Ἡ παρακμή τῆς Δύσης

Ὁ Ὅσβαλντ Σπένγκλερ (Oswald Spengler ) Γερμανός ἱστορικός καί φιλόσοφος,  ἀκριβῶς μέ τήν λήξιν τοῦ Α΄Π. Π.  καί τήν ἦττα τῆς χώρας του, ἐξέδωσε τό βιβλίο " Der Untergang des Abendlandes. Umrisse einer Morphologie der Weltgeschichte"  (Η Παρακμή της Δύσης: Μορφή και Πραγματικότητα τόμος 1ος , Ἡ παρακμή τῆς Δύσης – Περιγράμματα μιας Μορφολογίας της Παγκόσμιας Ιστορίας. τόμος 2ος ) Μία σύνοψις τοῦ δίτομου ἔργου τοῦ Σπένγκλερ ἐκδόθηκε στήν ἀγγλική, διαβᾶστε ἐδῶ)  ὅπου ὑποστηρίζει πώς κανένας ἀπό τούς πολιτισμούς τῆς ἱστορίας —τούς ὀποίους ἀριθμεῖ σέ ὀκτώ— δέν εἶναι παντοτινός, ἀλλά καθένας ἔχει ζωή διάρκειας περίπου χιλίων ἐτῶν. Προδικάζει τόν ἀφανισμό τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ, ἐπισημαίνοντας ὡς σημάδια κατάρρευσής του τήν ἐπικρατοῦσα δύναμη τοῦ χρήματος, τήν κυριαρχία τῶν μέσων μαζικῆς ἐνημέρωσης καί τήν ἔλλειψη πρωτότυπων διανοουμένων καί δημιουργῶν σε ὅλους τούς τομεῖς τοῦ πολιτισμοῦ καί τῆς παιδείας.

Ἐπίσης ὑπῆρξε ἕνας ἐκ τῶν ἱδρυτῶν τοῦ Συντηρητικοῦ Ἐπαναστατικοῦ Κινήματος. 

Πᾶμε τώρα νά διαβασουμε τό παρακάτω θέμα τοῦ Ἐρέν Γεσιλιούρτ. 

Ανιχνεύοντας την πορεία του συντηρητικού επαναστατισμού, θα ήταν αδύνατο να μην αναφέρουμε τον Όσβαλντ Σπένγκλερ, έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους αυτού του κινήματος. Η κατανόηση της ιστορίας από τον Σπένγκλερ και οι προβλέψεις του για τους πολιτισμούς συζητούνται ακόμη και σήμερα. Αυτή η συνέντευξη με τον παγκοσμίου φήμης ειδικό στον Σπένγκλερ Ντέιβιντ Ένγκελς αποτελεί μια εισαγωγή για τους αναγνώστες που θέλουν να κατανοήσουν καλύτερα τις ιδέες του Σπένγκλερ και τον αντίκτυπό τους στον σημερινό κόσμο. 

( Ο David Engels είναι Βέλγος ιστορικός και δημοσιογράφος που συνδέεται με τη Νέα Δεξιά . Η έρευνά του επικεντρώνεται στη ρωμαϊκή θρησκευτική ιστορία, την αυτοκρατορία των Σελευκιδών και τη συγκριτική ιστορική έρευνα...ἡ βιογραφία ΕΔΩ καί γιά τά βιβλία του ΕΔΩ) 

Σε ποια περίοδο έζησε ο Σπένγκλερ και τι τον έκανε "συντηρητικό επαναστάτη";

Δ. Ε. Ο Σπένγκλερ ήταν ένα τυπικό παιδί του γερμανικού 19ου αιώνα με το εγκυκλοπαιδικό του ενδιαφέρον για τους πολιτισμούς του παρελθόντος, το άνοιγμά του στην τεχνολογία και τη γοητεία του για την κατασκευή τεράστιων φιλοσοφικών και ιστορικών «συστημάτων». Ωστόσο, η κύρια περίοδος δραστηριότητας του Σπένγκλερ εμπίπτει στη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, όπου σημειώθηκε η απότομη και τραυματική αποδόμηση του «παλαιού κόσμου» της προπολεμικής περιόδου. Η προσπάθεια του Σπένγκλερ να δείξει το αναπόφευκτο της παρακμής και της απολίθωσης όλων των υψηλών πολιτισμών, συμπεριλαμβανομένης και της Δύσης, έπεσε έτσι σε γόνιμο έδαφος και βοήθησε πολλούς ανθρώπους να κατανοήσουν τι συνέβαινε, αν και πολύ συχνά οι αναγνώστες περιόριζαν τις τεράστιες ιστορικές προοπτικές του Σπένγκλερ σε κάποια πολύ βραχυπρόθεσμα στοιχεία και παρέβλεπαν ότι, για τον Σπένγκλερ, η αργή παρακμή της Δύσης ήταν μια μακρά διαδικασία που θα κορυφωνόταν μόνο στα τέλη του 21ου αιώνα.

Ο Σπένγκλερ θεωρείται πράγματι συχνά ως «συντηρητικός επαναστάτης», αλλά αμφιβάλλω αν ήταν πραγματικά τόσο «συντηρητικός» και «επαναστάτης». Πράγματι, ως ιστορικός ντετερμινιστής, ήταν πεπεισμένος ότι η Δύση επρόκειτο να εισέλθει σε μια εποχή όπου η φιλελεύθερη δημοκρατία θα μετατρεπόταν πρώτα σε οικονομική ολιγαρχία και στη συνέχεια θα αντικατασταθεί από τον Καισαρισμό, τον εμφύλιο πόλεμο και την ιμπεριαλιστική ενοποίηση. Κατά συνέπεια, θεωρούσε τον Cecil Rhodes και τον Mussolini ως τα πρώτα συμπτώματα μιας εξέλιξης που θα κορυφωνόταν, σύμφωνα με τον ίδιο, μόνο τον 21ο αιώνα και ήλπιζε ότι η Γερμανία θα αποτινάξει τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης και θα μπει στον ανταγωνισμό για την οικοδόμηση μιας μελλοντικής πανευρωπαϊκής αυτοκρατορίας, αν και απεχθανόταν την εθνικοσοσιαλιστική αμμοδόχο σύντομα ήρθε σε σύγκρουση με τον Χίτλερ και το κόμμα του εξαιτίας του φυλετικού τους δόγματος, το οποίο δεν μπορούσε να υποστηρίξει, όντας πεπεισμένος για την ισότητα όλων των υψηλών πολιτισμών. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο δεν είμαι σίγουρος αν ο Σπένγκλερ ήταν πραγματικά «συντηρητικός», καθώς ήταν πεπεισμένος ότι το ξεθώριασμα του παλιού κόσμου ήταν ένα αναπόφευκτο γεγονός που έπρεπε να αποδεχτεί κανείς, έστω και απρόθυμα, προκειμένου να υποστηρίξει την τεχνολογία, τον ιμπεριαλισμό και τη νεωτερικότητα.

Η Παρακμή της Δύσης:
Μορφή και Πραγματικότητα 
τόμος 1ος

Το πρώτο έργο που έρχεται στο μυαλό όταν αναφέρεται ο Σπένγκλερ είναι Η Παρακμή της Δύσης. Τι ήθελε να πει σε αυτό το έργο; Κατέρρευσε πράγματι η Δύση ή η διαδικασία αυτή συνεχίζεται ακόμη;

Δ. Ε. Ο τίτλος «Η Παρακμή της Δύσης» εγγυήθηκε τη διαρκή επιτυχία του Σπένγκλερ, αλλά ήταν (και είναι) η αιτία για πολλές παρεξηγήσεις. Η βασική θέση του Σπένγκλερ είναι η ιδέα ότι όλοι οι υψηλοί πολιτισμοί - η Αίγυπτος, η Μεσοποταμία, η Κίνα, η Ινδία, η κλασική αρχαιότητα, η Μεσοαμερική, η μονοθεϊστική Εγγύς Ανατολή, η Δύση και πιθανότατα και η Ρωσία - όχι μόνο είναι ίσοι μεταξύ τους, αλλά και εξελίσσονται μέσα από αυστηρά παράλληλα στάδια, που αντιστοιχούν στις φάσεις ανάπτυξης ενός οργανικού όντος.  Αυτή η γενική ιδέα δεν ήταν βέβαια απολύτως καινούργια, αλλά ο Σπένγκλερ ήταν ο πρώτος που προσπάθησε να αναπαραστήσει συστηματικά αυτή την υπόθεση με βάση τη σύγχρονη ιστορική έρευνα.

Επίσης, ο Σπένγκλερ ήθελε να δείξει ότι η σύγχρονη Δύση είχε φτάσει στο τελικό στάδιο της ανάπτυξής της και επρόκειτο να εισέλθει σε μια περίοδο που αντιστοιχεί σε γενικές γραμμές στην ύστερη Ρωμαϊκή Δημοκρατία, την οποία θεωρούσε ως την τελευταία στιγμή της Κλασικής Αρχαιότητας πριν το Πριγκιπάτο του Αυγούστου εγκαινιάσει την οριστική απολίθωση. Η ιδέα αυτή δεν ήταν επίσης απολύτως καινούργια, καθώς από τον 19ο αιώνα οι περισσότεροι Ευρωπαίοι διανοούμενοι επηρεάζονταν από μια ατμόσφαιρα «fin de siècle», αλλά ο Σπένγκλερ έδινε μια πολύ ευρύτερη ιστορική αίσθηση στην εντύπωση αυτή. Ωστόσο, επιλέγοντας τον τίτλο «Untergang» (κυριολεκτικά «Βύθιση», όχι «Παρακμή»), συνέβαλε σε μια ορισμένη παρανόηση του έργου του, καθώς η λέξη αυτή δεν αναφέρεται, στη γερμανική γλώσσα, μόνο σε ένα «ναυάγιο» και επομένως σε μια θεαματική καταστροφή, αλλά και στην αργή δύση του ήλιου. Ο Σπένγκλερ εξήγησε αργότερα ότι ήταν η τελευταία έννοια που υποστήριζε και ότι θα μπορούσε επίσης να είχε επιλέξει την «Εκπλήρωση της Δύσης» ως τον κατάλληλο τίτλο για το έργο του, αλλά φυσικά η πιο θεαματική ερμηνεία του «Untergang» ως κάποιας μορφής «κατάρρευση» ήταν αυτή που διατήρησε το ευρύ κοινό - μέχρι σήμερα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο αυτή η διαδικασία, φυσικά, συνεχίζεται ακόμα και θα συνεχιστεί για μερικές γενιές, καθώς ο Σπένγκλερ έχει δείξει ξεκάθαρα στο έργο του ότι το τελικό στάδιο μιας «αυγουστιάτικης» ευρωπαϊκής αυτοκρατορίας θα επιτευχθεί μόλις τον 21ο αιώνα, ενώ το κράτος-πολιτισμός που θα προκύψει από αυτή τη μετάβαση θα αντέξει δυνητικά για μερικούς αιώνες ακόμα, ακριβώς όπως επιβίωσε για αρκετό καιρό η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η Αυτοκρατορία των Χαν ή η Αυτοκρατορία των Ραμσίδων, αν και με έναν όλο και πιο πρωτόγονο και απολιθωμένο τρόπο.

Τι είδους προβλέψεις προσφέρει η κυκλική κατανόηση της ιστορίας από τον Σπένγκλερ σχετικά με τις μελλοντικές μεγάλες αλλαγές στην παγκόσμια πολιτική; Τι είδους παγκόσμια τάξη θα μπορούσε να προκύψει μετά την κατάρρευση του δυτικού πολιτισμού;

Δ. Ε.  Πρώτον, επιτρέψτε μου να επιμείνω ότι η ιστορική σκέψη του Σπένγκλερ δεν είναι αυστηρά «κυκλική», καθώς το τέλος ενός πολιτισμού δεν ακολουθείται ποτέ από την αναγέννησή του: ο θάνατός του είναι οριστικός. Φυσικά, μπορεί να προκύψουν αργότερα νέοι πολιτισμοί, αλλά σπάνια στο ίδιο έδαφος, και γενικά μόνο πολλούς αιώνες αργότερα και βασισμένοι σε εντελώς διαφορετικά νοητικά παραδείγματα. Επομένως, αυτοί οι πολιτισμοί είναι μονάδες, όχι στοιχεία μιας αλυσίδας.

Όσον αφορά το μέλλον, η επικείμενη εγκαθίδρυση μιας αυτοκρατορίας του δυτικού πολιτισμού θα έβλεπε πιθανότατα μια κάποια επιστροφή του δυτικού ιμπεριαλισμού και της αυτοπεποίθησης, καθώς ο μεταφιλελεύθερος οικουμενισμός και η διπλωματία με επίκεντρο το έθνος-κράτος που ήταν τόσο χαρακτηριστική για τον 20ό αιώνα θα αντικατασταθεί από κάποια μορφή πολιτισμικού πατριωτισμού. Θα εισερχόμασταν έτσι σε ένα στάδιο συνύπαρξης μεταξύ διαφόρων κρατών-πολιτισμών που ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την κυριαρχία στα αντίστοιχα όρια και τους στρατηγικούς πόρους τους, αλλά αποδέχονται, σε γενικές γραμμές, τους αμοιβαίους περιορισμούς τους, ακριβώς όπως η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έπαψε να επεκτείνεται μετά τον Αύγουστο, συνυπήρξε μάλλον ειρηνικά με το ιρανικό κράτος-πολιτισμό και προτίμησε την άμυνα από την επίθεση. Παρ' όλα αυτά, η Δύση θα απολιθωνόταν σιγά σιγά και θα έχανε την ανθεκτικότητά της, η τεχνολογική πρόοδος θα επιβραδυνόταν επίσης και ο δυτικός κόσμος θα άρχιζε να μοιάζει με την Κίνα και την Ιαπωνία του 18ου αιώνα: μια κοινωνία σε μεγάλο βαθμό κλειστή στον εαυτό της και όλο και πιο ακίνητη. Έτσι, η Δύση θα γινόταν το νεότερο κράτος πολιτισμός, καθώς η Κίνα, η Ιαπωνία και η Ινδία, αλλά και ο κατακερματισμένος μουσουλμανικός κόσμος έχουν φτάσει σε αυτό το στάδιο ήδη πολλούς αιώνες πριν και αντλούν τη σημερινή τους ενέργεια μόνο από την ώθηση της Δύσης.

( τό βιβλίο : Ἡ αξιωσημείωτη ἄνοδος τῆς Ρωσσικῆς Ἁυτοκρατορίας καί ἡ ἱστορική ἀντιπάθειά της πρός τήν Δύσιν... τοῦ Ἄρθουρ Χασιώτη, ἐδῶ- φωτό ἀριστερά) 

Ανάμεσα σε αυτά τα απολιθωμένα απομεινάρια του προηγούμενου πολιτισμού, δύο νέοι πολιτιστικοί χώροι θα αναδυθούν πιθανώς. Από τη μία πλευρά, η Ρωσία: Ο Σπένγκλερ ήταν πεπεισμένος, όπως είμαι και εγώ πλέον, ότι η Ρωσία δεν αποτελεί μέρος του δυτικού κόσμου, αλλά αποτελεί από μόνη της έναν υψηλό πολιτισμό, αν και μάλλον βρίσκεται ακόμη σε περίοδο κύησης και πρέπει να απελευθερωθεί από τη συντριπτική επιρροή της Δύσης για να ξεκινήσει τον δικό της πολιτισμικό κύκλο. Από την άλλη πλευρά, προσωπικά πιστεύω ότι σε μερικούς αιώνες περίπου, η Αφρική θα μπορούσε να γίνει η πατρίδα ενός νέου, μελλοντικού πολιτισμού, αν και αυτό είναι φυσικά πολύ υποθετικό.

Πώς η έννοια του « Πρωσικού Σοσιαλισμού» του Σπένγκλερ υπερβαίνει το παραδοσιακό χάσμα Δεξιάς-Αριστεράς; Πώς μπορεί να αξιολογηθεί αυτή η έννοια σήμερα;

Δ. Ε. Ο Σπένγκλερ πίστευε ότι, κατά τον 20ό αιώνα, οι προηγούμενοι κύριοι φορείς του δυτικού πολιτισμού, η Γαλλία, η Ισπανία και σε κάποιο βαθμό η Ιταλία, είχαν πάψει να είναι ενεργές δυνάμεις και ότι μόνο η Γερμανία καθώς και η αγγλοσαξονική σφαίρα παρέμεναν ως οι τελευταίοι παράγοντες που ανταγωνίζονταν για τη διαμόρφωση του μελλοντικού ευρωπαϊκού κράτους πολιτισμού. Κατά την άποψή του, ο αγγλοσαξονικός κόσμος αντιπροσώπευε την αρχή του φιλελευθερισμού, ενώ η Γερμανία, με επικεφαλής την Πρωσία, αντιπροσώπευε την αρχή του ιεραρχικού κολεκτιβισμού, που αντιστοιχούσε σε γενικές γραμμές στην αντίθεση μεταξύ Καρχηδόνας και Ρώμης κατά τον 3ο και 2ο αιώνα π.Χ.. Προσωπικά, δεν είμαι τόσο σίγουρος για αυτού του είδους τη δυϊστική απλούστευση, αλλά αν την αποδεχτούμε σε μια βάση εργασίας, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι η αγγλοσαξονική αρχή αντικατέστησε την πρωσική κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά ότι η σύγχρονη Ευρωπαϊκή Ένωση, που κυριαρχείται όλο και περισσότερο από τη Γερμανία και ένα ορισμένο γραφειοκρατικό ιδεώδες και έναν καντιανό οικουμενισμό, μεταμορφώνεται σε κάτι που ο Σπένγκλερ μπορεί να αναγνώριζε ως «πρωσικό» (τουλάχιστον στην «φωτισμένη» εκδοχή του 18ου αιώνα), αν και είναι (προς το παρόν) απαλλαγμένο από κάθε μορφή πατριωτισμού ή μιλιταρισμού.

Στην κριτική του για τη νεωτερικότητα, ο Σπένγκλερ είδε την τεχνολογία ως στοιχείο της διάλυσης των πολιτισμών. Πώς ερμηνεύετε αυτές τις επικρίσεις του Σπένγκλερ στον σημερινό ψηφιακό κόσμο;

Δ. Ε.  Για τον Σπένγκλερ, η τεχνολογία δεν είναι στοιχείο διάλυσης, αλλά μάλλον σύμπτωμα της ύστερης φάσης κάθε πολιτισμού. Πράγματι, ο ελληνιστικός κόσμος στην κλασική αρχαιότητα, τα εμπόλεμα κράτη στην Κίνα, το χαλιφάτο των Αββασιδών στον ανατολικό κόσμο και φυσικά η Δύση κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα, όλα αυτά χαρακτηρίζονται από μια εκθετική επιστημονική πρόοδο που αντιστοιχεί σε μια φάση ιμπεριαλιστικής και αποικιοκρατικής επέκτασης, την εξάπλωση του υλισμού και την έλευση μιας καθαρά εξπρεσιονιστικής και θεατρικής τέχνης. Ως εκ τούτου, η πρόοδος δεν είναι η αιτία της «παρακμής» (ή της «εκπλήρωσης», όπως είπαμε παραπάνω), αλλά απλώς ένα από τα πολλά άλλα συμπτώματα. Ο 21ος αιώνας είναι αναμφίβολα, όπως προέβλεψε ο Σπένγκλερ, το αποκορύφωμα αυτής της προόδου, και πιθανότατα θα είναι και το τέλος της.

Ἡ παρακμή τῆς Δύσης –
Περιγράμματα μιας Μορφολογίας της
Παγκόσμιας Ιστορίας.
τόμος 2ος 

Αυτό μπορεί να φαίνεται κάπως εκπληκτικό, καθώς όλοι έχουμε συνηθίσει να σκεφτόμαστε την τεχνολογική πρόοδο ως κάποια μορφή γραμμικής, ατέρμονης και εκθετικής εξέλιξης, αλλά αν συγκρίνουμε τη Δύση με τους άλλους πολιτισμούς, τότε θα πρέπει να περιμένουμε ότι, κατά τη διάρκεια της επόμενης γενιάς, δεν αναμένονται πραγματικές αλλαγές επιστημονικών παραδειγμάτων και ότι, εκτός από κάποιες περαιτέρω τεχνικές εφαρμογής, η «πρόοδος» όπως την ξέρουμε τώρα, θα σταματήσει σε μεγάλο βαθμό. 

Και αν ανατρέξουμε στο πρόσφατο παρελθόν μας, το τεχνολογικό άλμα που χωρίζει τις αρχές του 19ου από τις αρχές του 20ού αιώνα είναι πράγματι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που χωρίζει τον τελευταίο από τον 21ο αιώνα. Επιπλέον, πολλές τεχνολογίες αποδομούνται ήδη μπροστά στα μάτια μας, ιδίως στην Ευρώπη: τρένα μαγνητικής έλξης όπως το Transrapid, επιβατικά αεροπλάνα υπερήχων όπως το Concorde, τεχνολογία μεταφορών όπως τα αιωρούμενα αεροπλάνα, ακόμη και οι μηχανές εσωτερικής καύσης και η πυρηνική ενέργεια - όλα αυτά εγκαταλείπονται ή η χρήση τους απορρίπτεται συνειδητά μπροστά στα μάτια μας, ενώ αντιεπιστημονικοί παραλογισμοί όπως οι σπουδές φύλου, ο κλιματικός αποκαλυπτικισμός ή η μετα-αποικιακή αυτοκαταστροφή προωθούνται μαζικά από τις ελίτ. Είναι θέμα χρόνου να φτάσει αυτή η αντι-τεχνολογική στάση στις ΗΠΑ, που είναι από πολλές απόψεις το «τελευταίο φαουστικό έθνος».

Στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού, είδαμε την κυριαρχία του παγκόσμιου συστήματος από εκείνους που αγνοούν τα ιερά και κυριαρχούν στην παγκόσμια πολιτική. Οι ρόλοι των φύλων συζητούνται, οι άνθρωποι υποδουλώνονται από την τεχνολογία και το συμφέρον. Πιστεύετε ότι στη Δύση έχουν απομείνει αξίες για να κρατηθεί;

Δ. Ε.  Πολλοί από τους ιδεολογικούς παραλογισμούς της νεωτερικότητας είχαν πράγματι προβλεφθεί από τον Σπένγκλερ, ιδίως ο οικολογισμός, η δυτική οικοφοβία, ο δειλός πασιφισμός και το αυτοσαμποτάρισμα των επιστημών, αλλά είμαι πεπεισμένος ότι ο Σπένγκλερ θα σοκαριζόταν αν έβλεπε την έκταση της αυτοκαταστροφής που βρίσκεται σε εξέλιξη σήμερα. Παρ' όλα αυτά, για τον Σπένγκλερ, το ζήτημα των «αξιών» είναι καθαρά αισθητικό: Καθώς ο Σπένγκλερ ήταν, σε γενικές γραμμές, άθεος και έβλεπε τα ηθικά και φιλοσοφικά συστήματα ως καθαρά σχετικιστικά συμπτώματα της ανάπτυξης και της παρακμής των πολιτισμών, καταδίκαζε ασφαλώς την παρακμή των παραδοσιακών αξιών ως απόδειξη της παρακμής της Δύσης, αλλά δεν είχε κανένα εννοιολογικό έρεισμα για να τις καταδικάσει από απόλυτη σκοπιά, εκτός βέβαια από την καθαρά πραγματιστική χρησιμότητά τους στη διατήρηση μιας κοινωνίας.

Στο σημείο αυτό διαφέρω εγώ ο ίδιος από τον Σπένγκλερ, καθώς πιστεύω σε μια αιώνια και υπερβατική αλήθεια που βρίσκεται πέρα από όλους τους πολιτισμούς και η οποία εκφράζεται όχι μόνο μέσω της ανθρώπινης διάνοιας, αλλά και μέσω του φυσικού νόμου, και η οποία κατά συνέπεια νομιμοποιεί ένα ορισμένο σύνολο απόλυτων ηθικών προτύπων, των οποίων η διαστροφή δεν είναι επομένως μόνο ένα απλό ιστορικό γεγονός ανάμεσα σε πολλά άλλα, αλλά και μια συγκεκριμένη απόκλιση από τις απόλυτες αξίες, αν και βέβαια η απόκλιση αυτή παίρνει διαφορετικές μορφές για κάθε ύστερο πολιτισμό.

Μπορεί σήμερα να αναπτυχθεί μια «νεο-σπενγκλεριανή» προοπτική που να ερμηνεύει εκ νέου τις σκέψεις του Σπένγκλερ; Είναι δυνατόν να γίνει μια νέα ανάγνωση του σύγχρονου δυτικού κόσμου με βάση τα έργα του Σπένγκλερ;

Δ. Ε.  Απολύτως: Αυτό κάνω εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια, εστιάζοντας κυρίως σε δύο πτυχές. Αφενός, οι ιστορικές γνώσεις του Σπένγκλερ ήταν ευρείες, αλλά ωστόσο συχνά ερασιτεχνικές και επιπλέον εξαρτημένες από τα όρια της ιστοριογραφίας των αρχών του 20ού αιώνα. Εν τω μεταξύ, γνωρίζουμε πολύ περισσότερα για πολιτισμούς τους οποίους ο Σπένγκλερ αντιμετώπισε πολύ περιθωριακά ή και αγνόησε, όπως οι κοινωνίες της Μεσοαμερικής και των Άνδεων και η Νοτιοανατολική Ασία. Επίσης, είμαι πεπεισμένος ότι πρέπει να υποθέσουμε ότι ο κλασικός πολιτισμός των Σουμερίων και ο κινεζικός πολιτισμός ακολουθήθηκαν αντίστοιχα από έναν ασσυρο-βαβυλωνιακό και έναν δαο-βουδιστικό διάδοχο πολιτισμό. Επίσης, το αρχαίο Ιράν, το οποίο ο Σπένγκλερ συμπεριέλαβε στον μονοθεϊστικό κόσμο, πρέπει οπωσδήποτε να θεωρηθεί ως ξεχωριστός πολιτισμός. Είναι λοιπόν όχι μόνο δυνατή, αλλά και αναγκαία η προσαρμογή των θεωριών του Σπένγκλερ στις σημερινές γνώσεις∙ μια προσαρμογή η οποία, ωστόσο, δεν έρχεται σε αντίθεση με τη γενική θέση της πολιτισμικής μορφολογίας.

Από την άλλη πλευρά, η φιλοσοφία του Σπένγκλερ βασίζεται σε έναν κάπως χοντροκομμένο και απλοϊκό νιτσεϊκό βιταλισμό, ο οποίος ήταν πολύ δημοφιλής στην εποχή του, αλλά ο οποίος είναι αρκετά ανεπαρκής, καθώς δίνει μόνο μια αισθητική απάντηση στα μεγάλα μυστήρια της ύπαρξης, είναι εγκλωβισμένος σε έναν φιλοσοφικό σχετικισμό και αποκλείει τη σφαίρα της υπερβατικότητας. Εγώ ο ίδιος ανέπτυξα μια μεταφυσική θεμελίωση της πολιτισμικής μορφολογίας του Σπένγκλερ, η οποία βασίζεται μάλλον σε ένα διαλεκτικό μοντέλο που συνδέει την εξέλιξη κάθε πολιτισμού με την εσωτερική λογική της αυτοπραγμάτωσης ποικίλων μορφών υπερβατικότητας μέσω των διαφόρων πολιτισμών και των συγκεκριμένων αρχετύπων τους. Ως εκ τούτου, οι πολιτισμοί δεν θα πρέπει να περιγράφονται με το μοντέλο καμπύλης άνοιξη-καλοκαίρι-φθινόπωρο-χειμώνας (ή νεότητα, ενηλικίωση, γήρας και θάνατος), αλλά μάλλον μέσω της διαλεκτικής διαδικασίας της θέσης (μια ολιστική κοινωνία βασισμένη στην υπερβατικότητα), της αντίθεσης (μια υλιστική, ανθρωπιστική και προοδευτική κοινωνία) και μιας τελικής σύνθεσης (που συνίσταται σε μια σύντομη και καταληκτική ορθολογική επιστροφή στην παράδοση πριν από την απολίθωσή της).

Μετάφραση: Οικονόμου Δημήτριος

Ἀπό : geopolitika.ru

Ἡ Πελασγική