Άρθρα

Πέμπτη 19 Ιουνίου 2014

Άγγελος Σικελιανός: Είμαι τετρακάθαρα Εθνικιστής - 63 χρόνια από το θάνατο του

Άγγελος Σικελιανός: Είμαι τετρακάθαρα Εθνικιστής - 63 χρόνια από το θάνατο του

Σαν σήμερα περνάει στην αιωνιότητα και στο πάνθεον των Ελληνικών Γραμμάτων, ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός. Γεννηθείς στην Λευκάδα στα τέλη του 19ου αιώνα και συγκεκριμένα στις 15 Μαρτίου του 1884, ο Σικελιανός υπήρξε φλογερός πατριώτης, ελληνοκεντρικός και ελληνολάτρης, όπως κάθε άνθρωπος ικανός για πνευματική δημιουργία και σκέψη.

Η πρώτη του ποιητική προσπάθεια υπό μορφή συλλογής, έπειτα από χρόνια επαφών με πραγματικούς πνευματικούς ανθρώπους, που προφανώς δεν είχαν ουδεμία σχέση με τα σκύβαλα που ποζάρουν σήμερα ως «διανοούμενοι», ήταν η ποιητική συλλογή με τον τίτλο «Αλαφροΐσκιωτος», η οποία έκανε αίσθηση στους τότε φιλολογικούς κύκλους.

Στην συνέχεια και μετά από μία περίοδο έντονης πνευματικής αναζητήσεως κυκλοφορεί η τετράτομη ποιητική συλλογή, «Πρόλογος στη Ζωή», απαρτιζόμενοι από τους τόμους «Η Συνείδηση της Γης μου» και «Η Συνείδηση της Φυλής μου» του 1915 και τους τόμους «Η Συνείδηση της Γυναίκας» του 1916 και τον «Η Συνείδηση της Πίστης» του 1917.

Πολλά έχουν γραφεί και ειπωθεί για τον Σικελιανό μετά τον θάνατο του. Δεν θα πρέπει να προκαλεί έκπληξη που αυτό γίνεται, αφού κυρίως στην μεταπολίτευση, η αριστερά – κυρίως – έδειξε την ανάγκη οικειοποίησης πνευματικών ανθρώπων σε μια ιδιότυπη προσπάθεια να κατακτηθεί πνευματικά η κοινωνία από τα υλιστικά μηδενικά. Όμως πριν προχωρήσουμε στη συνέχεια περί του έργου και της προσφοράς του Μεγάλου Σικελιανού, ας παραθέσουμε μία επιστολή του Σικελιανού, προς τον Εθνικιστή Ίωνα Δραγούμη, όπως αυτή δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» της 6ης Ιουλίου του 1997:

«Αξιότιμε Φίλε,
Αν άργησα υπερβολικά κι ελπίζω όχι ασυγχώρητα να σας πω τη βαθιά μου τιμή για το βιβλίο σας «Όσοι Ζωντανοί» και να σας σφίξω εγκάρδια το χέρι, σας παρακαλώ να το αποδώσετε στην  καθόλου βιαστικήν υπόληψη που του ώφειλα.
 Καθώς ίσως θα ώφειλα ν’ απαντήσω με μια λέξη στο λοξό ερώτημα σας για την ανθρώπινη μου πίστη: 

«Είμαι τετρακάθαρα Εθνικιστής». Μόνο που και πάλι βιαστικός ο λόγος μου, όσο δεν τον φανερώνει το έργο που αφιέρωσα τη ζωή μου. Και το λέγω μόνο με την απλή ιδέα πως αν συναντιέται με την σκέψη σας, δε δείχνει παρά μία απ’ τις εσώτερες αφορμές της εκτίμησης μου. Θα ήθελα και ό,τι άλλο ετυπώσατε· αλλά καθώς σε λίγο και πολύ πιθανό να περάσω στην Ελλάδα για κάμποσο, θα σας δώσω διεύθυνση απ’ αλλού, αν δεν τύχει να σας ιδώ. Μένω ωστόσο με τιμή.
 
Άγγελος Σικελιανός»


Το επόμενο διάστημα ο Σικελιανός ασχολήθηκε με την «Δελφική Ιδέα», δίνοντας διαλέξεις και οργανώνοντας τις «Δελφικές Εορτές» με παραστάσεις του Προμηθέα Δεσμώτη και των Ικέτιδων να ανεβαίνουν στο αρχαίο θέατρο. Το 1943 που έφυγε από κοντά μας ο σύγχρονος Τιτάνας, Κωστής Παλαμάς, ο Άγγελος Σικελιανός του αφιέρωσε το ομώνυμο ποίημα, το οποίο και απήγγειλε κατά την διάρκεια της κηδείας του:

«Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βογκήστε τύμπανα πολέμου... Οι φοβερές
σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα !
Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα! Ένα βουνό
με δάφνες αν υψώσουμε ως το Πήλιο κι ως την Όσσα,
κι αν το πυργώσουμε ως τον έβδομο ουρανό,
ποιόν κλεί, τι κι αν το πεί η δικιά μου γλώσσα;
Μα εσύ Λαέ, που τη φτωχή σου τη μιλιά,
Ήρωας την πήρε και την ύψωσε ως τ' αστέρια,
μεράσου τώρα τη θεϊκή φεγγοβολιά
της τέλειας δόξας του, ανασήκωσ' τον στα χέρια
γιγάντιο φλάμπουρο κι απάνω από μας
που τον υμνούμε με καρδιά αναμμένη,
πες μ' ένα μόνο ανασασμόν: "Ο Παλαμάς !",
ν' αντιβογκήσει τ' όνομά του η οικουμένη !
Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βογκήστε τύμπανα πολέμου... Οι φοβερές
σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα !
Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα ! Ένας λαός,
σηκώνοντας τα μάτια του τη βλέπει...
κι ακέριος φλέγεται ως με τ' άδυτο ο Ναός,
κι από ψηλά νεφέλη Δόξας τονε σκέπει.
Τι πάνωθέ μας, όπου ο άρρητος παλμός
της αιωνιότητας, αστράφτει αυτήν την ώρα
Ορφέας, Ηράκλειτος, Αισχύλος, Σολωμός
την άγια δέχονται ψυχή την τροπαιοφόρα,
που αφού το έργο της θεμέλιωσε βαθιά
στη γην αυτήν με μιαν ισόθεη Σκέψη,
τον τρισμακάριο τώρα πάει ψηλά τον Ίακχο
με τους αθάνατους θεούς για να χορέψει.
Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βόγκα Παιάνα ! Οι σημαίες οι φοβερές
της Λευτεριάς ξεδιπλωθείτε στον αέρα !»

Ο Σικελιανός υπήρξε 5 φορές προτεινόμενος για Νόμπελ Λογοτεχνίας και ήτο πρόεδρος της Εταίριας Ελλήνων Λογοτεχνών κατόπιν εκλογής του το 1946. Σαν σήμερα, στις 19 Ιουνίου του 1951 φεύγει από κοντά μας, αφήνοντας την Ελληνική Πνευματική ζωή ακόμα πιο κενή.

 Κώστας Αλεξανδράκης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου