φλογερός πατριώτης, ο Εμμανουήλ Παπάς μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία στις 21 Δεκεμβρίου 1819 από τον Κωνσταντίνο Παπαδάτο, άνθρωπο του Αλέξανδρου Υψηλάντη και αμέσως προσέφερε 1.000 γρόσια για την ενίσχυση των οικονομικών της. Όταν πληροφορήθηκε για το κίνημα του Αλέξανδρου Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία και με προτροπή του ιδίου ναύλωσε το πλοίο του θρακιώτη καπετάνιου Χατζηαντώνη Βισβίζη και αφού το φόρτωσε με οπλισμό και άλλα εφόδια αναχώρησε στις 23 Μαρτίου του 1821 για το Άγιο Όρος, με στόχο να ξεσηκώσει τους Μακεδόνες κατά του Οθωμανού κατακτητή. Με κέντρο τη Μονή Εσφιγμένου, της οποίας ο ηγούμενος Ιωακείμ ήταν μυημένος στη Φιλική Εταιρεία, ξεκίνησε την προετοιμασία για τη μεγάλη εξέγερση.

Οι συγκρούσεις που έγιναν στον Πολύγυρο στις 17 Μαΐου μεταξύ Ελλήνων κατοίκων και Τούρκων στρατιωτών, τον ανάγκασαν να επισπεύσει την κήρυξη της επανάστασης από τις Καρυές του Αγίου Όρους, όπου οι μοναχοί τον ανακήρυξαν «Αρχηγό και Προστάτη της Μακεδονίας». Την 1η Ιουνίου κατέλαβε την Ιερισσό και προχώρησε προς τα ενδότερα της Χαλκιδικής.

Σύντομα, τα Οθωμανικά στρατεύματα υπό τον διοικητή της Θεσσαλονίκης Αβδούλ Αβούδ ανέκτησαν τον έλεγχο της κατάστασης και μέχρι το τέλος Οκτωβρίου του 1821 κατέστειλαν την εξέγερση. Καθοριστική ήταν η Μάχη της Κασσάνδρας (30 Οκτωβρίου), όταν οι δυνάμεις του Εμπού Λουμπούτ κυριολεκτικά πετσόκοψαν τους άνδρες του Χατζή Χριστοδούλου. Ο Παπάς μόλις που πρόλαβε να σωθεί και απογοητευμένος από την έλλειψη συμπαράστασης από τους μακεδόνες οπλαρχηγούς αποσύρθηκε στο Άγιο Όρος.

Εκεί αντιμετώπισε τον κίνδυνο να συλληφθεί, καθώς οι μονές έχοντας συνθηκολογήσει με τον Αβδούλ Αβούδ, δέχθηκαν να του παραδώσουν τον Παπά για να τύχουν αμνηστίας και να απολαμβάνουν τα ίδια όπως και προηγουμένως προνόμια. Ένας μοναχός, ονόματι Κύριλλος, που ήταν επιφορτισμένος να τον συλλάβει, τον ειδοποίησε και έφυγαν μαζί με το πλοίο του Βισβίζη για την Ύδρα.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού κι ενώ το πλοίο περιέπλεε τον Καφηρέα, ο Παπάς έπαθε καρδιακή προσβολή και πέθανε σε ηλικία 49 ετών. Η κηδεία του έγινε με τιμές αρχιστρατήγου στην Ύδρα στις 5 Δεκεμβρίου του 1821. Στις 20 Νοεμβρίου του 1971 τα λείψανά του μεταφέρθηκαν και εναποτέθηκαν κάτω από τον ανδριάντα του, που βρίσκεται στην Πλατεία Ελευθερίας των Σερρών.

Ο Εμμανουήλ Παπάς υπήρξε μια από τις αγνότερες και ηρωικότερες μορφές του Αγώνα. Ανιδιοτελής, δαπάνησε όλη την τεράστια περιουσία του (300.000 δίστηλα τάλληρα) για τους σκοπούς της Επανάστασης και κατόρθωσε αν και αγνοούσε τη στρατιωτική τέχνη να διατηρήσει ζωντανή για ένα εξάμηνο την επαναστατική εστία της Χαλκιδικής.

Από τα οκτώ αγόρια του (είχε και τρία κορίτσια από τον γάμο του με τη Φαίδρα) τα τρία έπεσαν στον Αγώνα: ο Αθανασάκης Παπάς (1794-1826) πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Τούρκους και αποκεφαλίστηκε στη Χαλκίδα, ο Γιαννάκης Παπάς (1798-1825) πολέμησε δίπλα στον Παπαφλέσσα και σκοτώθηκε στη Μάχη στο Μανιάκι (20 Μαΐου 1825) και ο Νικολάκης Παπάς (1803-1827) σκοτώθηκε στη Μάχη του Καματερού (27 Ιανουαρίου 1827).

Ἀπό : lefteria.blogspot.com

Εὐχαριστοῦμε τόν ΤΤ600. 

Κι᾿ὅπως ἔγραψα  στήν απάντησιν τοῦ σχολίου :

Εὐτυχῶς πού ὑπάρχουν κι᾿αὐτἐς οἱ ἱστορικές, ἠρωϊκές μορφές. 

Μοῦ ἔκανε ἐντύπωσιν πού τά παιδιά του,τά ἀγορια, ἔπεσαν μαχόμενα ὑπέρ τοῦ Ἀγῶνος γιά τήν Ἐλευθερια τῆς Ἑλλάδος. Κάτι πού σημαίνει πώς ἄν καί πλούσιος ὁ Ἐμμανουἠλ Παπᾶς δέν κύτταξε νά βολέψῃ τἀ παιδιά του ἀλλά τά γαλούχησε μέ τήν ἀγάπη γιά τήν Πατρίδα. 

Μερικά συμπληρωματικά στοιχεῖα ἀπό τό Μεταπαίδεια : 

( Άγαλμα του Εμμανουήλ Παπά στην πλατεία Ελευθερίας, στις Σέρρες. φωτό)

Ο Πατέρας του Εμμανουήλ, που είχε τέσσερα αδέλφια, τους Αθανάσιο, Μάλαμα, Γεώργιο και Κωνσταντίνο, καθώς και μία αδελφή, την Παναγιώτα, ήταν ο ιερέας του χωριού παπα-Δημήτρης, ο οποίος τιμήθηκε από τον οικείο Μητροπολίτη με το εκκλησιαστικό αξίωμα του Οικονόμου και ήταν ένας από τους πλουσιότερους και πιο διακεκριμένους προύχοντες της επαρχίας, που οι συντοπίτες του ονόμαζαν και Λεονταρή ή Παπαλεονταρή. Από την ιερατική ιδιότητα του πατέρα του, προέρχεται και το οικογενειακό επίθετο Παπάς, σύνηθες φαινόμενο εκείνη την εποχή. Η μητέρα του Εμμανουήλ ονομαζόταν Βασιλική και κατάγονταν από αρχοντική οικογένεια

............20 ετών παντρεύτηκε με τη Φαίδρα, κόρη επίσης αρχοντικής οικογένειας... 

Στο χωριό αρχίζει, μαζί με τα αδέλφια του, να χτίζει ευπρεπή ναό, χρησιμοποιώντας δικά του χρήματα. Φανατικοί Τούρκοι προσπαθούν να τους εμποδίσουν στο έργο τους και ο Παπάς τους εξαγοράζει με χρηματικά δώρα. Τελικά, ο ναός αποπερατώνεται το 1805 και αποτελεί μέχρι και σήμερα την εκκλησία του χωριού 

...το 1807 εγκαταστάθηκε σχεδόν μόνιμα στις Σέρρες, ιδρύοντας καταστήματα στην Θεσσαλονίκη και τράπεζες στη Βιέννη με υποκαταστήματα στην Κωνσταντινούπολη.  Απέκτησε σημαντική κινητή και ακίνητη περιουσία, που ανέρχονταν σε πάνω από 300.000 δίστηλα χρυσά τάλιρα, ένα αμύθητο ποσό για την εποχή, και αναδείχθηκε δανειστής των Τούρκων αγάδων και μπέηδων, σύναψε στενές σχέσεις μαζί τους, ενώ η οικονομική του άνεση του επέτρεπε να κάνει πολλές φιλανθρωπίες και συχνά εξαγόραζε θανατικές ποινές συμπατριωτών του... διατέλεσε Επίτροπος στην Μητρόπολη των Αγίων Θεοδώρων στις Σέρρες και χρημάτισε Δημογέροντας για πολλά χρόνια. ...

Γιά τήν συμμετοχή του στήν Φιλική Ἑταιρεία καί τόν ἐπαναστατικό του ἀγῶνα διαβᾶστε στό θέμα τοῦ metapedia ὅπου ἐκτενῶς ὑπάρχει ἡ βιογραφία τοῦ ἥρωος. 

Ο καθηγητής Ιωάννης Βασδραβέλλης, στην 154η σελίδα του βραβευμένου από την Ακαδημία Αθηνών έργου του «Οι Μακεδόνες κατά την επανάσταση του 1821», γράφει για την προσφορά του Εμμανουήλ Παπά και της οικογένειάς του:

«Δεν γνωρίζω άλλην οικογένειαν εν Ελλάδι να υπέστη, εις τοιαύτην έκτασιν, πατριωτικάς θυσίας άνευ και του ελαχίστου ανταλλάγματος» ( φωτό) 

Ἡ Πελασγική