άρθρο του Κώστα Ράπτη
Είναι δυνατόν μία ανταλλαγή κρατουμένων να αναπληρώσει το στρατηγικό κενό στο οποίο πορεύεται η ισραηλινή πολιτική μετά το ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης;
Το βέβαιο είναι ότι μετά από πολλούς μήνες κατά τους οποίους καταγγελλόταν για αναποφασιστικότητα, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου έλαβε την απόφαση που ήδη χαρακτηρίζεται ως η σημαντικότερη της πολιτικής του σταδιοδρομίας.
Συναίνεσε στην ανταλλαγή του προ πενταετίας απαχθέντος και κρατούμενου σε μυστική τοποθεσία της Λωρίδας της Γάζας (γαλλο-)ισραηλινού δεκανέα Γκιλάντ Σαλίτ, με 1.027 από τους περίπου 5.000 Παλαιστίνιους «κρατούμενους ασφαλείας» που βρίσκονται στις φυλακές του Ισραήλ.
Η συμφωνία επιτεύχθηκε χάρη στην μεσολάβηση της Αιγύπτου ανάμεσα στο Ισραήλ και την ισλαμιστική παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς, ωστόσο το κρίσιμο στοιχείο που έκανε τις σχετικές συνομιλίες να καρποφορήσουν, σε αντίθεση με όλες τις αντίστοιχες των προηγούμενων ετών, ήταν η μετατόπιση της ισραηλινής πλευράς και το ξεπέρασμα των ανησυχιών της ότι μια ανταλλαγή αυτού του τύπου θα ενθάρρυνε νέες απαγωγές ισραηλινών στο μέλλον και θα επανέφερε στη δράση στελέχη της Παλαιστινιακής πλευράς που εμπλέκονται στην ένοπλη πάλη.
Η συμφωνία επιτεύχθηκε χάρη στην μεσολάβηση της Αιγύπτου ανάμεσα στο Ισραήλ και την ισλαμιστική παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς, ωστόσο το κρίσιμο στοιχείο που έκανε τις σχετικές συνομιλίες να καρποφορήσουν, σε αντίθεση με όλες τις αντίστοιχες των προηγούμενων ετών, ήταν η μετατόπιση της ισραηλινής πλευράς και το ξεπέρασμα των ανησυχιών της ότι μια ανταλλαγή αυτού του τύπου θα ενθάρρυνε νέες απαγωγές ισραηλινών στο μέλλον και θα επανέφερε στη δράση στελέχη της Παλαιστινιακής πλευράς που εμπλέκονται στην ένοπλη πάλη.
Ωστόσο, η πολύμηνη κινητοποίηση της οικογένειας του Σαλίτ, που είχε κατασκηνώσει έξω από το πρωθυπουργικό γραφείο του Νετανιάχου (ως προάγγελος τρόπον τινά των σκηνιτών που κατέκλυσαν με τα δικά τους αιτήματα τους δρόμους του Τελ Αβίβ αυτό το καλοκαίρι), έφερε αποτελέσματα. Η συμφωνία ανταλλαγής φέρεται να εγκρίνεται από το 90% των ισραηλινών ενώ οι αρνητικές ψήφοι στο ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο ήσαν μόλις 3 (το ότι η αγωνία του Σαλίτ και των δικών του είναι απολύτως οικεία στην διεθνή κοινή γνώμη, σε αντίθεση με τους «1.027», οι οποίοι παραμένουν ανώνυμοι και απρόσιτοι είναι βέβαια ένα στοιχείο απολύτως αποκαλυπτικό της ανισορροπίας που χαρακτηρίζει την προσέγγισή μας στο Μεσανατολικό).
Ενισχυμένος δημοσκοπικά από την αποφασιστικότητα που επέδειξε κατά την πρόσφατη ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο Νετανιάχου δεν είχε κανένα λόγο να αισθάνεται ευάλωτος στο εσωτερικό του πολιτικό σκηνικό. Παράλληλα όμως, σε διεθνές επίπεδο, η συμφωνία ανταλλαγής του προσφέρει σημαντικά οφέλη.
Σε μια συγκυρία κατά την οποία ο προερχόμενος από την οργάνωση Φατάχ πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς είχε ανεβάσει κατακόρυφα τις μετοχές του λόγω της διπλωματικής προσπάθειας για αναγνώριση της παλαιστινιακής ανεξαρτησίας, το Ισραήλ αξιοποιεί το παιχνίδι του «διαίρει και βασίλευε» δίνοντας στην Χαμάς ένα μεγάλο δώρο (η Παλαιστινιακή Αρχή δεν έπαιξε κανένα ρόλο στις συνομιλίες).
Επιπλέον , το Ισραήλ δίνει πόντους στη «νέα» Αίγυπτο, η οποία, σε αντίθεση με τις άκαρπες επί πολλά έτη προσπάθειες της διπλωματίας του Μπουμπάρακ ολοκλήρωσε επιτυχώς τη μεσολάβηση. Παρά τις σκιές στις διμερείς σχέσεις που έριξε η πρόσφατη εισβολή διαδηλωτών στην ισραηλινή πρεσβεία του Καϊρου, καθώς και ο θάνατος πέντε Αιγυπτίων αστυνομικών σε επιχειρήσεις αντιποίνων στη μεθόριο με τη Λωρίδα της Γάζας, η Αίγυπτος των στρατηγών (και της συνεργαζόμενης με αυτούς Μουσουλμανικής Αδελφότητας, μητρικής οργάνωσης της Χαμάς) αναδεικνύεται σε αξιόπιστο συνομιλητή, προκειμένου να προληφθεί η δημιουργία οποιουδήποτε τουρκο-αιγυπτιακού άξονα, όπως επιδιώκει ο Ταγίπ Ερντογάν (χαρακτηριστική λεπτομέρεια: στο περιθώριο της επικοινωνιακής θύελλας που προκάλεσε η απόφαση ανταλλαγής αιχμαλώτων, το Ισραήλ ζήτησε επισήμως συγγνώμη από το Κάιρο για το θάνατο των πέντε αστυνομικών. Η Τουρκία ακόμη αναμένει την υποβολή συγγνώμης για την επιδρομή στο πλοίο Mavi Marmara).
Τέλος, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ο υπαινιγμός αναλυτών του ισραηλινού Τύπου ότι η ανταλλαγή αιχμαλώτων αποτελεί «εκτόνωση παράπλευρου μετώπου» ενόψει της ανάληψης δράσης στο κύριο θέατρο των επιχειρήσεων που είναι η αντιπαράθεση με το Ιράν. Η χρονική σύμπτωση με την καταγγελία των αμερικανικών αρχών ότι δίκτυο Ιρανών πρακτόρων σχεδίαζε τη δολοφονία του Σαουδάραβα πρεσβευτή στη Ουάσιγκτον, ενδεχομένως δεν είναι διόλου τυχαία.
Ενισχυμένος δημοσκοπικά από την αποφασιστικότητα που επέδειξε κατά την πρόσφατη ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο Νετανιάχου δεν είχε κανένα λόγο να αισθάνεται ευάλωτος στο εσωτερικό του πολιτικό σκηνικό. Παράλληλα όμως, σε διεθνές επίπεδο, η συμφωνία ανταλλαγής του προσφέρει σημαντικά οφέλη.
Σε μια συγκυρία κατά την οποία ο προερχόμενος από την οργάνωση Φατάχ πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς είχε ανεβάσει κατακόρυφα τις μετοχές του λόγω της διπλωματικής προσπάθειας για αναγνώριση της παλαιστινιακής ανεξαρτησίας, το Ισραήλ αξιοποιεί το παιχνίδι του «διαίρει και βασίλευε» δίνοντας στην Χαμάς ένα μεγάλο δώρο (η Παλαιστινιακή Αρχή δεν έπαιξε κανένα ρόλο στις συνομιλίες).
Επιπλέον , το Ισραήλ δίνει πόντους στη «νέα» Αίγυπτο, η οποία, σε αντίθεση με τις άκαρπες επί πολλά έτη προσπάθειες της διπλωματίας του Μπουμπάρακ ολοκλήρωσε επιτυχώς τη μεσολάβηση. Παρά τις σκιές στις διμερείς σχέσεις που έριξε η πρόσφατη εισβολή διαδηλωτών στην ισραηλινή πρεσβεία του Καϊρου, καθώς και ο θάνατος πέντε Αιγυπτίων αστυνομικών σε επιχειρήσεις αντιποίνων στη μεθόριο με τη Λωρίδα της Γάζας, η Αίγυπτος των στρατηγών (και της συνεργαζόμενης με αυτούς Μουσουλμανικής Αδελφότητας, μητρικής οργάνωσης της Χαμάς) αναδεικνύεται σε αξιόπιστο συνομιλητή, προκειμένου να προληφθεί η δημιουργία οποιουδήποτε τουρκο-αιγυπτιακού άξονα, όπως επιδιώκει ο Ταγίπ Ερντογάν (χαρακτηριστική λεπτομέρεια: στο περιθώριο της επικοινωνιακής θύελλας που προκάλεσε η απόφαση ανταλλαγής αιχμαλώτων, το Ισραήλ ζήτησε επισήμως συγγνώμη από το Κάιρο για το θάνατο των πέντε αστυνομικών. Η Τουρκία ακόμη αναμένει την υποβολή συγγνώμης για την επιδρομή στο πλοίο Mavi Marmara).
Τέλος, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ο υπαινιγμός αναλυτών του ισραηλινού Τύπου ότι η ανταλλαγή αιχμαλώτων αποτελεί «εκτόνωση παράπλευρου μετώπου» ενόψει της ανάληψης δράσης στο κύριο θέατρο των επιχειρήσεων που είναι η αντιπαράθεση με το Ιράν. Η χρονική σύμπτωση με την καταγγελία των αμερικανικών αρχών ότι δίκτυο Ιρανών πρακτόρων σχεδίαζε τη δολοφονία του Σαουδάραβα πρεσβευτή στη Ουάσιγκτον, ενδεχομένως δεν είναι διόλου τυχαία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου