Η Διδασκαλία της Αναστάσεως

Γράφει ο Αλέξανδρος Αν. Τσούμπας 

Η εβδομάς (Δευτέρα 14/04/2014 – Κυριακή 20/04/2014) αποτελεί ορόσημο δια τους μέσω της ορθοδόξου πίστεως κοινωνούς με τον Ιησούν. Ορόσημο με πλέον της μιας συνιστωσών. Μία εξ αυτών είναι η καθαρώς θρησκευτική δια την οποίαν ομιλούν οι επί γης εκπρόσωποι της θρησκείας μας. 

Μία άλλη συνιστώσα είναι η με ευρύτερο πνεύμα όραση αυτής της εβδομάδος. Αυτή η άλλη όραση και η οποία κατά την ταπεινήν μας γνώμην αποσιωπάται, διδάσκει τα μάλα στον άνθρωπον. Αναφέρεται στο γεγονός της ονομασίας της Μεγάλης Εβδομάδος ή καλύτερα Εβδομάδος των Παθών, δηλαδή των δεινών τα οποία υπέστη ο Ιησούς και τα οποία δεινά κατέληξαν μέσω της Σταυρώσεώς Αυτού εις την Ανάστασή Του. 

Δεν προτιθέμεθα ενταύθα να αναφέρουμε λεπτομέρειες. Είμεθα όμως υποχρεωμένοι να υπενθυμίσουμε τους σταθμούς αυτής και δει τους αναφερομένους στην Μεγάλη Πέμπτη, η οποία πέραν του Μυστικού Δείπνου και της προσευχής στην Γεσθημανή περιλαμβάνει την προδοσίαν του Ιούδα, την σύλληψη, την ανάκριση, την καταδίκη του Ιησού και την άρνηση του Πέτρου, την Μεγάλη Παρασκευή ημέραν Σταυρώσεώς Του, το Μεγάλο Σάββατο ημέραν ταφής Του και την Κυριακήν ημέραν Αναστάσεώς Του. 

Εκ της μνημονευθείσης περιγραφής διδασκόμεθα τα κατωτέρω:

(α) Η Ανάσταση προαπαιτεί βάσανον, πόνον, θάρρος. Διδάσκεται ούτω ο άνθρωπος ότι εάν επιθυμεί να θρώσκει άνω (να λέγεται άνθρωπος), να επιτύχει εις την ζωήν του, να αναστηθεί, πρέπει να επιθυμεί να υποφέρει. Το τετραήμερο Μεγάλη Πέμπτη – Κυριακή της Αναστάσεως μας υπομιμνήσκει τον μύθον του Ηρακλέους περί Αρετής και Κακίας, την ρήσιν του Αριστοτέλους «Τα αγαθά κόποις κτώνται», του Ευριπίδου «σὺν μυρίοισι τὰ καλὰ γίγνεται πόνοις» ή «τα αγαθά αποκτώνται με χίλιους δύο κόπους». Οι ρήσεις αυτές των Ελλήνων μετεφέρθησαν στην ορθοδοξία μέσω των εκκλησιαστικών ακολουθιών στις οποίες συμπεριλαμβάνεται η φράσις: «τά γάρ καλά έργα κόπῳ κτώνται και πόνω κατορθούνται». Η επιρροή των Ελλήνων φιλοσόφων και τραγωδών στην ορθόδοξη πίστη είναι φανερά. Με άλλα λόγια δεν δύναται να ισχυρίζεται ο οιοσδήποτε τεμπέλης ότι είναι Έλλην ή και Χριστιανός, καθ’ ότι δεν μετέχει της ελληνικής ή και της χριστιανικής παιδείας. Ο Έλλην πρέπει να εργάζεται συνεχώς. Το ίδιο και ο Χριστιανός. Αυτό είναι το κορυφαίο μήνυμα το οποίο μεταφέρει εις ημάς η Εβδομάς των Παθών.

(β) Οι καρεκλοκένταυροι κρατούντες τιμωρούν παραδειγματικά εκείνους οι οποίοι επιδιώκουν την ανόρθωση της σκέψεως του ανθρώπου και την μέσω αυτής της ανορθώσεως πλήρωση του ανθρωπίνου γένους, διότι ως θρασύδειλοι φοβούνται το Ορθόν και χρησιμοποιούν την ισχύ του θεσμικού των ρόλου δια να αδικούν. Ο Ιωσήφ ο επονομαζόμενος «Καϊάφας» ή ταυτόν «ο Υποτάσσων», ο Αρχιερέας και πρόεδρος του Μεγάλου Εβραϊκού Συμβουλίου καταδίκασε τον Ιησού διότι δεν υπετάχθη εις αυτόν αλλά συνέχισε ενώπιόν του να κηρύττει τον Λόγον της Αληθείας, τον Λόγον του Φωτός. Αυτή η στάσις του Ιησού επαναφέρει στην μνήμη μας πολλές μορφές ανθρώπων θυσιασθέντων υπερασπιζόμενοι τον εκ του Λόγου προκύπτοντα Δίκαιον. Βρίθει τέτοιων παραδειγμάτων η ανθρώπινη ιστορία, από την Αντιγόνη του Σοφοκλέους, μέχρι τον Σολωμόν Σολωμού υπάρχουν μύριοι συνάνθρωποί μας οι οποίοι αψήφησαν την ζωήν των υπερασπιζόμενοι το Ορθόν. Διδασκόμεθα όθεν ότι είμεθα υποχρεωμένοι να υπερασπίζουμε την ελευθερίαν της σκέψεως και της εκφράσεως και των εξ αυτών απορρεουσών ενεργειών μας, έστω και εάν η υπεράσπιση αυτή οδηγήσει στην θυσίαν της ζωής μας. Ιδού το δεύτερο κορυφαίο προς ημάς μήνυμα της εβδομάδος των Παθών.

(γ) Το τρίτο μήνυμα λέγει: Οι προδότες βρίσκονται ανάμεσά μας. Κανών ζωής. Οι ενεργούντες ομαδικά καλόν είναι να γνωρίζουν ότι μεταξύ αυτών θα υπάρξουν και ένας ή πλείονες προδότeς. Η ιστορία της ανθρωπότητος γέμει τέτοιων περιπτώσεων. Καλόν επίσης είναι να υπομνήσουμε στους προδότας την ρήση: «την προδοσίαν πολλοί ηγάπησαν, τον προδότην όμως ουδείς».

(δ) Η μικροψυχία (όπως αυτή του Πέτρου) είναι μέρος του όλου σε πλείστους όσους ανθρώπους. Ας την έχουμε υπ’ όψιν, διδάσκει το τέταρτο μήνυμα. 

Στώμεν λοιπόν άνευ φόβου με λάβαρο την μετά νοήσεως εξέλιξή μας μέσω του κόπου, της υπερασπίσεως του εκ του Λόγου πηγάζοντος Ορθού, την μέριμναν απομονώσεως των προδοτών και την εμψύχωση των μικροψύχων.

Φρονώ σκόπιμο να προσθέσω ότι η μέριμνα των γονέων δια τον εκκλησιασμόν των τέκνων των από την παιδικήν των ηλικίαν είναι επιβεβλημένη, διότι πέραν άλλων έρχονται σε άμεση επαφή με την ελληνική γλώσσα η οποία εκφράζεται μέσω των τροπαρίων με νοήματα σπανίως συναντούμενα αλλαχού. Ο νοηματικός λόγος των τροπαρίων της Μεγάλης Εβδομάδος μέχρι και της μεσημβρίας της Κυριακής της Αναστάσεως καθιστά τους κοινωνούς με αυτά όχι μόνον γνωστικά αλλά και συναισθηματικά πλουσίους. 

Είθε η Ανάστασις να είναι δι’ έναν έκαστον των Ελλήνων: προσωπική, οικογενειακή, κοινωνική και Εθνική.

Αλέξανδρος Αν. Τσούμπας