Τό ἐλαχιστότατον χρέος μας πρός τόν μέγιστον Ἰωάννη Καποδίστρια,ἡ ὑπεράσπισις τῆς παρακαταθήκης του

«Ξέρετε τι σπούδασε ο Ιωάννης Καποδίστριας; Γιατρός! Και το εξασκούσε δωρεάν». Mας θυμίζει δε πως έως την ηλικία των 21 είχε, εκτός από το πτυχίο του γιατρού, άλλα δύο πτυχία, αυτό της φιλοσοφίας και της νομικής.

Αξίζει να σημειωθεί πως σήμερα ο Ιωάννης Καποδίστριας συγκαταλέγεται ανάμεσα στους σαράντα επιφανέστερους απόφοιτους του πανεπιστημίου της Πάντοβα, μαζί με προσωπικότητες όπως οι Γαλιλαίος και Κοπέρνικος.

Ο γιατρός των φτωχών. Έτσι τον αποκαλούσαν, γυρνούσε όλα τα χωριά και πρόσφερε τις υπηρεσίες του αφιλοκερδώς. Η πεθερά μου έλεγε ότι οι Καποδιστραίοι είχανε κτήματα. Ήτανε κλειστοί, δεν είχαν πολλές κοινωνικές συναναστροφές, μεγάλη οικογένεια, είχαν και πολλά παιδιά και βρίσκονταν οικογενειακώς, δεν είχαν πολλά πολλά με την κοσμική ζωή της Κέρκυρας. 

Πιστεύανε λοιπόν πως ότι έχουνε είναι για να βοηθήσουν τον άλλο κόσμο. Δηλαδή, σκέπτονταν, αφού ο Θεός τους έδωσε και είναι καλά τότε και αυτοί θα πρέπει να επιστρέψουν αυτό το δώρο. 
Πάντα υπήρχε μια αίσθηση ευθύνης και όχι ατομικισμού και μπορεί να ακούγεται κάπως ρομαντικό σήμερα, αλλά αυτοί έτσι ήτανε. Όλη η οικογένεια είχε πολύ μεγάλη σχέση με την πίστη και τον Θεό, δεν θα πω με την εκκλησία, αλλά με τον Θεό είχανε μια ιδιαίτερη σχέση. Μέσα από την αλληλογραφία του Κυβερνήτη με τον πατέρα του, η οποία ήταν ογκωδέστατη, αφού τον συμβουλευόταν για τα πάντα και τον κρατούσε ενήμερο για όλες του τις ενέργειες, έγραφε συχνά, “η πίστη στο Θεό” ή “με τη δύναμη του Θεού” και το εννοούσε. Δηλαδή ήταν οικογένεια που πίστευε βαθύτατα και εκτιμώ πως όλη ψυχοσύνθεση του Ιωάννη Καποδίστρια, αυτή η πίστη στον Θεό του έδινε δύναμη.  Δεν ήταν ένας άνθρωπος που ξερά καθόταν και σκεφτόταν ή οραματιζόταν κάτι, πίστευε ότι κατά κάποιο τρόπο έκανε το έργο του Θεού»

 «Ο Καποδίστριας μπήκε στην πολιτική πλούσιος και βγήκε φτωχός, ούτε μισθό πήρε, τίποτα, δεν του έμεινε τίποτα, τα έδωσε όλα και στο τέλος δολοφονήθηκε. Από τα κτήματα όπως σας είπα είχαν τη μισή Κέρκυρα και από αυτά μόνο ένα κτήμα έμεινε το οποίο διατηρεί η κόρη μου».

...ήταν το αγαπημένο του. Γιατί είχε νερό και άρα εύφορο έδαφος. Μάλιστα έγραφε στον πατέρα του, από τη Ρωσία, πως να το φροντίζουν, καθώς όταν θα τελείωναν οι υποχρεώσεις του προς τη πατρίδα, θα επέστρεφε εκεί για να κλείσει τα μάτια του. Να κρατούν το δρόμο, από το σπίτι προς τη θάλασσα καθαρό, για να κατεβαίνει με τη βακτηρία του, έλεγε»

Ο Καποδίστριας υποθήκευσε ολόκληρη τη μεγάλη ακίνητη πατρική περιουσία του στην Κέρκυρα και δαπάνησε όλα τα χρήματά του για να στηρίξει το νεοσυσταθέν κράτος. Ο ίδιος έζησε με τρόπο λιτό φέρνοντας τον εαυτό του και την υγεία του στα όρια. «… Ο γιατρός του είπε να βελτιώσει λίγο την τροφή του, ήταν επείγουσα ανάγκη για την υγεία του. Κι εκείνος απήντησε: Τότε μονάχα θα βελτιώσω την τροφή μου, όταν θα είμαι βέβαιος ότι δεν υπάρχει ούτε ένα Ελληνόπουλο που να πεινάει …» γράφουν οι ιστορικοί.

προς τον Τσάρο Αλέξανδρο:

«Μεγαλειότατε, ουδέποτε θα γίνω υπήκοός σας, αλλά μόνον υπάλληλός Σας», «… Είμαι Έλλην και θα μείνω Έλλην για πάντα».

Αλλά και εκείνα τον Ιούνιο το 1822, πάλι προς τον Τσάρο Αλέξανδρο:

«…Μεγαλειότατε, εντίμως σας δηλώνω ότι οσάκις ευρεθώ προ το τραγικού διλήμματος να υποστηρίξω τα συμφέροντα της σκλαβωμένης πατρίδος μου ή τα συμφέροντα της αχανούς αυτοκρατορίας σας, δεν θα διστάσω ούτε στιγμή. Θα τεθώ με το μέρος της πατρίδος μου…Θα ήταν εκ μέρους μου αχαριστία, θα παρέβαινα τα καθήκοντά μου προς τη γην που με γέννησε, εάν, προκειμένου να απαλλαγώ από τις πιέσεις που θα μου έκαναν, θεωρούσα τον εαυτό μου ξένον προς την Ελλάδα. Αισθάνομαι όμως τον εαυτό μου ανίκανον για μια τέτοια θυσία!… Θα ευρίσκομαι σε συνεχή επικοινωνία μαζί τους, θα τους βοηθώ!…».

Η αμφισβήτηση του έργου του Καποδίστρια δεν περιορίζεται μόνον στο χώρο της Αριστεράς. Κρίνω πως η αντικειμενική προσέγγιση της Ιστορίας και του έργου το Καποδίστρια είναι χρέος πέρα από Ιδεολογίες. Σε αυτή την κατεύθυνση ο Δημήτριος Φωτιάδης –ιστορικό στέλεχος και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της ΕΔΑ- διατηρεί μια φιλικότερη προς την αλήθεια άποψη, σε σχέση με τον Κορδάτο».

 «Η βαθιά χριστιανική ορθόδοξη πίστη του, η αγάπη του στον απλό άνθρωπο, η προσπάθειά του για το μοίρασμα των γαιών προς τους ακτήμονες, η άρνησή του να αποδεχθεί την στέρηση ψήφου σε ακτήμονες και ετερόχθονες, είναι δείγμα του Καποδιστριακού ήθους. 
Εάν ο Καποδίστριας στην συνείδηση του λαού και στη καθημερινή του επικοινωνία ήταν ο μπάρμπα-Γιάννης, όντως αξίζει να απαντήσουμε γιατί κάποιοι επεχείρησαν να τον παρουσιάσουν ως δυνάστη. Η βασικότερη απάντηση στο γιατί, κατά τη γνώμη μου, προέρχεται από όσους θέλουν να ερμηνεύσουν και να δικαιολογήσουν τη δολοφονία του ως ελληνική και μόνον υπόθεση, ως αντίσταση στον αυταρχισμό του και βεντέτα. Αυτός ο αποπροσανατολισμός από τα καίρια αίτια της δολοφονίας του αφορά στα γεωγραφικά και πολιτισμικά σύνορα της Ελλάδας που ήθελε ο Καποδίστριας».

«Ο φάκελος της υποθέσεως "Καποδίστρια" που υπάρχει στα βρετανικά αρχεία του Foreign Office μέχρι και σήμερα δεν έχει ανοίξει και θεωρείται απόρρητος»

«Είναι απορίας άξιον γιατί έχει οριστεί, σε διεθνές επίπεδο, ο χρόνος που τέτοιου είδους υποθέσεις «ανοίγουν» έτσι ώστε όλοι οι μελετητές να μπορούν να έχουν πρόσβαση. Όπως και να έχει ο Καποδίστριας όχι μόνο έθεσε τις βάσεις για τη διοικητική διάρθρωση του ελληνικού κράτους, αλλά πέτυχε με βούλες και υπογραφές τη διεύρυνση του ελληνικού κράτους που τότε οι ξένες δυνάμεις το είχαν προσδιορίσει στην Αττική και στα νησιά του Αργοσαρωνικού» επισημαίνει ο Φωτιάδης.

Στα περί τυράννου και ελιτιστή, αναφέρω κάτι προς υπεράσπισή του που δεν είναι γνωστό σε πολλούς, σχετικά με τους αγώνες του Ιωάννη Καποδίστρια για την απελευθέρωση των μαύρων.

«Στο συνέδριο της Βιέννης, με την πρωτοβουλία και τις προτάσεις του Καποδίστρια, οι σύνεδροι διακήρυξαν ότι το εμπόριο των Νέγρων ήταν “contraire aux lois de l’ humanite et de la morale publique”». (Ιωάννης Καποδίστριας – Ο Άνθρωπος – Ο Διπλωμάτης 1800 -1828 Ελένη Ε. Κούκκου). Σύμφωνα με τη ίδια πηγή ο Καποδίστριας πρότεινε τη δημιουργία στις ακτές της δυτικής Αφρικής με τη συνεργασία όλων των κρατών, ενός ειδικού οργανισμού, με την επωνυμία “L’ Institution Africaine”. Ο οργανισμός αυτός θα διευθυνόταν από δικό του ανώτατο συμβούλιο και θα διέθετε δικαστική εξουσία και δική του στρατιωτική δύναμη. Οι Άγγλοι βρήκαν διάφορους τρόπους για να μην επιτρέψουν να ευοδωθεί αυτό το σχέδιο.

Αυτός ο κορυφαίος Έλληνας πολιτικός και διπλωμάτης βρίσκεται στον πιο ευαίσθητο παγκοσμίως ιστορικό χώρο, το 1801 και σε ηλικία 25 ετών έχει γίνει ένας από τους δύο διοικητές της Ιονίου Πολιτείας, το 1803 διορίστηκε Γραμματέας της Επικράτειας και τον Μάρτιο του 1807 εστάλη στη Λευκάδα, την οποία απειλούσε με κατάληψη ο Αλή Πασάς με στόχο να αναδιοργανώσει την άμυνα του νησιού. Εκεί γνωρίστηκε με τους οπλαρχηγούς Κολοκοτρώνη, Νικηταρά, Ανδρούτσο και Μπότσαρη, που αργότερα θα πρωτοστατούσαν στην Επανάσταση του 1821.  «Εκεί γνωρίζεται με την Επανάσταση…Η αποστολή αυτή θα σφράγιζε ισόβια την μοίρα του» ((Ιωάννης Καποδίστριας – Ο Άνθρωπος – Ο Διπλωμάτης 1800 -1828 Ελένη Ε. Κούκκου).

Η κ. Δωροθέα Καποδίστια υπογραμμίζει τη σημασία που έδινε ο Καποδίστριας στην παιδεία. Με το ζήτημα αυτό, λέει ασχολήθηκε πολύ και ενώ ήταν στην Ελβετία όπου έγινε φίλος με τον μεγάλο και πρωτοπόρο παιδαγωγό τον Πεσταλότσι. Ήθελε να αρχίσει με τα δημοτικά στην ύπαιθρο χώρα, όπου οι γονείς ήτανε αγρότες, να μάθουν τα παιδιά τη γλώσσα και τη γραφή, αλλά και τις νέες μεθόδους καλλιέργειας. Αλλά τον ψέξανε και γι’ αυτό. Στόχος του ήταν να γίνουν οι Έλληνες αυτάρκεις, όχι μόνο η γλώσσα, αλλά να έχουν και δουλειά στα χέρια τους η οποία θα όχι μόνο θα τους έδινε τροφή για να ζήσουν, αλλά θα βοηθούσε και τη χώρα να σταθεί στα πόδια της. Ήμαστε με το χέρι τεντωμένο, επαίτες, μια ζωή. Δεν νομίζετε ότι εξακολουθεί να είναι επίκαιρο; Όμως δεν ήταν λίγοι αυτοί που την ιδέα του την εξέλαβαν διαφορετικά λέγοντας του “δηλαδή μια ζωή αγρότες μας βλέπεις;”. Ήταν στραβή η ιδέα του να ζήσει ο λαός, να φάει, να δουλέψει τη γη και να έχει και ένα εισόδημα. Παραγωγική ανασυγκρότηση. Από πού θα άρχιζε, από το πανεπιστήμιο;».

“…Ελπίζω ότι όσοι εξ υμών συμμετάσχουν εις την Κυβέρνησιν θέλουν γνωρίσει μεθ’ εμού ότι, εις τας παρούσας περιπτώσεις, όσοι ευρίσκονται εις δημόσια υπουργήματα δεν είναι δυνατόν να λαμβάνουν μισθούς αναλόγως με τον βαθμό του υψηλού υπουργήματός των και με τας εκδουλεύσεις των, αλλ’ ότι οι μισθοί ούτοι πρέπει να αναλογούν ακριβώς με τα χρηματικά μέσα, τα οποία έχει η Κυβέρνησις εις την εξουσίαν της…”.

«Εφ´ όσον τα ιδιαίτερα εισοδήματά μου αρκούν διά να ζήσω, αρνούμαι να εγγίσω μέχρι και του οβολού τα δημόσια χρήματα, ενώ ευρισκόμεθα εις το μέσον ερειπίων και ανθρώπων βυθισμένων εις εσχάτην πενίαν.»

«Η νίκη θα είναι δική μας, αν βασιλεύση εις την καρδίαν μας μόνο το αίσθημα το ελληνικό. Ο φιλήκοος των ξένων είναι προδότης.»  .

«Οι Αυστριακοί δεν πείσθηκαν ποτέ για τις αγαθές προθέσεις του ιδρυτή της Φιλομούσου Εταιρείας…η οποία επεκτάθηκε και στο Σέμλινο (Ζεμούν) όπου υπήρχε ισχυρή ελληνική παροικία. Ο ταγματάρχης της εθνοφρουράς, Ιωσήφ Τσέρβένγκα, σε έκθεσή του στις 16 Φεβρουαρίου 1816, παρουσιάζει τη δράση της Εταιρείας και όσα πληροφορήθηκε για τις προθέσεις του Καποδίστρια: “Εξ όσων μου λέγουν περί των σκοπών τους οποίους επιδιώκει ο κόμις Καποδίστριας δια της εν λόγω προσπάθειας η βάσις επί της οποίας θέλει να στηρίξει εκ νέου την ευτυχία και την δόξαν των συμπατριωτών του είναι η απόλυτος πολιτική αυτονομία της Ελλάδας. Η Ελλάς πρέπει κατά τον Καποδίστρια να κηρυχθεί ομόφωνος υφ΄όλων των Δυνάμεων χώρα αφιερωμένη αποκλειστικώς και μόνον εις τα επιστήμας και την διαφώτισιν του ανθρωπίνου γένους, το έδαφός της να κηρυχθή εκ των έξω απρόσβλητον, εσωτερικώς δε να κρατηθεί μακράν πάσης ξένης αναμίξεως. Κείμενη μεταξύ Ασίας και Ευρώπης ευκόλως θα κατανοή η Ελλάς το νόημα της μυστικοπαθούς ζωής της Ανατολής, ενώ από την άλλην πλευρά θα δέχεται το εκλεπτυσμένον πνεύμα των Ευρωπαίων δημιουργούσα κατ΄αυτόν τον τρόπον μια δι΄ολόκληρον την ανθρωπότητα σωτήριον ισορροπίαν”» ( «1821 Η Παλιγεννεσία», Γιώργος Καραμπελιάς, Εναλλακτικές Εκδόσεις).

«Ειδεχθέστερο έγκλημα της δολοφονίας του Κυβερνήτη, αποτελεί το συνεχές έγκλημα της δολοφονίας της παρακαταθήκης του, και της αμαύρωσης της προσφοράς και του έργου του.

Οι στόχοι και το έργο του Καποδίστρια, το όραμα του ήταν για μια Ελλάδα “Δελφούς της Οικουμένης”. Σίγουρα αν είχε αποφευχθεί η δολοφονία του, κάτι περισσότερο προς αυτή την κατεύθυνση θα είχε επιτευχθεί, πέρα από την υπογραφή του τέταρτου Πρωτόκολλου του Λονδίνου, τον Φεβρουάριο το 1830, με το οποίο η συνοριακή γραμμή του ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους συμφωνείται, στο μέσο της κοίτης των ποταμών Αχελώου και Σπερχειού και με ενταγμένες τις Σποράδες και την Αμοργό. Όσο για τα φαντάσματα του παρελθόντος και τα λοιπά, κρίνω πως θα εκλείψουν, όταν εμείς οι Έλληνες, συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη μας για κάτι τέτοιο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Τουλάχιστο, αυτό συμπεραίνω από τους στίχους του εθνικού μας ποιητή:

«Η Διχόνοια που βαστάει ένα σκήπτρο η δολερή
καθενός χαμογελάει, “πάρ’ το”, λέγοντας, “και συ”.
Κειο το σκήπτρο που σας δείχνει έχει αλήθεια ωραία θωριά·
μην το πιάστε, γιατί ρίχνει εισέ δάκρυα θλιβερά.

Από στόμα οπού φθονάει, παλληκάρια, ας μην πωθεί,
πως το χέρι σας κτυπάει του αδελφού την κεφαλή.
Μην ειπούν στο στοχασμό τους τα ξένη έθνη αληθινά:
“Εάν μισούνται ανάμεσό τους δεν τους πρέπει ελευθεριά”».

Ἀποσπάσματα ἀπό τήν δημοσίευσιν : Oι απόγονοι του Καποδίστρια μιλούν για τον πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας ( Διαβᾶστε ὁλόκληρη τήν συνέντευξιν)

Ἄς δοῦμε τώρα τήν συμβολή τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια,στά ἱστορικά γεγονότα γνωστά ὡς  «Ἄμυνα τῆς Λευκάδος»,ἀπό τό στόμμα τοῦ ἱστορικοῦ Γεωργίου Σκλαβούνου :

Η Άμυνα, κατ’ εμέ Εποποιία της Λευκάδας στα 1806-07, αποτελεί μία από τις δύο κορυφαίες, καθοριστικές, και ακόμα άγνωστες για την προετοιμασία της επανάστασης του 1821 στιγμές. Πρόκειται για την υπό τον Ιωάννη Καποδίστρια προετοιμασία των στρατιωτικών επιχειρήσεων, την παλλαϊκή κινητοποίηση για την οχύρωση της Λευκάδας απέναντι στις δυνάμεις του επιτιθέμενου Αλή Πασά, και τις νικηφόρες πολεμικές επιχειρήσεις των Ελλήνων σε ολόκληρη την επικράτεια του Αλή Πασά. Υπό την καθοδήγηση του Καποδίστρια και με πρωταγωνιστικό ρόλο οπλαρχηγών όπως ο Κατσαντώνης και ο Κολοκοτρώνης, καθώς και του Περραιβού, στενού συνεργάτη του Ρήγα, συγκροτήθηκε τότε για πρώτη φορά εθνικό στράτευμα από Επτανήσιους, Σουλιώτες και κλεφταρματολούς του Μοριά και της Ρούμελης, υπό εθνική ηγεσία, το οποίο κατήγαγε νικηφόρες μάχες.  «Η Άμυνα της Λευκάδας ως πρόβα τζενεράλε του 1821»(ἐδῶ)

Διαβάζουμε σχτικῶς : Ο Ι.Καποδίστριας ως Δρόμος και ως Τρόπος: (Ι. Καποδίστρια εγκώμιο) ἀπό τόν Γεώργιο Σκλαβούνο

Καί κάτι ἀκόμη,πολύ σημαντικόν :

Έχετε γράψει ότι ο Καποδίστριας, εκτός από υπέρμαχος της εθνικής κυριαρχίας, ήταν και υπέρμαχος της κοινωνικής απελευθέρωσης. Δώστε μας κάποια παραπάνω στοιχεία σχετικά με αυτήν την πτυχή… 

Γεώργιος Σκλαβούνος : Ο αποφασιστικός τρόπος με τον οποίο ο Καποδίστριας υπερασπίστηκε το δικαίωμα ψήφου των ακτημόνων, το οποίο επιχείρησε να καταργήσει η «συνταγματική» αντικαποδιστριακή αντιπολίτευση, όπως και η επιμονή του για τη διανομή των Εθνικών Γαιών στους ακτήμονες, αποδεικνύουν όσα ισχυρίζομαι. Υπάρχουν δύο βασικές τεκμηριώσεις, τις οποίες αναγνωρίζει και η κατεστημένη ιστοριογραφία. Η πρώτη είναι ότι 30/12/1828 το «Πανελλήνιον» εισηγείται στον Κυβερνήτη Καποδίστρια σχέδιο εκλογικού νόμου που στερούσε το δικαίωμα ψήφου στους ακτήμονες και τους «ετερόχθονες». Ο Καποδίστριας το απορρίπτει με αγανάκτηση, αφού στερούσε υφιστάμενο, νομικά κατοχυρωμένο δικαίωμα, γεγονός που οδήγησε στην παραίτηση του Σπ. Τρικούπη και στην εγκατάστασή του στο «άντρο» της ανταρσίας, την Ύδρα.(ἐδῶ)

Ὁ ἐλάχιστος φόρος τιμῆς στήν μνήμιν τοῦ ὑψίστου τῶν Ἑλλήνων,Ἰωάννου Καποδιστρίου,ἡ ἐτήσια ἐκδήλωσιν στό Ναύπλιον.

Ὅσο θά κτυποῦν τόν πρῶτο Κυβερνήτη τῆς νεωτέρας Ἑλλάδος καί τήν παρακαταθήκη του,τόσο περισσότερο θά πρέπῃ νά κάνομε τό ἐλάχιστον πού μποροῦμε :Νά τόν ὑπαρασπιζόμεθα μέ ὅλη μας τήν δύναμιν. Αὐτό μᾶς πρέπει,ὡς Ἕλληνες,γιά ἕναν ἄνθρωπο πού,στήν κυριολεξία,ἔδωσε τήν ἴδια του τήν ζωή γιά τό καλό τῆς Ἑλλάδος καί τῶν Ἑλλήνων,Δέν τήν πρόδοσε,δέν προσπάθησε μέσῳ τοῦ ἀξιώματός του νά ἐκμεταλευτῇ τό ἐλάχιστον πρός προσωπικό ὥφελος.Δέν πῆρε τίποτα παρά μόνον ἔδωσε,ἁπλόχερα τά πάντα καί τήν ζωή του σ᾿ἕνα ὑψηλό,ὅπως ἀπολύτως ἔτσι τό φρονοῦσε,ἰδανικό :τήν Πατρίδα του ! 

Ἡ Πελασγική