Τερτσέτης και Βερναδάκης για τον Αυτοχθονισμό και την βουλευτοκρατία

Ο Γεώργιος Τερτσέτης (1800 - 1874) ήταν Έλληνας αγωνιστής της επανάστασης του 1821, ιστορικός, πολιτικός, συγγραφέας, ποιητής, φιλόσοφος, απομνημονευματογράφος και νομικός. Γεννήθηκε στη Ζάκυνθο από πατέρα καθολικό και μητέρα ορθόδοξη. Ο πατέρας του τον βάφτισε καθολικό, μα η μητέρα τον βούτηξε κρυφά στην ορθόδοξη κολυμπήθρα. Όταν το έμαθε ο πατέρας του, τον ξαναβάφτισε για τρίτη φορά καθολικό. Όταν μεγάλωσε ο Τερτσέτης προτίμησε το ορθόδοξο βάπτισμα. 

Το 1832 διορίστηκε από την Αντιβασιλεία μέλος του πενταμελούς δικαστηρίου του Ναυπλίου που δίκαζε τους Κολοκοτρώνη, Πλαπούτα κ.ά. Ο Τερτσέτης τότε μαζί με τον πρόεδρο του δικαστηρίου Αναστάσιο Πολυζωίδη, γνωρίζοντας πολύ καλά την αθωότητα των κατηγορουμένων, αρνήθηκε να υπογράψει την απόφαση καταδίκης τους σε θάνατο δια αποκεφαλισμού για εσχάτη προδοσία. Η κίνησή τους αυτή προκάλεσε την οριστική τους παύση, τη φυλάκιση και την άγρια κακοποίησή τους από την Αντιβασιλεία.

Ο Δημήτριος Βερναρδάκης (Μυτιλήνη 21 Νοεμβρίου 1833 - 12 Ιανουαρίου 1907) υπήρξε πολυπράγμων λόγιος συγγραφέας και καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Μέσα από το βιβλίο «Η Εθνική μας παράδοση» του καθηγητή Παναγιώτη Παπαγαρυφάλλου, θα παραθέσουμε μερικές σκέψεις του γενναίου δικαστή, Γ. Τερτσέτη (1800-1874), ο οποίος, όχι μόνο αρνήθηκε να καταδικάσει τον θρυλικό Θ. Κολοκοτρώνη (1770-1843), όπως επεδίωκαν οι Άγγλοι "σύμμαχοι" και η Βαυαρική αντιβασιλεία με τους εδώ υποτακτικούς τους, αλλά και υπερασπίστηκε με περισσή τόλμη και εθνικό πάθος την Εθνική μας παράδοση.

Είναι ο αληθινός πνευματικός ταγός για τον οποίο ο ιστορικός Α. Βακαλόπουλος θα πει: "Το πέρασμά του στάθηκε αναγεννητικό, γιατί αποκάλυψε και πρόβαλε τις αξίες της εθνικής ψυχής, της λαϊκής παραδόσεως, τονίζοντας τη σημασία της δημοτικής γλώσσας και διασώζωντας τις μνήμες των ηρώων του ‘21".

Απευθυνόμενος ο Γ. Τερτσέτης στους νέους της Ελλάδος τους συνιστά εκθύμως: "Πρωτόβουλα αστάχια του Έθνους, αντιτάξατε εις την λογιωτατοκρατίαν τον Αυτοχθονισμόν, και εις την πονηροκρατίαν τον Χριστιανισμόν, συγκεντρώνοντας και τα δύο δια του ζωοποιού πνεύματος, θέλει έχετε την αληθινήν έννοιαν του Αυτοχθονισμού. Μιλείτε και γράφετε θαρετά τη γλώσσα που εμάθετε από τες βυζάστρες σας, και αυτή η γλώσσα θα σας χειραγωγήσει εις φρονήματα τουόντι Ελληνικά του καιρού σας... Όποιος μικροφρονεί δια την πατρίδα του, δια τα έθιμα των γονέων του, δια την γλώσσαν της μητρός του είναι προδότης του Έθνους του... Σέβεσθε τόν Χριστιανισμόν, μελετάτε, ενσαρκωθήτε τας εντολάς του το ήμερο, σωτήριο πνεύμα του Χριστιανισμού ας μετριάσει τον Αυτοχθονισμό αν αυτός φυλάττει άγριόν τι, εχθροπαθές, φιλέκδικο, αφορμής των 24 ετών την μάστιγα της λογιωτοκρατίας καί πονηροκρατίας."

Γράφοντας αυτά, 24 χρόνια μετά τη σύσταση του Ελληνικού Κράτους, καυτηριάζει το βίο και την πολιτεία των αρχόντων και νομοθετών του γράφοντας: "Ο τόπος της Ελλάδος από τες ημέρες της ελευθερίας του έως σήμερον υπόφερε πάντοτε από την νομοθετικήν εξουσίαν... Αυτό προήρχετο, διότι, εκείνοι που ενομοθετούσαν, ή εσέβοντο ως άξιοι να είναι νομοθέται, κατά δυστυχίαν, πρώτον δεν εμελετούσαν αρκούντως την κατάστασιν του τόπου... Οι άνθρωποι της εξουσίας επροσπαθούσαν να φέρνουν εις τον εαυτόν τους, και εις τους φίλους τους, τα κέρδη και τας τιμάς του πολιτεύματος... Η αλήθεια όμως είναι ότι κανένα μνημείον νομοθετικόν, εθνικόν πρωτότυπον, άξιον των εγκωμίων της τέχνης δεν σώζεται αυτής της εποχής... Οι μεταγενέστεροι θα θερίσουν τον καρπόν των κακών μέτρων, θα πληρώσουν και τα κακώς εξοδευμένα δάνεια..."

Ερχόμενος στο σταυρικό σημείο της αντίθεσης του Ελληνικού και του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, προς τον οποίο ήταν σταθερά προσανατολισμένος ο λογιωτατισμός και η ροπή προς την ξενοφιλία, συνεχίζει: "Τώρα τι θέαμα προβάλλει εις δικαστήν αμερόληπτον η ελληνική κοινωνία; Έναν άσπονδον πόλεμον μεταξύ Ευρωπαϊκού και εντοπίου στοιχείου, πόλεμος που άρχεται από το 1821... Από ατζαμητικούς νόας, μη ειδήμονας δηλαδή της Ευρώπης και της Ελλάδος, εισάχθη παρακαίρως, και αστόχως εισάχθη, ο πολιτισμός της Ευρώπης. Το στοιχείο το αυτοχθονικό πνιγόμενο, υβριζόμενο, καταπαπατούμενο φωνάζει, έχει δίκαιο γιατί είναι ο νοικοκύρης του τόπου, έχει και αυτός ο αυτοχθονισμός τον πολιτισμό του, τον οποιον οι πεπαιδευμένοι αγνοούν...".

Αυτά και πολλά άλλα για τη σημασία της Αυτοχθόνιας παράδοσης και την Εθνική ανάγκη να την τιμούμε και να την καλλιεργούμε έλεγε και έγραφε ο λόγιος, ο δάσκαλος, ο δικαστής από τη Ζάκυνθο, ο οποίος χαρακτήρισε τη φυλή των Ελλήνων "βασίλισσα των φυλών της ανθρωπότητος" και συνιστούσε, ξανά και ξανά στους νέους "να μελετούν τον βίον του Ιησού Χριστού, τον Υιόν του Θεού αλλά και του Αθηναίου Σωκράτους”.

Ήταν η εποχή κατά την οποία το Έθνος των Ελλήνων βιώνε κάτω από την ολομέτωπη επίθεση των ξενόφερτων τρόπων ζωής και διοικητικών θεσμών, που εθνικά αναστήματα ενός Γ. Τερτσέτη και ενός Δ. Βερναρδάκη (1834- 1907) προσπαθούσαν να στηρίξουν την ελληνικότητα και την αυτοχθονία.

Ήταν τόση και τέτοια η γραικυλική συμπεριφορά του νεοελληνικού κράτους και των φορέων του, σε κάθετι που βρίσκεται έξω από τις παραδόσεις του Έθνους των Ελλήνων, ώστε στά 1874, ο ιστορικός Δ. Βερναρδάκης, διεκτραγουδώντας αυτό το Ελληνοκτόνο φαινόμενο, έγραφε και τα έξης: "Απαρνηθήκαμεν τα πάτρια και εδανείσθημεν ολόκληρον σχεδόν τον βίον ημών εκ της Δύσεως. Και πρώτον μεν απηρνήθημεν... το πάτριον θρήσκευμα... Αφήκαμεν τον εθνικόν ημών στρατόν και εδανείσθημεν τον τακτικόν της Ευρώπης. Αφήκαμεν τα πάτρια ήθη και εδανείσθημεν τα της Δύσεως. Αφήκαμεν την πάτριον δίαιταν και ενδυμασίαν και εδανείσθημεν την των Φράγκων... Αφήκαμεν την εθνικήν ημών ποίησιν και φιλολογίαν, και εδανείσθημεν τα γαλλικά μυθιστορήματα... Από της αναγεννήσεως και εφεξής ολόκληρος ο ευρωπαϊκός βίος εισρεύσας εις ημάς ακωλύτως... υπεύθυνοι δια όλα αυτά είναι οι πολιτικοί άνδρες... Όταν είναι στην αρχή, ξεχνούν όσα σκέπτονται για την πατρίδα τους... είναι πρόθυμοι να κάνουν το παν, ακόμη και να συνεργαστούν και με τους ληστές για να κερδίσουν τις εκλογές... η βουλευτοκρατία κυριαρχεί, τρομοκρατεί τους υπαλλήλους και διαφθείρει τις συνειδήσεις... Το θανατηφόρο νόσημα της χώρας είναι η Ιδιοτέλεια, το προσωπικό συμφέρον...".  Συνοψίζοντας ο ιστορικός της εποχής θα πει και τούτα ως προς την εγκατάλειψη της παράδοσης εκ μέρους των Ελλήνων: "Φαίνεται σα να πήδησαν μ’ ένα απότομο άλμα, στη μέση της Δυτικής Ευρώπης του 19ου αι. και σα να γύρισαν την πλάτη τους στη μακραίωνη πολιτιστική τους παράδοση που την άφησαν ανεκμετάλλευτη και αναξιοποίητη".

Μαστιγώνει αλύπητα και εύστοχα και αληθινά ο Βερναρδάκης την ακηδία και την προστυχιά των πολιτικών της εποχής του, οι οποιοι αποδεικνύονται πάντα οι ίδιοι. Οι τότε πολιτικοί συνεργάζονταν με τους ληστές των ορέων ενώ οι σημερινοί με τους ληστές τοκογλύφους. Τότε απέφυγαν την αγχόνη. Τώρα θα το πετύχουν να τη γλιτώσουν;

ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ / Από το βιβλίο «Η Εθνική μας παράδοση» του καθηγητή Παναγιώτη Παπαγαρυφάλλου, (εκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ)