Πριν από χρόνια, πήγα στην κατά 80 τοις εκατό μαύρη Selma της Αλαμπάμα. Περπάτησα
όλη την Γέφυρα Edmund Pettus,
το πιο εμβληματικό μνημείο των Πολιτικών Δικαιωμάτων στην Αμερική, προσπαθώντας
να φανταστώ τι ακριβώς τόλμησαν να υπερασπιστούν σε εκείνη την γέφυρα οι λευκοί
αστυνομικοί σχεδόν 50 χρόνια πριν (το ταξίδι έγινε το 2011).
Βλέπετε, ζούμε στον μετά-Selma κόσμο, εκείνον όπου οι Λευκοί στην Αμερική έχουν χάσει κάθε
ηθικό δικαίωμα, ακόμα και την τόλμη να μιλήσουν θετικά για οτιδήποτε θετικό έκαναν
οι λευκοί, καθώς αυτό αποτελεί «ρατσισμό» και σημαίνει ότι σίγουρα λαχταρούν να
επιστρέψουν σε έναν κόσμο διαχωρισμού και νόμων του Jim Crow.
Το να επισκεφθείς την Selma και να διασχίσεις την Edmund Pettus Bridge σημαίνει ότι εισέρχεσαι σε μια πόλη της οποίας το 2016, ο κατά
80 τοις εκατό μαύρος πληθυσμός, (με μαύρο δήμαρχο, μαύρο αρχηγό της αστυνομίας,
μαύρο εισαγγελέα και μαύρο στην πλειοψηφία δημοτικό συμβούλιο) είναι το
αντιπροσωπευτικό δείγμα ακριβώς εκείνου που οι λευκοί εδώ και πολύ καιρό φοβόντουσαν
ότι θα συμβεί και το πως αυτά τα οποία οι λευκοί έχτιζαν για τις επόμενες
γενιές τους θα θρυμματίζονταν.
Σήμερα, ζούμε σε μια ταχέως διαχωρισμένη κοινωνία όπου οι
αναμνήσεις ενός καλύτερου χθες, δεν
αποτελούν τίποτε άλλο παρά την πικρή υπενθύμιση ενός φρικιαστικού αύριο.
Λόγω της έντονης και συνεχιζόμενης βίας των μαύρων, η πόλη διοργάνωσε
- όχι και πολύ αρεστές και προβαλλόμενες από τα media του κατεστημένου - "stop the violence" πορείες το
2010 και το 2014, στις οποίες εκλιπαρούσε τους μαύρους να σταματήσουν να σκοτώνουν
ο ένας τον άλλον.
Αλλά οι κατά 80 τοις εκατό μαύροι κάτοικοι της Σέλμα, που
βοήθησαν να γίνει αυτή η πόλη της Αλαμπάμα η πιο βίαιη, συνεχίζουν να παρέχουν
ένα παράδεισο για τους λευκούς δημοσιογράφους που είναι ακόμα κολλημένοι σε μια
νοοτροπία προ-Selma – με ‘συγκινητικές’ ιστορίες του στυλ «ουαί στους Λευκούς
που είναι ένοχοι για τα πάντα». [π.χ. διαβάζουμε: «Ακόμα
μια πόλη σκλάβων» - Η Selma, σύμφωνα με τα λόγια όσων ζουν εκεί: Ένας
φάρος για το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα πριν από 50 χρόνια, η
πόλη της Αλαμπάμα με τον μεγαλύτερο αφροαμερικάνικο πληθυσμό, αγωνίζεται
σήμερα με την ανεργία, τη φτώχεια και τα ναρκωτικά, The Guardian, 02.04.16]:
Δέκα φιγούρες σκαρφάλωσαν πάνω από σωρούς ερειπίων από την
παλιά αποθήκη βαμβακιού, μαζεύοντας τούβλα. Ήταν μια κρύα μέρα για την Selma της Αλαμπάμα, κυριολεκτικά
παγωνιά, και καθώς ο ήλιος εξαφανίστηκε, συγκεντρώθηκαν για να ζεστάνουν τα
χέρια τους πάνω από αυτοσχέδιες φωτιές.
Για 10 ώρες αφαιρούσαν τούβλα από σωρούς ανακατεμένους με
ξύλο και μέταλλο, ξεφλουδίζοντας κάθε τούβλο και στη συνέχεια τα στοίβαζαν. Τα
τούβλα ήταν χειροποίητα από την δεκαετία του 1870, και ένας επιστάτης τους πλήρωνε
10 με 20 $ για ένα σωρό από 500.
Ήταν σκληρή δουλειά. Ένας σωρός πήρε περίπου τη μισή μέρα
για να συγκεντρωθεί και οι περισσότεροι αποχώρησαν λόγω κούρασης μετά από μία
κίνηση. Ένας γεροντότερος άντρας τους παρακολουθούσε: "Όλοι ακούν για αυτή
τη δουλειά, αλλά λίγοι θέλουν να την κάνουν, επειδή δεν πληρώνει καλά και
πολλοί άνθρωποι έχουν τραυματιστεί. Αλλά δεν υπάρχουν δουλειές εδώ στην Selma. Ειδικά αν έχεις ‘μαυρισμένο’
ποινικό μητρώο και σχεδόν όλοι στην Selma έχουν ‘μαυρισμένο’ ποινικό μητρώο". Κανείς δεν ήξερε σε
ποιον ανήκε η παλιά αποθήκη, αν και οι περισσότεροι υπολογίζουν ότι ανήκε σε
κάποιον Λευκό: "Είναι ιδιοκτήτες κάθε τι γύρω από εδώ".
Ένας αγοραστής τούβλων από μια κατασκευαστική εταιρεία ήρθε
για να εξετάσει το σωρό. "Τα χειροποίητα τούβλα, κυρίως αυτά που είναι
παλιά όπως αυτό, είναι σε ζήτηση. Συχνά πωλούνται για
πάνω από ένα
δολάριο ανά τούβλο".
Η Jennifer
πέρασε όλη την μέρα της μαζεύοντας τούβλα, και δεν παραπονιόταν. «Είμαι
ανύπαντρη μητέρα με πέντε παιδιά. Θα κάνω οποιαδήποτε δουλειά, και αυτή είναι η
μόνη δουλειά στην πόλη".
Ένας άντρας σε ένα διάλειμμα, με τα χέρια του να αιμορραγούν
και να τα έχει τυλίξει σε ένα πανί, καπνίζει ένα τσιγάρο. «Αυτό είναι δουλειά σκλάβων,
τέτοια είναι, αλλά είναι η μόνη δουλειά εδώ γύρω. Είδος κάπως αστείο αν το σκεφτείς,
επειδή τα τούβλα πιθανότατα τα έφτιαξαν σκλάβοι. Αυτό όμως είναι η Selma για σένα: ακόμα μια
πόλη σκλάβων».
Η διαδρομή μέσα στην Selma, υπενθυμίζει συνεχώς την ιστορία της πόλης που κάποτε ήταν πόλη
της δουλείας, και τώρα συμβολίζει τα πολιτικά δικαιώματα. Η πορεία για τη
διασφάλιση των δικαιωμάτων ψήφου για τους Αφροαμερικάνους το 1965 προέρχονταν
από εκεί, και πρόσφατα εξυμνήθηκε από μια κινηματογραφική ταινία με το όνομα
της πόλης.
Περνώντας πάνω από τον ποταμό προς την Selma υπάρχει μια
άλλη υπενθύμιση. Η Edmund Pettus Bridge
είναι αναγνωρίσιμη από τα επίκαιρα της λεγόμενης ‘Ματωμένης Κυριακής’ (Bloody Sunday), όταν οι διαδηλωτές
ξυλοκοπήθηκαν από την αστυνομία ή από το περασμένο έτος, όταν ο Πρόεδρος Ομπάμα
ήρθε να σηματοδοτήσει την 50η επέτειο αυτής της ημέρας. Ο κεντρικός δρόμος πέρα
από τη γέφυρα είναι τρεις μικρά τετράγωνα γεμάτα με καταστήματα εστίασης για
τους τουρίστες.
Ωστόσο, αν περάσετε αυτά τα τετράγωνα θα δείτε την ασχήμια
της φτώχειας, στην σύγχρονη Σέλμα: ερειπωμένα σπίτια ‘μαρκαρισμένα’ με σύμβολα των
συμμοριών, κενά οικόπεδα γεμάτα με μπουκάλια βότκα και περιτυλίγματα fast-food, και έργα χαμηλού εισοδήματος.
Μπορείτε να δείτε άνδρες να συγκεντρώνονται στις γωνίες και να πουλούν ναρκωτικά,
καθώς και στα κάπως καλύτερα διατηρημένα σπίτια πινακίδες με την προτροπή,
«Σταματήστε τη βία». Δεν θα δείτε εργοστάσια, μόνο κενά κτίρια και κατεδαφισμένα.
Θα δείτε ένα πληθυσμό χωρίς δικαιώματα, οικονομικά και πολιτικά. Η Selma, ένα σύμβολο νίκης πολιτικών
δικαιωμάτων του παρελθόντος, σήμερα είναι ένα σύμβολο αποτυχίας των πολιτικών
δικαιωμάτων.
Ο 52χρονος Δημοτικός Σύμβουλος McReynolds, έχει περάσει όλη του τη ζωή
στη Σέλμα, αλλά θα ήθελε να φύγει. «Όλα τα εργοστάσια εδώ είναι κλειστά: το
εργοστάσιο καραμέλας, η εταιρεία επίπλων, όλες μετακόμισαν όταν εκλέχτηκε ένας
μαύρος δήμαρχος».
«Η Selma δεν είναι σαν την ταινία. Εκεί δείχνει ότι όλοι
εργάζονται από κοινού και να αφήνουν πίσω το παρελθόν τους. Αλλά η
πραγματικότητα είναι ότι η Selma έχει μείνει πίσω, και οι άνθρωποι σίγουρα δεν
εργάζονται από κοινού».
Ο 39χρονος Melvin Barnes, με συνάντησε στα χαμηλού εισοδήματος
έργα που περιβάλλουν την εκκλησία Brown Chapel AME, ένα ιστορικό ορόσημο που ήταν το κέντρο της πορείας για το δικαίωμα
ψήφου. Μεγάλωσε στην Selma και σύντομα άρχισε τις παρανομίες.
«Όλοι γύρω μου είχαν όπλα και μπήκα και εγώ σε αυτό. Πήρα
ένα πυροβόλο όπλο, όταν ήμουν 14, το κουβάλαγα μαζί μου και πυροβολούσα πολύ. Όλοι
αυτό έκαναν».
Πριν από επτά χρόνια, μπλέχτηκα σε μια «φιλονικία δρόμου» που
έληξε με μια σφαίρα που προοριζόταν γι’ αυτόν αλλά σχεδόν χτύπησε ένα παιδί δίπλα
του. "Ήρθα σπίτι και κοίταξα το παιδί μου και το αγκάλιασα. Ήξερα ότι
έπρεπε να σταματήσω». Εγκατέλειψα τα ναρκωτικά και τώρα παρουσιάζω μια καθημερινή
ραδιοφωνική εκπομπή, και εργάζομαι στους δρόμους, προτρέποντας άλλους να
σταματήσουν τη βία.
Στο σημείο όπου μιλήσαμε, σκοτώθηκα από πυροβολισμούς ο Antoine
Stallworth δύο εβδομάδες πριν από την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Ήταν η
τελευταία δολοφονία στη Selma το 2015, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό σε 11,
και κάνοντας την Selma (με πληθυσμό περίπου 20.000) μία από τις πιο βίαιες
πόλεις στις ΗΠΑ, με ποσοστά δολοφονιών πάνω από 10 φορές από τον εθνικό μέσο
όρο.
Την τελευταία μου μέρα στη Σέλμα κάθισα έξω από την εκκλησία
Brown Chapel, βλέποντας
κάποια παιδιά να παίζουν. Τα ρώτησα, «Σας αρέσει η Σέλμα;»
Όλα κοίταζαν με σύγχυση, εκτός από ένα κορίτσι, την Robin,
ηλικίας εννέα ετών. «Όχι δεν μου αρέσει η Selma. Καθόλου. Πάρα πολύ
πυροβολισμοί και η μαμά μου δεν μπορεί να βρει δουλειά. Αυτός είναι ο λόγος για
τον οποίο μετακομίζουμε στη Φλόριντα».
Καθώς φωτογράφιζα τα
παιδιά μπροστά από το ηλιοβασίλεμα, ήρθε μια BMW. Ήταν δύο τουρίστες που
σταμάτησαν να δουν το εκκλησάκι Μπράουν. Πήγα και μίλησα με τους τουρίστες που
ήταν από το Οντάριο και είχαν ενθουσιαστεί με την ταινία, αλλά ανησυχούσαν για
την ασφάλειά τους.
Σε μια ομάδα αντρών
είπα για τους τουρίστες και τους φόβους τους για τη γειτονιά. «Ποτέ δεν
βλάπτουμε τους τουρίστες. Ποτέ. Κρατάμε τα σκ…ά μας για τον εαυτό μας. Έρχονται
εδώ λόγω των ειδικών πραγμάτων που συνέβησαν εδώ. Μακάρι να συνέβαιναν και
πάλι. "
Όπως και οι Καναδοί, πήγα κι εγώ μια φορά στην Selma ως
τουρίστας, αλλά σε αντίθεση με τους φιλικούς γείτονές μας από το Βορρά, δεν
επισκέφθηκα την πόλη για να ενισχύσω την
λευκή μου ενοχή. Επισκέφτηκα την Selma για να δω τι ακριβώς ήθελαν εκείνοι οι λευκοί
αστυνομικοί να σταματήσουν.
Οι λευκοί λίμπεραλ βλέπουν την Selma λες και έχουν κολλήσει στο
1965, συγχαίροντας τους εαυτούς τους ξανά και ξανά που βρίσκονται στην «σωστή πλευρά
της ιστορίας».
Στην πραγματικότητα, ο πολιτισμός που οι λευκοί έχτισαν στη Σέλμα
έχει γίνει ένα παρελθόν της ιστορίας, όπως αυτά τα τούβλα που σχημάτιζαν κάποτε
τα θεμέλια του πολιτισμού τους και τώρα ξεκολλιούνται και πωλούνται για λίγα
ψιλά.
ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ / από εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου