Ένας κορυφαίος ψυχολόγος, ο Πόλ Έκμαν, αναγνωρισμένη αυθεντία διεθνώς στην ανάλυση των συναισθημάτων και των ανθρώπινων εκφράσεων, δήλωσε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την Προώθηση της Επιστήμης ότι η ηθική φιλοσοφία του Δαρβίνου πιθανότατα είχε εμπνευστεί από τα κείμενα του θιβετανικού βουδισμού. Όπως είπε, υπάρχουν τρομερές ομοιότητες ανάμεσα στις απόψεις του Δαρβίνου για τη συμπόνια, τον αλτρουισμό και την ηθική, με τις διδασκαλίες του θιβετανικού βουδισμού.
Ο Δαρβίνος πίστευε ότι η συμπόνια προς τα άλλα όντα –κεντρική διδασκαλία στο βουδισμό- είναι η υψηλότερη ηθική αξία, κάτι που τον έκανε να απεχθάνεται την εκμετάλλευση των σκλάβων. Σύμφωνα με τον Έκμαν, το λιγότερο γνωστό βιβλίο του Δαρβίνου «Η έκφραση του συναισθήματος στον Άνθρωπο και τα Ζώα», όπου, μεταξύ άλλων, γίνεται εκτενής αναφορά στην κοινότητα των συναισθημάτων ανάμεσα στα ζώα και τον άνθρωπο, συμφωνεί απόλυτα με τις βουδιστικές θέσεις – και μάλιστα κάνει χρήση σχεδόν ίδιων εκφράσεων με τα βουδιστικά βιβλία!
Ο Δαλάι Λάμα, προσωπικός φίλος του Έκμαν, όπως δήλωσε ο τελευταίος, όταν διάβασε τις απόψεις του Δαρβίνου, εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από τις σχεδόν απόλυτα ταυτόσημες λεκτικές διατυπώσεις μεταξύ της θρησκείας του και των ιδεών του Δαρβίνου, που δήλωσε αμέσως: «Τώρα μπορώ να αποκαλέσω τον εαυτό μου δαρβινιστή!».
Ο Έκμαν δεν απέκλεισε την τυχαία σύμπτωση των δαρβινικών με τις βουδιστικές αντιλήψεις, όμως είπε ότι είναι πιο πιθανή η άμεση επιρροή, καθώς ο Δαρβίνος γνώριζε για το θιβετανικό βουδισμό, επειδή ο στενός του φίλος Τζόζεφ Χούκερ, με τον οποίο αλληλογραφούσε συχνά, είχε ταξιδέψει στο Θιβέτ το 1847 για επιστημονικές παρατηρήσεις στην τοπική χλωρίδα, ενώ και η γυναίκα του Δαρβίνου Έμμα είχε αποδεδειγμένα γοητευτεί από το βουδισμό, σε σημείο που φώναζε τον εγγονό της «μεγάλο λάμα», επειδή ήταν πολύ ήρεμος, σύμφωνα με δημοσιεύματα των Times, της Telegraph, του Independent κ.α.
Ο Δαρβίνος πίστευε ότι η συμπόνια προς τα άλλα όντα –κεντρική διδασκαλία στο βουδισμό- είναι η υψηλότερη ηθική αξία, κάτι που τον έκανε να απεχθάνεται την εκμετάλλευση των σκλάβων. Σύμφωνα με τον Έκμαν, το λιγότερο γνωστό βιβλίο του Δαρβίνου «Η έκφραση του συναισθήματος στον Άνθρωπο και τα Ζώα», όπου, μεταξύ άλλων, γίνεται εκτενής αναφορά στην κοινότητα των συναισθημάτων ανάμεσα στα ζώα και τον άνθρωπο, συμφωνεί απόλυτα με τις βουδιστικές θέσεις – και μάλιστα κάνει χρήση σχεδόν ίδιων εκφράσεων με τα βουδιστικά βιβλία!
Ο Δαλάι Λάμα, προσωπικός φίλος του Έκμαν, όπως δήλωσε ο τελευταίος, όταν διάβασε τις απόψεις του Δαρβίνου, εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από τις σχεδόν απόλυτα ταυτόσημες λεκτικές διατυπώσεις μεταξύ της θρησκείας του και των ιδεών του Δαρβίνου, που δήλωσε αμέσως: «Τώρα μπορώ να αποκαλέσω τον εαυτό μου δαρβινιστή!».
Ο Έκμαν δεν απέκλεισε την τυχαία σύμπτωση των δαρβινικών με τις βουδιστικές αντιλήψεις, όμως είπε ότι είναι πιο πιθανή η άμεση επιρροή, καθώς ο Δαρβίνος γνώριζε για το θιβετανικό βουδισμό, επειδή ο στενός του φίλος Τζόζεφ Χούκερ, με τον οποίο αλληλογραφούσε συχνά, είχε ταξιδέψει στο Θιβέτ το 1847 για επιστημονικές παρατηρήσεις στην τοπική χλωρίδα, ενώ και η γυναίκα του Δαρβίνου Έμμα είχε αποδεδειγμένα γοητευτεί από το βουδισμό, σε σημείο που φώναζε τον εγγονό της «μεγάλο λάμα», επειδή ήταν πολύ ήρεμος, σύμφωνα με δημοσιεύματα των Times, της Telegraph, του Independent κ.α.
Να σημειώσουμε ακόμη κάτι σχετικό με την έκδοση του βιβλίου του το οποίο μάλλον ελάχιστοι γνωρίζουν. Στο τέλος λοιπόν της δεκαετίας του 1850, ο Δαρβίνος κατάλαβε ότι ο βρετανός Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας είχε καταλήξει σε μια παρόμοια εξελικτική θεωρία, πράγμα που τον έκανε να επιταχύνει την ολοκλήρωση της «Προέλευσης των Ειδών». Η επιστημονική Λινναία εταιρία του Λονδίνου αναγκάστηκε να παρουσιάσει ταυτόχρονα και τις δύο θεωρίες τον Ιούλιο του 1858, αποφεύγοντας έτσι να πάρει θέση για το ποιος πρώτος συνέλαβε τη θεωρία. Στην πράξη όμως, αργότερα ο Δαρβίνος καρπώθηκε όλη τη δόξα (και τις επιθέσεις), επειδή είχε παρουσιάσει την εξελικτική θεωρία με περισσότερες λεπτομέρειες. Στην αρχή πάντως δεν έγινε κατανοητή η σημασία της εξελικτικής θεωρίας. Ο πρόεδρος της Λινναίας Εταιρίας το 1859 ανακοίνωσε ότι το 1858 δεν είχε γίνει καμία μεγάλη ανακάλυψη!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου